Lãng phí nhiều công trình
Những dự án hàng chục tỷ đồng, những công trình xây xong nhưng sử dụng không hết công năng, những vị trí đất vàng… được kỳ vọng tạo động lực phát triển cho Nghệ An, nhưng rồi lại rơi vào tình trạng dang dở, bỏ hoang, gây lãng phí lớn. Vì sao những dự án này thất bại, ai sẽ chịu trách nhiệm?

Dự án Khu dân cư tại phường Trung Đô cho Công ty CP Dệt may Trung Đô thuộc phường Trung Đô, TP Vinh (Nghệ An) bỏ hoang nhiều năm nay. Ảnh: Đ.B.
Sử dụng kém hiệu quả
Năm 2016, nhằm phát triển mở rộng và hoàn thiện các ngành nghề đào tạo, phát huy hiệu quả đào tạo của ngành chăn nuôi, trồng trọt, nuôi trồng thủy sản... đáp ứng nhu cầu đào tạo nguồn nhân lực phục vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn của địa phương. UBND tỉnh Nghệ An phê duyệt Dự án đầu tư xây dựng khoa Nông - Lâm - Ngư thuộc Trường Đại học Kinh tế Nghệ An (cơ sở 2, nay là Trường ĐH Nghệ An) tại xóm Mỹ Hậu, xã Hưng Đông, TP Vinh.
Dự án do Trường Đại học Kinh tế Nghệ An làm chủ đầu tư với tổng mức đầu tư là 60 tỷ đồng. Ngân sách được trích từ nguồn vốn Trung ương ngành Giáo dục - Đào tạo là 35 tỷ đồng, Trường Đại học Kinh tế Nghệ An 25 tỷ đồng. Theo các quyết định phê duyệt dự án, thời gian thi công phải hoàn thành trước 31/12/2022, dự án có tổng diện tích là 80.482m2. Dự án được triển khai với các hạng mục như Nhà học cao 5 tầng trên nền diện tích xây dựng 563m2; Nhà thực nghiệm cao 5 tầng với diện tích xây dựng 404m2; Các hạng mục hạ tầng kỹ thuật như đào ao, đường nội bộ, sân nội bộ, hệ thống cấp điện, cấp nước, cây xanh... Ngoài ra còn có các hạng mục phụ trợ như cổng chính, hàng rào, nhà trực, ga ra, 2 thang máy, mạng lan, hệ thống điều hòa, mạng điện thoại, PCCC, thiết bị văn phòng, thiết bị giảng dạy.
Đáng chú ý, tại quyết định điều chỉnh dự án vào năm 2021, UBND tỉnh Nghệ An lưu ý: Chủ đầu tư tổ chức triển khai thực hiện đầu tư xây dựng theo đúng quy định của pháp luật, đảm bảo mục tiêu đầu tư, chất lượng, tiến độ được gia hạn, tiết kiệm chi phí và đạt được hiệu quả dự án. Sau đó, công trình được hoàn thành và đưa vào sử dụng cuối tháng 12/2022.
Tuy nhiên, đến nay việc sử dụng lại không đạt được mục tiêu đề ra ban đầu. Sáng ngày 5/3, tìm hiểu thực tế tại công trình, chúng tôi ghi nhận tình trạng một số hạng mục của công trình đã xuống cấp, giảng đường sử dụng không hết, cỏ dại mọc um tùm, phủ kín lối đi. Bên ngoài tường các khu nhà một số bị bong tróc, rêu mốc. Bên trong các phòng, bàn ghế, thiết bị dạy học, quạt trần... phủ bụi. Mặc dù ngôi trường đã xây xong khá đẹp và khang trang nhưng chưa có đường đi, phía trước cổng chính là cánh đồng lúa, phía sau cổng phụ là con đường xuống cấp trầm trọng nên việc đi lại của giáo viên, sinh viên cũng rất bất tiện.
