Làm rõ lợi thế, tránh chồng chéo về chức năng khi trung tâm tài chính quốc tế đặt tại 2 thành phố

Ngày 11.6, Quốc hội thảo luận ở tổ về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về TTTCQT tại Việt Nam.

Các đại biểu quốc hội ủng hộ chủ trương thành lập TTTCQT tại Việt Nam và khẳng định sự cần thiết xây dựng và phát triển TTTCQT với đủ căn cứ chính trị, cơ sở pháp lý, cơ sở thực tiễn, phù hợp với tiến trình phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh Nguyễn Xuân Thắng khẳng định văn kiện Đại hội 13 của Đảng đã xác định cần phải có TTTCQT, đồng thời nêu rõ đây là công cụ chiến lược tối ưu hóa nguồn tài chính và nâng cao vị thế của quốc gia trong bối cảnh hội nhập hiện nay.

“TTTCQT sẽ là cơ chế rất quan trọng để chúng ta có thể đưa được dòng đầu tư dịch vụ tài chính vào trong nền kinh tế dưới dạng đầu tư các dự án, các chương trình, các yêu cầu phát triển của đất nước. Do đó, phục vụ cho tăng trưởng chính là phải có trung tâm này, rất giống với mô hình hiện nay vừa mới thiết lập như Astana của Kazakhstan hay Rwanda của châu Phi, dành cho những quốc gia hiện nay mới bắt đầu khởi động”, ông Thắng nhấn mạnh.

Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh Nguyễn Xuân Thắng phát biểu

Hiện nay Chính phủ đã thống nhất và Bộ Chính trị đã cho ý kiến chỉ nên có một TTTCQT, ông Thắng cho rằng đây phải là trung tâm thế hệ mới. Theo đó, cần chú ý tính cạnh tranh với các trung tâm khác (như ở Singapore, Hồng Kông…) để Việt Nam có thể trở thành địa chỉ hấp dẫn về các dịch vụ tài chính, các dòng vốn đầu tư đặc biệt, đầu tư gián tiếp, nhất các quỹ đầu tư.

Bên cạnh vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài, ông Thắng cho hay nguồn vốn từ quỹ đầu tư gián tiếp vào trong nền kinh tế Việt Nam, nhất là thông qua các kênh không chính thức là rất lớn. Do đó, cần lưu ý đảm bảo tính minh bạch và dẫn được nguồn vốn này vào các mục tiêu chiến lược TTTC.

Ông Nguyễn Xuân Thắng đề nghị cân nhắc kỹ lưỡng, đảm bảo quản lý của trung tâm này theo đúng với luật pháp Việt Nam, đồng thời phải tạo ra những thể chế vượt trội trên cơ sở theo chuẩn mực quốc tế.

“Vấn đề đặt ra là phải rõ các nhóm sản phẩm tại TP.HCM và Đà Nẵng hướng vào những sản phẩm nào? Ví dụ như Đà Nẵng tập trung vào tài chính xanh, fintech, tài chính cho doanh nghiệp vừa và nhỏ. Khi giới thiệu định hướng cho các sản phẩm vào điều kiện đầu tư, những nhà đầu tư, doanh nghiệp và những nhà đầu tư nước ngoài quan tâm đến thị trường đấy chứ không phải vì hai thành phố này cạnh tranh nhau cùng một nhóm sản phẩm”, ông Nguyễn Xuân Thắng nêu dẫn chứng và đề nghị trong đề án của Chính phủ cần làm rõ nội dung này.

Về lộ trình thực hiện, ông Nguyễn Xuân Thắng đề nghị Chính phủ sớm xây dựng đề án về thành lập TTTCQT và sớm đi vào hoạt động. Quan trọng nhất là TTTCQT này được các nhà đầu tư coi đây là môi trường, điều kiện ưu đãi hấp dẫn để tham gia vào; cơ chế thể chế đảm bảo thuận lợi hóa cho các nhà đầu tư.

Phó chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh phát biểu

Băn khoăn về việc phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước, cơ quan giám sát ở trong và ngoài TTTCQT, Phó chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho rằng cần đảm bảo tính độc lập trong cơ chế phối hợp giữa bên trong với bên ngoài của cơ quan điều hành để giải quyết ngay những vấn đề cấp bách, cấp thiết cho trung tâm này. Ngoài ra, cần phải làm rõ các mô hình quản lý trong mối quan hệ của Trung tâm Trọng tài quốc tế thuộc TTTCQT này với Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam…

Về các chính sách đặc thù, ông Thanh đề nghị rà soát lại tổng thể các ưu đãi về thuế để bảo đảm tính hấp dẫn nhưng không chênh lệch quá cao, bảo đảm không vi phạm cam kết quốc tế; thủ tục hưởng ưu đãi cần đơn giản, minh bạch.

Đại biểu Nguyễn Thiện Nhân (TP.HCM) đề nghị ban soạn thảo dự thảo nghị quyết làm rõ lý do thành lập một TTTCQT đặt tại 2 thành phố (TP.HCM và Đà Nẵng); mô hình, mối quan hệ, tính độc lập giữa hai cơ sở đặt ở 2 nơi; cơ quan quản lý nhà nước đối với hai cơ sở này.

“Nếu thành lập một TTTCQT đặt tại 2 thành phố thì làm rõ về lợi thế, tránh chồng chéo về chức năng; có quy định về cơ chế phối hợp để mang lại hiệu quả tổng thể; nâng cao hiệu quả quản lý, kiểm soát để bảo đảm cạnh tranh lành mạnh”, ông Nhân nói.

Lam Thanh