Là giáo viên, tôi thấy học sinh nếu biết sử dụng AI hợp lí không cần học thêm

Để triển khai thực hiện hiệu quả Khung năng lực số cho người học theo Thông tư số 02/2025/TT-BGDĐT, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có Công văn số 2250/BGDĐT-GDPT về việc triển khai tài liệu Hướng dẫn sử dụng Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong dạy và học.

Tài liệu được cung cấp trên Website theo địa chỉ: https://ai.vnies.edu.vn.

Tài liệu này có một số nội dung đáng chú ý, giáo viên và học sinh cần quan tâm.

Ảnh minh họa: Website Phòng Giáo dục và Đào tạo Thành phố Sa Đéc (Đồng Tháp)

Ứng dụng AI trong việc tự học

Trong thời đại công nghệ phát triển, AI mở ra nhiều cơ hội mới cho người học trong việc tự học và nâng cao kiến thức.

Thay vì chỉ dựa vào sách vở hay giáo viên, người học có thể chủ động tìm kiếm thông tin, giải đáp thắc mắc và thực hành kỹ năng thông qua các công cụ AI.

Nhờ khả năng phân tích và phản hồi nhanh, AI giúp người học nhận ra điểm yếu, đưa ra gợi ý cải thiện và đánh giá sự thay đổi của người học.

Điều này không chỉ nâng cao hiệu quả học tập mà còn rèn luyện tư duy độc lập, khả năng tự giải quyết vấn đề và tinh thần chủ động.

Khi biết cách tận dụng AI một cách thông minh, người học có thể học tập linh hoạt hơn, phát triển khả năng sáng tạo và thích nghi với những thay đổi trong môi trường học tập hiện đại.

Hỗ trợ học ngôn ngữ

AI có thể trở thành một công cụ hỗ trợ đắc lực trong quá trình học ngôn ngữ, giúp người học cải thiện từ vựng, ngữ pháp, phát âm và kỹ năng giao tiếp một cách hiệu quả.

Chẳng hạn, khi muốn mở rộng vốn từ vựng, người học có thể nhập một từ mới vào ứng dụng AI và nhận được danh sách các từ đồng nghĩa, trái nghĩa, cũng như cách sử dụng các từ mới đó trong câu. Hơn nữa người học có thể yêu cầu AI tạo ra một đoạn hội thoại sử dụng từ vựng đó để hiểu rõ hơn về cách dùng trong ngữ cảnh thực tế.

Bên cạnh đó nếu cần cải thiện phát âm, người học có thể đọc một câu, một đoạn văn; AI sẽ ghi nhận giọng nói và phân tích cách phát âm của người học, chỉ ra lỗi sai và hướng dẫn cách điều chỉnh để người học phát âm chuẩn hơn.

Khi luyện kỹ năng viết, người học có thể nhập đoạn văn bản của mình vào công cụ AI để nhận phản hồi về ngữ pháp, cách dùng từ và cấu trúc câu.

Ngoài ra người học có thể yêu cầu AI gợi ý những cách diễn đạt trang trọng hoặc tự nhiên hơn, sau đó viết lại đoạn văn dựa trên những gợi ý đó.

Người học có thể áp dụng một phương pháp khác là yêu cầu AI đặt ra một tình huống cụ thể, chẳng hạn như viết thư xin việc hoặc một bài luận về chủ đề du lịch.

Người học sẽ tự thực hành viết và so sánh với gợi ý của AI từ đó có thể rút kinh nghiệm và phát triển khả năng viết của mình.

Đối với kỹ năng nghe và giao tiếp, người học có thể tham gia một cuộc trò chuyện ảo với AI bằng cách đặt câu hỏi và phản hồi dựa trên câu trả lời của ứng dụng AI.

Ví dụ, người học có thể yêu cầu AI đóng vai một nhân viên phục vụ nhà hàng và thực hành cách gọi món bằng ngôn ngữ đang học.

Nếu gặp khó khăn, người học có thể yêu cầu AI giải thích lại bằng từ ngữ đơn giản hơn hoặc cung cấp văn bản ghi lại đoạn hội thoại để hiểu rõ hơn.

Bằng cách tận dụng AI theo những cách trên, người học có thể rèn luyện các kỹ năng ngôn ngữ một cách linh hoạt, chủ động và hiệu quả hơn, giúp quá trình học trở nên sinh động và thực tế hơn.

Hỗ trợ học các môn học khoa học tự nhiên

AI có thể trở thành một công cụ hữu ích giúp người học tiếp cận và hiểu sâu hơn các môn khoa học tự nhiên như toán học, vật lý, hóa học và sinh học.

Khi gặp một vấn đề khó, sau một thời gian tự mình giải quyết vấn đề, người học có thể nhập đề bài vào ứng dụng AI để nhận được gợi ý từng bước giải thay vì chỉ xem đáp án cuối cùng.

Người dùng có thể yêu cầu AI giải thích chi tiết thêm về các bước cụ thể để hiểu rõ hơn cách tư duy và áp dụng phương pháp giải bài tập tương tự. Các ứng dụng AI có thể đưa ra một loạt vấn đề tương tự để người học luyện tập thêm.

