Lan tỏa lối sống xanh từ những người lính biển Vùng 2

Không chỉ là lực lượng nòng cốt bảo vệ chủ quyền biển, đảo phía Nam Tổ quốc, những người lính Hải quân Vùng 2 còn là những “chiến sĩ bảo vệ môi trường” lặng thầm. Giữa trùng khơi mênh mông, họ đang ngày đêm gìn giữ vẻ đẹp biển trời, bảo vệ sự sống của đại dương và lan tỏa lối sống xanh, tiêu dùng bền vững vì một tương lai biển xanh, sạch.

Lan tỏa lối sống xanh, khắc ghi lời Bác dạy

Với tư duy chiến lược và tầm nhìn vượt thời đại về khai thác tiềm năng, giá trị của biển và đại dương. Tháng 3/1961, khi về thăm cán bộ, chiến sĩ Hải quân lần thứ 2, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Ngày trước ta chỉ có đêm và rừng. Ngày nay ta có ngày, có trời, có biển. Bờ biển ta dài, tươi đẹp, ta phải biết giữ gìn lấy nó…”.

Cán bộ, chiến sĩ nhà giàn DK1 phân loại rác thải

Lời căn dặn của Bác không chỉ là mệnh lệnh đối với toàn Đảng, toàn dân, toàn quân mà còn là kim chỉ nam trong hành động của người lính Hải quân hôm nay. Biển, đảo thiêng liêng không chỉ là chủ quyền, mà còn là không gian sinh tồn, là môi trường sống cần được gìn giữ và bảo vệ bền vững.

Vùng biển Việt Nam có diện tích khoảng 1 triệu km², gấp 3 lần diện tích đất liền, có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay. Tuy nhiên, vẫn còn tình trạng rác thải nhựa, khai thác thiếu kiểm soát, ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu tới sinh vật biển...

Vùng 2 Hải quân là lực lượng thường xuyên hoạt động tiếp xúc với môi trường biển, từ các cảng sông, cảng biển, những con tàu bám biển dài ngày đến các nhà giàn DK1 giữa trùng khơi, thì với mỗi cán bộ, chiến sĩ nơi đây, việc giữ gìn vệ sinh, bảo vệ môi trường có ý nghĩa hết sức quan trọng, trở thành việc làm tự giác của mỗi người; cùng với đó là những mô hình, cách làm bài bản, nghiêm túc, hiệu quả để bảo vệ môi trường biển.

Thực hiện Chương trình hành động quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững giai đoạn 2021-2030, một trong những nhiệm vụ chủ yếu của Chương trình là xây dựng các mô hình về giảm thiểu, thu hồi, thu gom, tái sử dụng, tái chế chất thải; các mô hình về lối sống bền vững, hài hòa với thiên nhiên và bảo vệ môi trường, mô hình "Ngôi nhà 100 đồng" đã được cán bộ, chiến sĩ Vùng 2 Hải quân triển khai và lan tỏa đến toàn đơn vị.

Theo đó, sau giờ huấn luyện, bảo quản, bảo dưỡng trang bị, tăng gia, thể thao; cán bộ, chiến sĩ sẽ thu gom, phân loại rác; riêng với rác thải nhựa có thể tái chế như chai, lọ, hộp nhựa sẽ được đưa vào “Ngôi nhà 100 đồng”, sau đó có thể bán gây quỹ hoặc sử dụng để tổ chức các hoạt động sinh nhật đồng đội và các hoạt động thể dục, thể thao, văn hóa văn nghệ trong đơn vị.

Mô hình ngôi nhà 100 đồng được các cán bộ, chiến sĩ tích cực hưởng ứng

Hành động nhỏ, ý nghĩa lớn, phong trào chống rác thải nhựa sẽ không chỉ dừng lại ở bảo vệ môi trường, bởi việc đó, còn có ý nghĩa về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, là nét đẹp văn hóa ứng xử của quân nhân, vừa góp phần bảo vệ môi trường và vừa mang tính giáo dục, lan tỏa mạnh mẽ.

