Lần đầu chụp được ảnh mạng lưới vũ trụ độ nét cao

Nhóm nghiên cứu do Davide Tornotti, nghiên cứu sinh tại Đại học Milano-Bicocca, dẫn đầu, phối hợp với Viện Vật lý thiên văn Max Planck (MPA), đã công bố khám phá này trên Nature Astronomy. Họ tập trung vào một sợi vũ trụ nối hai thiên hà, tồn tại khi vũ trụ mới 2 tỷ năm tuổi.

Sử dụng thiết bị MUSE trên kính viễn vọng VLT, nhóm nghiên cứu đã dành hàng trăm giờ quan sát, thu được hình ảnh chi tiết về một sợi vũ trụ dài 3 triệu năm ánh sáng. Kết quả cho thấy khí hydro khuếch tán chảy qua sợi này, cung cấp nhiên liệu cho sự phát triển của các thiên hà.

Khí khuếch tán (màu vàng đến tím) chứa trong sợi vũ trụ kết nối hai thiên hà trải dài trên khoảng cách 3 triệu năm ánh sáng. Ảnh: Davide Tornotti/Đại học Milano-Bicocca

Phát hiện mang tính đột phá này xác nhận các giả thuyết lâu đời về cách các thiên hà hình thành và phát triển khi hút khí từ những cấu trúc rộng lớn.

Các nhà khoa học từ lâu nghi ngờ rằng vật chất tối, chiếm 85% tổng số vật chất trong vũ trụ, chính là khung xương của mạng lưới vũ trụ. Khí đi theo những sợi này và cung cấp nguyên liệu để hình thành sao. Lần đầu tiên, nhóm nghiên cứu có thể theo dõi sự liên kết giữa khí trong các thiên hà và vật chất chứa trong mạng lưới vũ trụ bằng các phép đo trực tiếp.

Để xác thực kết quả, nhóm đã đối chiếu dữ liệu quan sát với mô phỏng siêu máy tính từ MPA. Sự tương đồng đáng kể giữa hai nguồn dữ liệu củng cố thêm hiểu biết về cách vật chất tối định hình các thiên hà.

Nhà khoa học Fabrizio Arrigoni Battaia tại MPA nhấn mạnh rằng phát hiện này mới chỉ là khởi đầu. Nhóm nghiên cứu đang thu thập thêm dữ liệu để vẽ nên bức tranh toàn cảnh về sự phân bố khí trong mạng lưới vũ trụ.

Các kính thiên văn thế hệ mới như ELT và JWST hứa hẹn sẽ cung cấp cái nhìn chi tiết hơn về cấu trúc vũ trụ. Hình ảnh đầu tiên về sợi vũ trụ ở độ phân giải cao này đánh dấu bước tiến lớn trong việc giải mã cách các thiên hà hình thành, tiến hóa và kết nối trong vũ trụ.

Ngọc Ánh (theo Daily Galaxy, Live Science)