Đối với các môn khoa học tự nhiên, người học thường gặp khó khăn trong việc hiểu một khái niệm mới. Khi đó người học có thể yêu cầu AI đưa ví dụ hoặc mô phỏng một tình huống thực tế có chứa khái niệm mới đó.

Chẳng hạn với khái niệm định luật bảo toàn động lượng trong Vật lý, ứng dụng AI có thể đưa ra tình huống mô phỏng là sự va chạm giữa hai quả bóng và mô tả trực quan từng giai đoạn va chạm.

Hoặc như trong môn Hóa học, khi học về phản ứng oxi hóa – khử, người học có thể nhập một phương trình hóa học và yêu cầu AI cân bằng phương trình hoặc phân tích, giải thích cơ chế phản ứng theo từng giai đoạn.

Đối với môn sinh học, người học có thể tìm hiểu vòng đời sinh trưởng của ếch ngoài tự nhiên hoặc bất kể một vấn đề nào khác.

Bên cạnh việc mô tả chi tiết vòng đời của ếch, ứng dụng AI có thể cung cấp các hình ảnh, video cụ thể cho mỗi mô tả đó. Điều này giúp người học kết nối được tri thức với cuộc sống một cách dễ dàng.

Nhờ khả năng tổng hợp kiến thức, phân tích và phản hồi linh hoạt, AI không chỉ giúp người học tìm ra lời giải cho các vấn đề khoa học mà còn khuyến khích tư duy logic, khả năng tự nghiên cứu và áp dụng kiến thức vào thực tế.

Hỗ trợ học các môn xã hội

AI có thể trở thành một công cụ hữu ích giúp người học tiếp cận và hiểu sâu hơn các môn xã hội như văn học, lịch sử và địa lý...

Khi học văn, AI có thể hỗ trợ người học trong việc soạn bài, giúp tóm tắt nội dung chính, phân tích nhân vật và chỉ ra các chi tiết nghệ thuật quan trọng trong tác phẩm.

Nếu muốn hiểu rõ hơn về bối cảnh ra đời của một tác phẩm, người học có thể yêu cầu AI cung cấp thông tin về thời đại, hoàn cảnh sáng tác và tư tưởng chủ đạo của tác giả.

Khi rèn luyện kỹ năng viết, người học có thể nhập một bài nghị luận và nhờ AI đánh giá về cách lập luận, từ vựng và cấu trúc câu, sau đó chỉnh sửa bài viết dựa trên những gợi ý cải thiện.

AI cũng có thể đặt ra các câu hỏi mở để người học suy nghĩ sâu hơn về ý nghĩa của tác phẩm, giúp họ phát triển tư duy phân tích và khả năng diễn đạt quan điểm một cách mạch lạc.

Trong môn lịch sử, khi cần tìm hiểu về một sự kiện quan trọng, người học có thể đặt câu hỏi để AI tóm tắt diễn biến chính, chỉ ra nguyên nhân và hậu quả của sự kiện đó.

Nếu muốn hiểu sâu hơn, họ có thể yêu cầu AI so sánh sự kiện này với một sự kiện khác để nhận thấy điểm tương đồng và khác biệt.

Ngoài ra, AI có thể giúp tạo ra các câu hỏi trắc nghiệm hoặc bài kiểm tra ngắn để người học tự đánh giá mức độ hiểu bài.

Với môn địa lý, AI có thể hỗ trợ người học trong việc phân tích bản đồ, xác định đặc điểm địa lý của một khu vực hoặc giải thích tác động của khí hậu đến đời sống con người.

Nếu muốn hiểu rõ hơn về biến đổi khí hậu, người học có thể yêu cầu AI giải thích nguyên nhân, hậu quả và đề xuất một số giải pháp.

Họ cũng có thể yêu cầu AI giúp vẽ sơ đồ tư duy để tổng hợp kiến thức về một khu vực địa lý nhất định, giúp việc ghi nhớ trở nên trực quan hơn.

Nhờ khả năng phân tích, phản hồi và cá nhân hóa nội dung, AI giúp người học không chỉ tiếp thu kiến thức một cách chủ động mà còn phát triển tư duy phản biện, kỹ năng viết và khả năng kết nối thông tin một cách logic và hiệu quả.

Có thể khẳng định, học sinh hoàn toàn có thể không cần phụ thuộc vào các lớp học thêm nếu biết sử dụng AI trong học tập một cách hợp lí.

Điều này đặt ra yêu cầu là học sinh cần phải biết cách sử dụng ứng dụng, dĩ nhiên phải có sự hỗ trợ từ giáo viên bộ môn.

Tài liệu tham khảo:

https://thuvienphapluat.vn/cong-van/Cong-nghe-thong-tin/Cong-van-2250-BGDDT-GDPT-2025-tai-lieu-Huong-dan-su-dung-Ung-dung-tri-tue-nhan-tao-day-hoc-657699.aspx

https://ai.vnies.edu.vn/

(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.

Cao Nguyên