Lan man chuyện vật đầu xuân
Tiếng trống thúc dồn dập, tiếng cổ vũ hò reo cùng những chước vật, những đòn ngón đầy tốc độ và sức mạnh trên các sới vật khiến không khí những ngày đầu xuân càng thêm tưng bừng, sôi động.
1 - Diễn ra vào mùng 6 Tết (nhằm ngày 3/2/2025) tại sân đình Thủ Lễ (thị trấn Sịa, huyện Quảng Điền) - ngôi đình cổ được công nhận Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia, sau phần khai hội với chước vật của các bậc cao niên trong làng qua từng thời kỳ và màn biểu diễn của các đô nữ đến từ tuyển vật thành phố, hội vật Thủ Lễ diễn ra với những pha tranh tài gay cấn, hấp dẫn của các đô vật lứa tuổi thiếu niên, thanh niên trong vùng và khách thập phương.
Sau hội vật Thủ Lễ, đến mùng 10 tết Ất Tỵ 2025 (7/2/2025), P. Dương Nỗ - Q. Thuận Hóa (trước đây là xã Phú Mậu, TP. Huế) lại cờ bay trống rộn khai hội vật làng Sình. Cũng như hội vật Thủ Lễ, sau phần biểu diễn của các đô cao niên trong làng và các đô nữ đến từ tuyển vật thành phố, sới vật làng Sình càng trở nên náo nhiệt, sôi động bởi những miếng đánh kỹ thuật, hiểm hóc, đẹp mắt của các đô và của những khán giả tứ xứ sau một lúc cổ vũ thấy “ngứa ngáy” liền chủ động cởi áo, thắt đai thượng đài.
Có xem hội vật mới thấy không khí những ngày này đúng “Xuân”. Cả một không gian cứ tưng bừng, rộn rã, không chỉ ở địa điểm tổ chức mà tiếng trống thúc, tiếng reo hò còn vang vọng ra tận đường quan.
Là nói chuyện không khí “bên lề”. Còn trong sới, chẳng biết tập luyện ở đâu, khi nào, có nhiều đô, thể hình không quá “vai u thịt bắp” nhưng đều khiến khán giả “té ngửa” và khiến đối thủ nổi trội hơn về chiều cao, cận nặng phải “lấm lưng trắng bụng” bởi những miếng bành, miếng táng, miếng quỳ… kỹ thuật, đầy sức mạnh không kém các đô chuyên nghiệp.
Càng xem cảm xúc như càng được đẩy lên cao trào bởi tiếng hò reo, cổ vũ lẫn xuýt xoa tiếc rẻ của khán giả khi thấy đô “phe mình” rình miếng nhưng bị bắt bài. Bởi tiếng động viên xen bực dọc khi đô “phe ta” lỡ miếng, buộc phải nằm bò sát đất, mặc cho đối phương vần bốc. Và tất nhiên, không thể thiếu âm thanh vỡ òa cùng những gương mặt đầy phấn khích khi phe ta đang “cửa dưới” nhưng chớp đúng thời điểm đối thủ hở cơ để lật ngược thế trận và trở thành người chiến thắng.
Hội vật làng Sình đã có tuổi đời hơn 400 năm, còn hội vật làng Thủ Lễ, tuy “trẻ” hơn, nhưng cũng xuất hiện từ thời các chúa Nguyễn. Dù có thời gian thăng trầm, nhưng với những nỗ lực của thành phố, của ngành, địa phương và của cả cộng đồng, đến nay, 2 hội vật này không dừng lại ở mức duy trì mà đã tạo dựng cho mình được “thương hiệu” và là điểm đến khó có thể bỏ qua trong những ngày đầu xuân với người dân sở tại và du khách thập phương khi đến Huế.
Nhưng vật Huế không chỉ được biết đến bởi hội vật Thủ Lễ và hội vật làng Sình.
2 - Năm 2001, Huế thành lập tuyển vật nhằm chuẩn bị cho Hội khỏe Phù Đổng toàn quốc 2004. Kết thúc Hội khỏe, vật Huế lại rơi vào “trầm lắng”, cũng như chưa phát huy được thế mạnh như mong đợi. Nhưng cái sự trầm lắng không tồn tại lâu khi năm 2006 HLV Đinh Văn Kiên về đầu quân và được giao trách nhiệm dẫn dắt tuyển vật Huế.
Sau thời gian ngắn được chèo lái bởi HLV Đinh Văn Kiên, đến cuối năm 2007, tuyển vật Huế bắt đầu “trở mình” với những thành tích đáng chú ý ở các giải trẻ quốc gia. Và từ 2008 đến nay, nhờ khả năng tuyển chọn, huấn luyện của HLV Đinh Văn Kiên cùng sự đầu tư của ngành, của thành phố, tuyển vật Huế đã và đang là một đối trọng khó vượt qua trên bản đồ vật quốc gia ở nội dung vật tự do, kể cả với những địa phương có thế mạnh, truyền thống như: Hà Nội, Bắc Ninh, Nam Định, Bắc Giang, Thái Nguyên…
Cũng trong thời gian này, bên cạnh Phạm Văn Có, Nguyễn Văn Quảng…, Nguyễn Thị Mỹ Hạnh nổi lên như một VĐV chủ chốt của tuyển vật Huế cũng như của tuyển vật nữ Việt Nam khi nhiều lần đăng quang ở các kỳ SEA Games, các giải vô địch Đông Nam Á cũng như góp công lớn cho tuyển vật Việt Nam ở ASIAD. Và đến nay, dù tuổi đã lớn, nhưng Mỹ Hạnh vẫn giữ vững danh hiệu “Độc cô cầu bại” hạng 62kg tự do nữ khu vực Đông Nam Á.
Thêm một điều đáng mừng, khi Mỹ Hạnh chưa kịp giải nghệ thì tuyển vật Huế đã có ngay lực lượng kế thừa khá hùng hậu với những cái tên: Mỹ Trang, Mỹ Linh, Mỹ Tiên, Phước Rin… Và năng lực của những VĐV đã được chứng minh qua những lần khoác áo tuyển Quốc gia, qua những tấm HCV SEA Games, vô địch quốc gia… Điều này cho thấy, hành trình chinh phục đỉnh cao của thầy, trò HLV Đinh Văn Kiên vẫn chưa dừng lại.
Đầu xuân lan man chuyện vật, đặt niềm tin vào tuyển vật Huế với những thành công nối dài.