Lạm phát tại Việt Nam năm 2025: Nhiều áp lực

Lạm phát năm 2024 được kiểm soát

Theo Tổng cục Thống kê (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), năm 2024, trước bối cảnh thế giới, khu vực, trong nước có nhiều diễn biến phức tạp, lạm phát của Việt Nam được kiểm soát ở mức phù hợp.

Theo đó, xung đột quân sự, biến động địa chính trị, bất ổn tiếp tục leo thang tại một số nước; kinh tế, thương mại toàn cầu phục hồi chậm, thiếu vững chắc; tổng cầu, đầu tư sụt giảm; tỷ giá, lãi suất biến động khó lường. Thiên tai, hạn hán, bão lũ, biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng, tác động nặng nề tới phát triển kinh tế - xã hội và đời sống của người dân. Xu hướng cắt giảm lãi suất của một số ngân hàng Trung ương lớn trên thế giới tiếp tục mở rộng do lạm phát đang tiến gần đến mục tiêu 2%.

Tốc độ tăng CPI các tháng năm 2023 và năm 2024 so với cùng kỳ năm trước của Việt Nam. Ảnh: Tổng cục Thống kê

Ngày 12-12-2024, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) lần thứ tư trong năm giảm lãi suất thêm 0,25 điểm phần trăm xuống còn 3%/năm. Ngày 18-12-2024, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) cũng tiếp tục cắt giảm lãi suất 0,25 điểm phần trăm xuống còn 4,25% - 4,5%/năm.

Trong tháng 11-2024, lạm phát của Mỹ tăng 2,7% so với cùng kỳ năm trước; khu vực sử dụng đồng tiền chung châu Âu tăng 2,2%. Trong đó, Tây Ban Nha tăng 2,4%; Đức tăng 2,2%; Pháp tăng 1,3%.

Tại châu Á, lạm phát tháng 11-2024 của Ấn Độ tăng 5,5%; Nhật Bản tăng 2,9%; Philippines tăng 2,5%; Indonesia tăng 1,6%; Hàn Quốc tăng 1,5%.

Lạm phát của Việt Nam được kiểm soát ở mức phù hợp để hỗ trợ cho tăng trưởng kinh tế; CPI tháng 12-2024 tăng 2,94% so với cùng kỳ năm trước. Chỉ số giá tiêu dùng bình quân năm 2024 tăng 3,63% so với năm 2023.

Như vậy, lạm phát năm 2024 tại nước ta đã được kiểm soát, vượt mục tiêu Quốc hội giao từ đầu năm. Đây là mức lạm phát phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội ở trong nước, hỗ trợ tích cực cho tăng trưởng kinh tế, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, là điểm sáng trong kết quả phát triển kinh tế của Việt Nam năm 2024.

Ảnh minh họa: Bộ Công Thương

Áp lực lạm phát trong năm 2025

Hiện nay, theo các chuyên gia kinh tế, có nhiều yếu tố có thể tạo áp lực lạm phát trong năm 2025. Đó là, xung đột quân sự ở một số quốc gia leo thang căng thẳng, diễn biến khó lường, có nguy cơ lan rộng. Cạnh tranh thương mại giữa các nước lớn ngày càng gay gắt. Cùng với đó, hiện tượng thời tiết cực đoan tác động nghiêm trọng tới kinh tế - xã hội toàn cầu. Điều này có thể tạo nên sự đứt gãy chuỗi cung ứng, làm gia tăng chi phí vận tải, tác động đến biến động giá các mặt hàng chiến lược trên thế giới, gây ra các rủi ro về an ninh năng lượng, an ninh lương thực.

Đặc biệt, các chính sách thuế trong nhiệm kỳ của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump có khả năng rất khắc nghiệt, dẫn đến các phản ứng trả đũa từ các quốc gia. Bảo hộ thương mại và rào cản thương mại gia tăng sẽ làm trầm trọng thêm căng thẳng thương mại và phá vỡ chuỗi cung ứng toàn cầu - điều này có thể gây ra một đợt lạm phát mới, đồng thời làm chậm tốc độ tăng trưởng kinh tế toàn cầu và tỷ lệ thất nghiệp có nguy cơ tăng cao trở lại.

Ở trong nước, chi phí nhập khẩu nguyên nhiên vật liệu phục vụ sản xuất có thể tăng lên theo giá thế giới và chịu tác động từ biến động tỷ giá, ảnh hưởng đến chi phí, giá thành sản phẩm, tạo áp lực cho sản xuất của doanh nghiệp và từ đó đẩy giá hàng hóa tiêu dùng trong nước tăng lên và tạo áp lực lên lạm phát.

Bên cạnh đó, theo các chuyên gia, việc tiếp tục thực hiện lộ trình thị trường đối với các dịch vụ do Nhà nước quản lý như giá điện, học phí, giá dịch vụ y tế theo hướng tính đúng, tính đủ các yếu tố, chi phí sẽ tác động làm tăng chỉ số giá tiêu dùng năm 2025. Các gói kích cầu, hạ mặt bằng lãi suất cho vay, mở rộng tín dụng, đẩy mạnh đầu tư công giúp tháo gỡ khó khăn cho nền kinh tế nhưng cũng có thể tạo sức ép lên mặt bằng giá nếu nguồn cung tiền không được kiểm soát hợp lý.

Ngoài ra, theo quy luật, vào các tháng cuối năm và dịp lễ, Tết, giá lương thực, thực phẩm, đồ uống, may mặc, thiết bị và đồ dùng gia đình thường tăng, trong năm nếu thiên tai, dịch bệnh xảy ra sẽ gây ảnh hưởng đến giá lương thực, thực phẩm tại một số địa phương - những điều này cũng sẽ tác động làm tăng CPI...

Theo PGS, TS Ngô Trí Long, chuyên gia kinh tế, lạm phát tại Việt Nam trong năm 2025 sẽ được kiểm soát ở mức hợp lý, dao động ở mức 3,5-4,5%. Điều này phản ánh nỗ lực của Chính phủ và các cơ quan liên quan trong việc duy trì ổn định kinh tế vĩ mô và kiểm soát giá cả. Trong đó, việc theo dõi sát sao và điều chỉnh chính sách kịp thời là cần thiết để bảo đảm mục tiêu kiểm soát lạm phát trong năm 2025.

TS Nguyễn Ngọc Tuyến, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế - Tài chính (Học viện Tài chính) đưa ra dự báo CPI bình quân năm 2025 so với năm 2024 sẽ tăng ở mức khoảng 4%.

Nguyên nhân chính, theo TS Nguyễn Ngọc Tuyến, là do những khó khăn từ xung đột địa chính trị trên thế giới có thể bớt căng thẳng hơn, điều này sẽ tạo điều kiện cho kinh tế, thương mại phát triển, biến động giá sẽ ít bị tác động tiêu cực hơn. Cùng với đó, kinh tế một số nước phục hồi, xuất khẩu của Việt Nam sẽ có khó khăn hơn, chi phí sản xuất và kinh doanh sẽ lớn và tác động làm tăng giá.

Đặc biệt, việc sắp xếp lại bộ máy hành chính nhà nước sẽ làm tăng chi từ ngân sách Nhà nước và tác động làm tăng giá tiêu dùng; nhiều dự án mới về hạ tầng được phê duyệt và khởi công với số vốn đầu tư rất lớn cũng sẽ là nguyên nhân làm tăng giá…

ANH PHƯƠNG