Mô hình này đang được Trung tâm Huấn luyện, nơi đào tạo, huấn luyện và cung cấp nguồn nhân lực cho các đơn vị làm nhiệm vụ nơi tuyến đầu bảo vệ biển, đảo triển khai hiệu quả.

Từ đây, sau mỗi khóa huấn luyện, các chiến sĩ sẽ lên đường nhận nhiệm vụ nơi đầu sóng ngọn gió, thường xuyên bám trụ trên biển. Vì vậy, việc nâng cao ý thức bảo vệ môi trường ngay từ những ngày đầu nhập ngũ có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.

Thượng úy Trương Hữu Phát, Phó bí thư Đoàn cơ sở Trung tâm Huấn luyện cho biết: “Việc thực hiện mô hình này không những có ý nghĩa về mặt bảo vệ môi trường, tạo cảnh quan xanh-sạch-đẹp cho đơn vị mà còn tạo nguồn thu cho các hoạt động của các chi đoàn và đặc biệt là nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho các chiến sĩ”.

Thực hiện nhiệm vụ dài ngày trên biển, trên những con tàu, việc phân loại, xử lý rác thải được thực hiện nghiêm ngặt theo đúng quy trình.

Mỗi tàu đều có khu vực thu gom rác riêng biệt cho: Rác hữu cơ (thức ăn thừa, rau củ): được xử lý bằng phương pháp phân hủy tự nhiên hoặc ủ kín trong thùng chứa, tuyệt đối không xả xuống biển.

Đặc biệt với rác vô cơ (chai nhựa, kim loại, bao bì): được thu gom, phân loại và lưu trữ trong các thùng kín, mang về bờ để xử lý tập trung. Riêng các loại chất thải nguy hại (dầu mỡ, hóa chất): được lưu trữ trong bồn chuyên dụng và bàn giao cho đơn vị xử lý chuyên trách. Hạn chế thấp nhất rác thải xâm hại môi trường biển, từ chai nhựa, dầu mỡ đến chất thải hữu cơ.

Đại úy Nguyễn Tuấn Anh, Chính trị viên Tàu 953, Lữ đoàn 167 cho biết: “Các phương án xử lý rác thải đã được chúng tôi quán triệt, triển khai chu đáo trước khi tàu rời bến thực hiện nhiệm vụ. Quá trình thực hiện nhiệm vụ, cán bộ, chiến sĩ luôn nêu cao ý thức, thực hiện phân loại rác, xử lý theo đúng quy trình, tuyệt đối không có hiện tượng vứt rác xuống biển”.

Giữa biển trời mênh mông, trên những ngôi nhà giàn DK1 kiên cường bám trụ giữa trùng khơi, cán bộ, chiến sĩ vẫn duy trì nền nếp phân loại rác, tiết kiệm tối đa nước và nhiên liệu trong sinh hoạt hằng ngày. Nhờ sự quan tâm của các cấp, hiện nay các nhà giàn đã được trang bị pin năng lượng mặt trời, nguồn năng lượng sạch và bền vững, để phục vụ sinh hoạt. Nước mưa được tận dụng tối đa cho nhu cầu sử dụng và trồng rau trong các thùng xốp cải tiến, góp phần giảm thiểu rác thải, gìn giữ môi trường biển.

Trung tá Nguyễn Trung Đức, Bí thư Đảng ủy, Chính trị viên Tiểu đoàn DK1 cho biết, việc xử lý rác trên nhà giàn được thực hiện nghiêm ngặt: “Đối với rác hữu cơ chúng tôi phân loại, ủ làm phân bón trồng rau, riêng các rác thải rắn được lưu trữ trong các thùng phân loại, khi các thùng đầy, thì chúng tôi cho vào bao bì để cất giữ, chờ tàu ra mang về đất liền xử lý, tuyệt đối không xả rác xuống biển”.

