'Làm mới' quy định về lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án phải tổ chức đấu thầu

Đòi hỏi nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư

Tại Kỳ họp thứ 9 vừa kết thúc, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu thầu; Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư; Luật Hải quan; Luật Thuế giá trị gia tăng; Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu; Luật Đầu tư; Luật Đầu tư công; Luật Quản lý, sử dụng tài sản công (1 Luật sửa 8 Luật). Luật này có hiệu lực từ ngày 1/7/2025.

Đáng chú ý, Luật Đấu thầu (được sửa đổi, bổ sung tại 1 Luật sửa 8) đã bãi bỏ các quy định về trình tự, thủ tục giải quyết kiến nghị, kiểm tra, giám sát trong đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư và giao Chính phủ quy định chi tiết.

Mặt khác, một số quy định về thẩm quyền quyết định áp dụng hình thức chỉ định nhà đầu tư, lựa chọn nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt tại Luật Đấu thầu đã được sửa đổi, bổ sung, nhằm tăng cường phân cấp, phân quyền, cắt giảm thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian thực hiện dự án.

Luật Đấu thầu mới đã sửa đổi, bổ sung quy định về thẩm quyền quyết định áp dụng hình thức chỉ định nhà đầu tư.

Bên cạnh đó, Luật này cũng mở rộng một số trường hợp được áp dụng hình thức chỉ định nhà đầu tư, lựa chọn nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt dẫn đến cần quy định chi tiết trình tự, thủ tục thực hiện tương ứng với từng trường hợp.

Quá trình áp dụng các quy định của Luật Đấu thầu đang đòi hỏi tiếp tục đơn giản hóa thủ tục, rút ngắn thời gian, đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư.

Nhiều nội dung mới

Từ thực tế trên, Bộ Tài chính đã xây dựng dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 23/2024/NĐ-CP ngày 27/02/2004 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án thuộc trường hợp phải tổ chức đấu thầu theo quy định của pháp luật quản lý ngành, lĩnh vực.

Trong hồ sơ dự thảo Nghị định, mà Bộ Tài chính vừa gửi Bộ Tư pháp thẩm định đưa ra nhiều nội dung mới.

Theo đó, đối với quy trình chỉ định nhà đầu tư rút gọn, dự thảo Nghị định lược bỏ bước lập, thẩm định, phê duyệt hồ sơ mời thầu, thẩm định kết quả lựa chọn nhà đầu tư. Việc phê duyệt tiêu chuẩn đánh giá về năng lực, tiêu chuẩn đánh giá về hiệu quả sử dụng đất, hiệu quả đầu tư phát triển ngành, lĩnh vực, địa phương, dự thảo hợp đồng được đơn giản hóa thủ tục, lồng ghép sau khi quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư hoặc phê duyệt thông tin dự án đầu tư.

Về cơ chế giám sát, để bảo đảm nhà đầu tư được lựa chọn thực hiện dự án đáp ứng yêu cầu về tiến độ, chất lượng, hiệu quả đầu tư, đồng thời với chính sách mở rộng các trường hợp chỉ định nhà đầu tư, lựa chọn nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt, dự thảo Nghị định bổ sung cơ chế giám sát đối với các dự án áp dụng hình thức này theo hướng: Hằng năm, cơ quan có thẩm quyền báo cáo kết quả triển khai dự án do nhà đầu tư được chỉ định hoặc lựa chọn trong trường hợp đặc biệt thực hiện, bảo đảm dự án được thực hiện đáp ứng yêu cầu về tiến độ, chất lượng, hiệu quả, gửi Bộ Tài chính để tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Điểm mới nữa là dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung về tiêu chuẩn đánh giá hồ sơ dự thầu, nguyên tắc xét duyệt trúng thầu theo hướng loại bỏ tiêu chí liên quan đến kinh nghiệm thực hiện dự án tương tự của nhà đầu tư. Đồng thời, sửa đổi, bổ sung các quy định có liên quan đến quy trình, thủ tục đấu thầu, rút ngắn thời gian trong chuẩn bị hồ sơ đăng ký thực hiện dự án, hồ sơ dự thầu, nhằm tiếp tục đơn giản hóa quy trình, thủ tục, rút ngắn thời gian trong đấu thầu.

Việc hoàn thiện dự thảo Nghị định đang đặt ra rốt ráo, để sớm trình Chính phủ xem xét ban hành, đảm bảo có hiệu lực từ ngày 1/7/2025 đồng thời với 1 Luật sửa 8 Luật trong lĩnh vực tài chính.

Hữu Hòe