Liên hệ với ông Nguyễn Ngọc Hiếu- Hiệu trưởng Trường Đại học Nghệ An (nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Nghệ An), nhưng chúng tôi không nhận được hồi âm. Tuy nhiên, trả lời báo chí trước đó, ông Hiếu cho rằng việc sử dụng không hết công năng công trình là đúng. Bởi, đề án xây dựng công trình từ năm 2016, nhưng sau khi xây dựng xong cơ sở vật chất thì số lượng sinh viên giảm nhiều do ngành học này không nhiều sinh viên lựa chọn. Nhà trường đã tuyển sinh trở lại nhưng số lượng sinh viên chọn khoa Nông – Lâm - Ngư để học quá ít nên chỉ sử dụng 1 tòa nhà để thực hành. Bên cạnh đó trụ sở cũng được sử dụng cho các sinh viên khoa Giáo dục Quốc phòng học. Sắp tới, nhà trường sẽ đề xuất điều chỉnh để thực hiện thực hành nhiều ngành nghề khác.
Dự án đất vàng “chết yểu”
Tại khối 6, phường Trung Đô (TP Vinh) hiện có khu đất rộng gần 2 ha, bỏ hoang nhiều năm nay. Khu đất này nằm án ngữ ngay trước cổng Trường THCS Trung Đô - nơi thường xuyên xảy ra tắc đường vào giờ phụ huynh đưa đón học sinh. Do bị bỏ hoang nên nhiều khi đây trở thành nơi để người dân vứt rác bừa bãi, gây ô nhiễm môi trường. Tìm hiểu được biết, khu đất nói trên thuộc thửa đất số 48, tờ bản đồ 19, của Công ty CP Dệt may Trung Đô, đã được UBND tỉnh cấp Giấy Chứng nhận QSDĐ vào ngày 24/5/2006 với tổng diện tích hơn 19 ngàn m2, trong đó có 523,9m2 nằm trong chỉ giới xây dựng đường Phượng Hoàng Trung Đô và không cấp giấy. Mục đích sử dụng là đất sản xuất kinh doanh, có thời hạn đến 17/3/2046.
Đến ngày 19/12/2017, UBND tỉnh Nghệ An đã có Quyết định 6127/QĐ-UBND về việc chấp thuận chủ trương đầu tư dự án xây dựng Khu dân cư tại phường Trung Đô cho Công ty CP Dệt may Trung Đô. Dự án gồm khu nhà ở liền kề, biệt thự (66 lô) diện tích xây dựng hơn 10.419m2; đường giao thông; đất cây xanh; nhà văn hóa. Tổng mức đầu tư là 133,83 tỷ đồng, dự kiến hoàn thành và đưa vào sử dụng trong vòng 36 tháng.
Mặc dù đã được UBND tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư, thế nhưng trong suốt nhiều năm liền, phía chủ đầu tư là Công ty CP Dệt may Trung Đô vẫn không thực hiện các bước tiếp theo để triển khai dự án. Và cuối cùng Đại hội đồng cổ đông của công ty này đã quyết định chấm dứt hoạt động của dự án từ ngày 26/4/2022. Từ đó đến nay, khu đất rộng gần 2ha bỏ hoang, quây tôn, cỏ mọc um tùm, thậm chí gây ô nhiễm môi trường.
Trao đổi với ông Trần Quảng Đại- Chủ tịch UBND phường Trung Đô, TP Vinh (Nghệ An) cho biết, về dự án Khu dân cư tại phường Trung Đô cho Công ty CP Dệt may Trung Đô, chúng tôi đã kiến nghị xử lý dứt điểm dự án này nhiều lần. Thậm chí đã từng kiến nghị xử lý và thu hồi đất để quản lý và sử dụng đất có hiệu quả và đúng quy định của pháp luật. “Cũng do không khai thác hiệu quả, bỏ hoang nên người dân đổ rác xung quanh gây ô nhiễm môi trường. Chúng tôi đã nhiều lần kiến nghị với chính quyền thành phố và chủ đầu tư, nhưng dự án vẫn bỏ hoang không thực hiện”- ông Đại thông tin thêm.