Làm mới vỉa hè: Thi công cẩu thả, phải chặt hàng chục cây xanh

Buộc thay thế 12 cây dầu trên đường Trần Hưng Đạo

Trước khi thực hiện các dự án cải tạo vỉa hè trên địa bàn TPHCM, Trung tâm Hạ tầng kỹ thuật TPHCM (gọi tắt là Trung tâm Hạ tầng, thuộc Sở GTCC) đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn cụ thể về việc bảo vệ cây xanh trong quá trình thi công. Tuy nhiên, các đơn vị thi công không tuân thủ đúng quy định, dẫn tới nhiều cây xanh bị xâm phạm, phải đốn hạ. Đơn cử vụ việc xảy ra trên địa bàn quận 5.

Thi công vỉa hè làm gốc cây trồi lên (ảnh chụp trên đường Trần Hưng Đạo quận 5, TPHCM)

Ngày 29-7-2024, Trung tâm Hạ tầng có Công văn số 2628/TTHT-CVCX về việc Dự án cải tạo các tuyến vỉa hè trên địa bàn quận 5, gửi Công ty TNHH MTV Công viên Cây xanh (gọi tắt là Công ty Cây xanh) và Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực quận 5 (gọi tắt là Ban Quản lý 5) lưu ý khi triển khai thi công cần nghiên cứu, thực hiện theo hướng dẫn “Ứng xử khi cây xanh nằm trong phạm vi ảnh hưởng của công trình” do Sở Xây dựng TPHCM ban hành tại Công văn số 19602/SXD-HTKT ngày 13-12-2023. Đồng thời, yêu cầu đơn vị thi công phải có phương án bảo vệ cây xanh, lưu ý tuân thủ các nội dung khuyến cáo trong quá trình thi công.

Cụ thể, đơn vị thi công không được sử dụng xe cơ giới để đào sát gốc cây xanh, thay vào đó phải tiến hành đào thủ công để thăm dò, tránh làm đứt, giập rễ cây hoặc làm trầy xước thân cây. Trong trường hợp thi công vướng rễ cây phải tạm ngưng thi công và phối hợp Công ty Cây xanh cũng như Trung tâm Hạ tầng để thống nhất phương án xử lý; không được tự ý chặt hạ, cắt tỉa, hay dịch chuyển cây xanh...

Tuy nhiên, ngày 20-2-2025, Trung tâm Hạ tầng tiến hành kiểm tra thực địa tại công trình cải tạo vỉa hè tuyến đường Trần Hưng Đạo (quận 5) thì phát hiện đơn vị thi công sử dụng xe cơ giới để đào bóc vỉa hè gần khu vực có cây xanh hiện hữu. Hành vi này khiến một số cây bị đứt, giập rễ và trầy xước phần rễ lan rộng trên bề mặt vỉa hè, làm thay đổi kết cấu đất xung quanh, nguy cơ cây bị ngã đổ, gây mất an toàn cho khu vực. Trung tâm Hạ tầng đã lập biên bản, yêu cầu Ban Quản lý 5 chấn chỉnh đơn vị thi công, nghiêm túc thực hiện đúng quy định trong các giai đoạn tiếp theo.

Đồng thời, đề nghị Công ty Cây xanh kiểm tra, đánh giá hệ thống cây xanh trên toàn tuyến Trần Hưng Đạo (đoạn từ đường Nguyễn Văn Cừ đến đường An Bình) để có biện pháp xử lý phù hợp, giảm thiểu rủi ro. Sau rà soát, Công ty Cây xanh đã lưu ý các cây xanh đã bị đứt, giập rễ do quá trình thi công gây ra, bị nghiêng, rễ nổi cuộn bó vòng, gốc cây nhô cao… Qua đó, Trung tâm Hạ tầng đã đề nghị có kế hoạch thực hiện thay thế 12 cây dầu nhiều năm tuổi trên đường Trần Hưng Đạo (quận 5) để đảm bảo an toàn trên tuyến đường. “Trung tâm Hạ tầng đề nghị Ban Quản lý 5 yêu cầu đơn vị thi công có trách nhiệm bồi hoàn và chi trả các chi phí liên quan khác do quá trình thi công gây thiệt hại, hư hại đến cây xanh”, báo cáo của Trung tâm Hạ tầng nêu rõ.

Ảnh hưởng cây xanh trên 58 tuyến đường

Báo cáo mới đây của Sở GTCC TPHCM cho biết, nhiều đơn vị thi công chưa tuân thủ nghiêm túc các nội dung về chủ trương, hướng dẫn của UBND TPHCM và sở chuyên ngành trong quá trình cải tạo, nâng cấp vỉa hè nhiều tuyến đường. Cụ thể, các đơn vị thi công đào bóc vỉa hè bằng xe cơ giới dẫn đến va quẹt thân cây, gây giập, đứt rễ cây xanh; hạ cốt nền sâu xung quanh gốc cây, khiến gốc cây trồi cao so với mặt nền; phơi lộ rễ cây trong thời gian dài do việc đào hàng loạt vỉa hè và chậm tái lập mặt nền...

Tính đến ngày 26-3-2025, có 58 tuyến đường trên địa bàn các quận 1, 5, 6, 11, Tân Phú, Tân Bình, Phú Nhuận, Bình Thạnh, Gò Vấp và huyện Củ Chi đang triển khai thi công nâng cấp, sửa chữa vỉa hè gây ảnh hưởng đến an toàn cây xanh. Hệ quả của tình trạng trên là các đơn vị chức năng buộc phải chặt hạ hàng chục cây xanh các loại do nguy cơ mất an toàn bởi hệ rễ bị xâm hại nghiêm trọng...

Nhằm xử lý tình trạng gây ra hệ quả nói trên, ông Đặng Phú Thành, Phó Giám đốc Sở GTCC kiến nghị UBND TPHCM chỉ đạo UBND TP Thủ Đức và các quận, huyện có giải pháp xử lý dứt điểm. “Đối với các dự án chỉnh trang, cải tạo vỉa hè hoặc các dự án khác trên địa bàn, triển khai trong thời gian tới, có phạm vi thi công ảnh hưởng đến hệ thống cây xanh đô thị, yêu cầu chủ đầu tư và các đơn vị thi công phải xây dựng phương án tổ chức thi công đảm bảo an toàn cho cây xanh, gửi về sở quản lý chuyên ngành để kiểm tra, giám sát, xử lý kịp thời”, ông Đặng Phú Thành đề xuất.

QUỐC HÙNG