Lạm phát giảm, nghèo đói tăng ở Argentina

Với chú thích đầy tự hào "Chính phủ tốt nhất trong lịch sử", ông Milei phần nào khẳng định sự quyết liệt của mình, dù hiệu quả của các chính sách còn là chủ đề gây tranh cãi.

Ngay từ khi nhậm chức vào cuối năm 2023, ông Milei đã thực hiện hàng loạt biện pháp điều chỉnh tài chính quốc gia. Ông cắt giảm mạnh chi tiêu công, xóa bỏ nhiều bộ ngành chính phủ, sa thải hàng trăm viên chức và giảm lương hưu cùng tiền lương công.

Những biện pháp này đã giúp Argentina đạt thặng dư tài chính trong tháng đầu tiên của nhiệm kỳ Tổng thống Milei và duy trì thành tích này xuyên suốt năm 2024, điều hiếm thấy trong lịch sử kinh tế gần đây của đất nước.

Một phụ nữ ở Argentina đang đi siêu thị. Ảnh: GI

Kết quả, chi tiêu chính phủ giảm 30% so với năm trước, và lạm phát hàng tháng, vốn ở mức 25% khi ông Milei nhậm chức, nay giảm xuống chỉ còn 2,4% vào tháng 11/2024, mức thấp nhất trong hơn 4 năm. Lạm phát, vấn đề lớn nhất mà cử tri quan tâm, đang dần được kiểm soát, tạo ra tín hiệu tích cực trong nỗ lực vực dậy nền kinh tế của ông Milei.

Bên cạnh đó, các chính sách tiền tệ thắt chặt cùng chương trình miễn thuế đã thu hút hàng tỷ USD dự trữ ngoại tệ mới vào ngân hàng trung ương. Chỉ số rủi ro quốc gia của Argentina giảm mạnh từ 2.000 xuống 750, mức thấp nhất trong 5 năm. Điều này phản ánh sự thay đổi trong cách thị trường nhìn nhận Argentina dưới thời Tổng thống Milei.

Tuy nhiên, sự cải thiện này không tránh khỏi cái giá đắt về mặt xã hội. Giai cấp công nhân và người nghèo là những người chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ các biện pháp thắt lưng buộc bụng. Tỷ lệ nghèo đói tăng từ 40% vào năm 2023 lên 53% trong nửa đầu năm 2024, trước khi giảm nhẹ xuống 50%. Gần 70% trẻ em Argentina sống trong cảnh nghèo đói, và hơn một triệu trẻ em thường xuyên đi ngủ với cái bụng đói.

Việc xóa bỏ trợ cấp năng lượng và giao thông công cộng khiến hóa đơn sinh hoạt tăng vọt, làm giảm đáng kể sức mua của tầng lớp lao động. Dù tiền lương đã tăng vượt lạm phát trong 6 tháng liên tiếp, sự cải thiện này chưa đủ để bù đắp những thiệt hại từ các chính sách khắc khổ.

Ở góc độ chính trị, ông Milei đã chứng minh khả năng điều hành trong bối cảnh đảng của ông chỉ có sức mạnh hạn chế tại Quốc hội và không kiểm soát bất kỳ tỉnh nào. Ông đã thành công thông qua một số chính sách nhờ sự thỏa hiệp với các đảng khác.

Dù vậy, những thách thức còn rất lớn. Nền kinh tế Argentina vẫn đang trong tình trạng mong manh. Các nhà kinh tế cảnh báo rằng giá trị đồng peso bị định giá quá cao, gây áp lực lên xuất khẩu và khiến ngân hàng trung ương khó tích lũy đủ dự trữ USD. Một đợt phá giá đồng peso có thể xảy ra, nhưng điều này sẽ đi kèm với nguy cơ lạm phát quay trở lại, đe dọa thành tựu chính của ông Milei.

Chính phủ Milei cũng đang đối mặt với những câu hỏi về tính bền vững của các cải cách. Trong khi việc kiểm soát lạm phát là một thành công đáng kể, các chỉ số khác như sản xuất công nghiệp, sức mua và GDP vẫn giảm. Sergio Chouza, một nhà kinh tế học, cho rằng: "Không có gì đáng ăn mừng khi mọi chỉ số kinh tế khác đều tệ hơn, ngoại trừ lạm phát".

Dù tỷ lệ ủng hộ ông Milei vẫn ở mức cao, với 56% sau năm đầu tiên tại nhiệm, những áp lực kinh tế và xã hội đang là thử thách lớn đối với ông. Ông Milei không che giấu thực tế khó khăn mà đất nước phải đối mặt, thậm chí cảnh báo người dân rằng họ phải "đi qua địa ngục" trước khi có thể hy vọng vào sự cải thiện.

Những cải cách của ông Milei đã đem lại sự ổn định ngắn hạn, nhưng con đường dài hạn để Argentina phục hồi vẫn còn đầy chông gai. Ông Milei tự hào gọi đây là "Chính phủ tốt nhất trong lịch sử", nhưng chỉ thời gian mới trả lời được liệu ông có thể thực sự đặt nền móng cho một tương lai bền vững hay không.

Ngọc Ánh (theo AJ, DW)