Thu gom rác, làm sạch bờ biển của cán bộ, chiến sĩ Vùng 2 Hải quân

Không dừng lại ở đó, các đơn vị của Vùng 2 còn luôn đồng hành cùng cộng đồng, chung tay làm sạch bờ biển; các chương trình “Ngày thứ Bảy tình nguyện”, thực hiện “Ngày chủ nhật xanh”, phong trào “Làm sạch bờ biển – Gìn giữ biển xanh” được duy trì hiệu quả, hàng tấn rác thải trôi dạt vào bờ biển được thu gom, trả lại cảnh quan sạch đẹp cho các khu du lịch, bãi tắm, góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng về môi trường biển.

Đồng hành cùng ngư dân trong khai thác hải sản bền vững

Khu vực biển do Vùng 2 Hải quân quản lý có diện tích trên 300.000km2, trải dài từ Nam Bình Thuận đến Cà Mau, nơi quy tụ nhiều ngư trường truyền thống, gắn bó với sinh kế hàng triệu ngư dân. Tuy nhiên, tình trạng khai thác IUU (bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định) và nguy cơ bị rút thẻ đỏ EU đã đặt ra thách thức to lớn đối với ngành thủy sản.

Trước thực trạng đó, Vùng 2 Hải quân đã đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền cho ngư dân về Luật Thủy sản, Luật Biển Việt Nam, các cam kết quốc tế và khuyến nghị của EC. Trên các cảng cá, bến neo, trên tàu khai thác xa bờ, cán bộ, chiến sĩ Hải quân luôn đồng hành, gắn bó, lắng nghe, chia sẻ, hỗ trợ ngư dân.

Các chiến sĩ Vùng 2 Hải quân đã lan tỏa lối sống xanh, tiêu dùng bền vững

Một trong những điểm nhấn quan trọng là chương trình “Hải quân Việt Nam làm điểm tựa cho ngư dân vươn khơi bám biển”; thông qua chương trình, Bộ Tư lệnh Vùng 2 Hải quân đã phối hợp chặt chẽ với 7 Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (nay là Sở Nông nghiệp và Môi trường), trực tiếp là các Chi cục Thủy sản và sự hỗ trợ của Bộ đội Biên phòng các tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, Bình Thuận, Tiền Giang, Trà Vinh, Bến Tre, Sóc Trăng, Bạc Liêu. Các hoạt động đồng hành, hỗ trợ ngư dân đã đi vào chiều sâu, góp phần gắn kết chặt chẽ giữa lực lượng thực thi pháp luật trên biển với ngư dân.

Tại các cảng cá, bến neo đậu, chợ hải sản hay trên những con tàu vươn khơi xa bờ, lực lượng Hải quân không chỉ tuyên truyền, phát tài liệu, phổ biến pháp luật mà còn trực tiếp lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của bà con. Việc kết hợp giữa thông tin pháp luật và hỗ trợ khám bệnh miễn phí, tặng cờ Tổ quốc, áo phao, ngư cụ... đã tạo niềm tin sâu sắc, xây dựng thế trận lòng dân vững chắc trên biển, nền tảng cho bảo vệ chủ quyền quốc gia lâu dài và bền vững.

Đại tá Đỗ Hồng Duyên, Phó Chính ủy Vùng 2 cho biết: “Không chỉ thường xuyên tuyên truyền, giúp đỡ ngư dân, cán bộ, chiến sĩ Vùng 2 Hải quân còn luôn đồng hành, chia sẻ khó khăn với bà con để cùng tháo gỡ những khúc mắc nhằm thực hiện tốt Chỉ thị 45 của Thủ tướng Chính phủ về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định.

Bởi việc vi phạm không những ảnh hưởng lớn đến môi trường biển, gây hại lâu dài về nguồn thủy hải sản mà ảnh hưởng đến kế sinh nhai của hàng triệu ngư dân vốn gắn bó chặt chẽ với nghề biển”.

Văn Đường