Lần đầu tiên nghệ thuật ghép gốm kết hợp sơn mài tại triển lãm 'Chiêm bao'

Điểm nhấn của triển lãm là các bức chân dung các nhân vật nổi tiếng trong nhiều lĩnh vực, từ tôn giáo (Chúa Jesus, Đức Phật), chính trị (Margaret Thatcher), khoa học (Einstein), nghệ thuật (Picasso, Bùi Xuân Phái) đến các nhân vật văn học kinh điển như Don Quixote, Chí Phèo, Thị Nở, Lão Hạc, Bá Kiến.

Triển lãm thu hút nhiều họa sĩ và bạn bè đến chúc mừng họa sĩ Tô Ngọc Trang.

Khác với nghệ thuật ghép mảnh Mosaic truyền thống hay kỹ thuật ghép gốm trang trí trong kiến trúc thời Nguyễn, họa sĩ Tô Ngọc Trang chỉ sử dụng những mảnh gốm vỡ tự nhiên, không can thiệp bằng máy móc hay công cụ cơ khí. Theo nhà phê bình Phan Cẩm Thượng, cách làm này hoàn toàn độc đáo và không tuân theo bất kỳ trật tự kỹ thuật truyền thống nào.

Tác phẩm về Mark Zuckerbrg.

Họa sĩ Lý Trực Sơn nhận xét: "Những mảnh vỡ trở thành họa tiết, tập hợp lại thành chân dung của những nhân vật biểu tượng. Người xem sẽ thấy vui khi nhận ra trong tập hợp mảnh gốm khuôn mặt của các nhân vật quen thuộc, vừa hóm hỉnh, vừa nghiêm trang".

Còn nhà phê bình văn học Phạm Xuân Nguyên với cái nhìn từ góc độ văn chương đã nhận định triển lãm qua bốn điểm "lạ" đặc biệt. Theo ông, sự "lạ" đầu tiên là việc sử dụng kỹ thuật ghép gốm trên nền sơn mài - một phương pháp sáng tạo mới mẻ, thể hiện sự dám nghĩ dám làm của tác giả. Điểm "lạ" thứ hai nằm ở chính chất liệu gốm với những mảnh ghép có hình khối, góc cạnh gồ ghề, tạo nên những khuôn mặt có thể chạm được bằng xúc giác.

Thứ ba là sự đa dạng của các nhân vật được chọn lựa, từ các vị lãnh đạo tôn giáo đến các danh nhân văn hóa nghệ thuật và nhân vật văn học, thể hiện "thẩm mỹ dân chủ" của họa sĩ. Cuối cùng, mỗi chân dung đều đi kèm một câu nói đặc trưng, phản ánh tư tưởng và tính cách của nhân vật.

Trong khi đó, nhà nghiên cứu Phan Cẩm Thượng lại đi sâu vào phân tích về con người và nghệ thuật của Tô Ngọc Trang. Ông cho rằng những trải nghiệm phong phú trong cuộc sống - từ người lính thủy đến họa sĩ, từ những thăng trầm trong hôn nhân đến cuộc sống nghệ thuật tại làng nghề Hạ Thái - đã góp phần định hình nên phong cách nghệ thuật độc đáo của Trang Trọc.

Khán giả nhí tham quan triển lãm.

Về tác giả, Tô Ngọc Trang tốt nghiệp ngành sơn mài tại Đại học Mỹ thuật Công nghiệp Hà Nội. Trước khi theo đuổi con đường sáng tác tranh sơn mài, anh từng là họa sĩ minh họa tại NXB Kim Đồng và đạt nhiều giải thưởng quốc tế về minh họa. Hiện tại, ngoài việc điều hành xưởng sơn mài tại làng nghề Hạ Thái, anh còn mở lớp dạy vẽ miễn phí cho trẻ em trong làng nhằm bảo tồn và phát triển nghề truyền thống.

Triển lãm "Chiêm bao" không chỉ là sự kiện nghệ thuật độc đáo với kỹ thuật sáng tạo mới, mà còn là minh chứng cho sự giao thoa giữa nghệ thuật đương đại và văn hóa truyền thống Việt Nam.

Phương Bùi