Làm rõ các vướng mắc, thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công tại 5 tỉnh miền Trung

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình phát biểu tại buổi làm việc với 5 tỉnh, thành phố: Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định về giải ngân vốn đầu tư công năm 2024.

Tại buổi làm việc, lãnh đạo Bộ Kế hoạch Đầu tư cho biết trong số 5 địa phương nói trên có 3 địa phương đạt tỷ lệ giải ngân cao hơn mức trung bình của cả nước là Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Bình Định, còn lại 2 tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi có tỷ lệ giải ngân dưới mức trung bình của cả nước.

Tình hình thanh toán vốn đầu tư công nguồn ngân sách Nhà nước của 5 địa phương cụ thể như sau: Tỉnh Thừa Thiên Huế giải ngân 4.068,4/6.957,9 tỷ đồng được giao (đạt 58,47%); Thành phố Đà Nẵng giải ngân 3.520/7.291,9 tỷ đồng (đạt 48,27%); Tỉnh Quảng Nam giải ngân 2.672,9/6.520,6 tỷ đồng (đạt 40,99%); Tỉnh Quảng Ngãi giải ngân 2.305,3/6.902,9 tỷ đồng (đạt 33,40%); Tỉnh Bình Định giải ngân 5.456,1/7.865,7 tỷ đồng (đạt 69,37%).

Thông tin về tình hình thực hiện kế hoạch vốn đầu tư công trên cả nước cho thấy Thủ tướng Chính phủ đã giao 100% kế hoạch đầu tư công vốn ngân sách Nhà nước năm 2024 cho các bộ, cơ quan trung ương. Đến ngày 30/9, các bộ, cơ quan trung ương, địa phương đã phân bổ, chi tiết cho các nhiệm vụ, dự án là 665.199,9 tỷ đồng, đạt 98,1%.

Việc giải ngân ước thanh toán từ đầu năm đến ngày 30/9 là 320.566,5 tỷ đồng, đạt 47,29% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Có 31 bộ, cơ quan trung ương và 23 địa phương có tỷ lệ giải ngân 9 tháng đầu năm 2024 dưới mức trung bình của cả nước.

Tại buổi làm việc, đại diện lãnh đạo các địa phương cùng chia sẻ các khó khăn, vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng. Đó không chỉ là việc xác định nguồn gốc đất, xác định giá đất... mà còn là việc người dân chưa đồng thuận với phương án bồi thường, tái định cư, còn thắc mắc, khiếu nại đơn giá bồi thường về đất… Luật Đất đai mới được ban hành, nhiều dự án phải tính toán lại chi phí giải phóng mặt bằng theo quy định mới.

Lãnh đạo các địa phương 5 tỉnh miền Trung báo cáo tình hình giải ngân vốn đầu tư công năm 2024 tại buổi làm việc.

Một số ý kiến tại cuộc họp cho biết ngoài nguyên nhân khách quan còn có nguyên nhân chủ quan liên quan tới năng lực quản lý dự án của chủ đầu tư và năng lực triển khai dự án của nhà thầu; khó khăn về thiếu đất đắp nền và cát xây dựng.

Một khó khăn khác mang tính đặc thù của các tỉnh duyên hải miền Trung, đó là những tháng cuối năm là mùa mưa bão, nguy cơ sạt lở đất cao, ảnh hưởng không nhỏ đến công tác thi công trên thực địa của nhiều dự án.

Ông Lương Nguyễn Minh Triết, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Nam, cho biết việc giải ngân vốn đầu tư công 9 tháng qua của tỉnh Quảng Nam đạt tỷ lệ thấp. Lãnh đạo tỉnh Quảng Nam cũng thừa nhận rằng bên cạnh nguyên nhân vướng mắc về cơ chế thì nguyên nhân chủ quan vẫn là chủ yếu. Công tác chỉ đạo quyết liệt nhưng chưa đạt kết quả cao nhất. Ngoài ra, còn có tâm lý của đội ngũ cán bộ chưa dám làm, sợ sai.

Tại buổi làm việc, lãnh đạo các địa phương đề xuất sửa đổi các quy định liên quan tới các nội dung của Luật Đầu tư công như quy định thời gian bố trí vốn thực hiện dự án, tách dự án với giải phóng mặt bằng, phân cấp thẩm quyền quyết định kéo dài thời gian bố trí vốn, thời gian thực hiện và giải ngân vốn ngân sách địa phương hằng năm.

Theo Bộ Kế hoạch & Đầu tư, các nội dung vướng mắc mà các địa phương đề cập nói trên đã được nghiên cứu và sửa đổi trong dự thảo Luật Đầu tư công sửa đổi, dự kiến trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV. Các nội dung liên quan đến lĩnh vực đất đai như sự không thống nhất trong xác định phân loại đất, nguyên tắc sử dụng đất; chênh lệch giữa giá bồi thường theo khung quy định của nhà nước với giá thị trường; việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất, sử dụng rừng… đã được sửa đổi, bổ sung cho phù hợp tại Luật Đất đai 2024 và các Nghị định của Chính phủ về hướng dẫn thi hành Luật.

Theo đánh giá của đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư, nhìn chung nguyên nhân giải ngân chậm vốn đầu tư công vẫn là do công tác tổ chức triển khai thực hiện tại các bộ, ngành và địa phương còn nhiều bất cập; trong một số thời điểm, tại một số dự án, một số bộ, ngành, địa phương chưa thực sự quyết liệt, vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu chưa được đề cao.

Tại buổi làm việc, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đề nghị các bộ, ngành địa phương làm rõ trong thực tế trong công tác triển khai giải ngân vốn đầu tư công, khó khăn thế nào, giải quyết ra sao, những hiến kế để thúc đẩy công tác giải ngân làm sao về đích như kế hoạch.

Ngô Anh Văn