Ký ức du học Trung Quốc của ông Nguyễn Thiện Nhân qua bức ảnh với các bạn lúc nhỏ

Trong suốt chặng đường cách mạng hào hùng, hai Đảng, hai nước và nhân dân Việt Nam-Trung Quốc luôn dành cho nhau sự giúp đỡ, ủng hộ to lớn, hiệu quả, chí tình, chí nghĩa.

Trung Quốc đã tiếp nhận nhiều cán bộ, học sinh, sinh viên Việt Nam sang học tập, nghiên cứu và tạo những điều kiện tốt nhất. Điển hình là các trường học Việt Nam tại Nam Ninh và Quế Lâm (Quảng Tây).

Nhiều thế hệ trí thức Việt Nam đã trưởng thành, không ít người trở thành cán bộ lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước, chuyên gia đầu ngành, có nhiều đóng góp vào sự nghiệp cách mạng Việt Nam và tình hữu nghị giữa hai đất nước.

Ông Nguyễn Thiện Nhân tham dự gặp gỡ các thế hệ học sinh, sinh viên Việt Nam - Trung Quốc. Phía sau là màn hình trình chiếu bức ảnh ông và bạn bè hồi nhỏ.

Trong cuộc gặp gỡ lưu học sinh, sinh viên Việt Nam - Trung Quốc qua các thời kỳ tổ chức sáng 20/3, các thế hệ học sinh Việt Nam từng học tại Trường Dục Tài Quế Lâm đã có những chia sẻ cảm động.

Trường Dục Tài Quế Lâm nằm trong khuôn viên Trường Đại học Sư phạm Quảng Tây (Trung Quốc) ngày nay. Thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, có hàng nghìn học sinh trường Nguyễn Văn Trỗi và Khu giáo dục Học sinh miền Nam (các trường Nguyễn Văn Bé, Võ Thị Sáu, Dân tộc) được sang đây học tập.

Ông Nguyễn Thiện Nhân, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, nguyên Bí thư Thành ủy TPHCM là cựu học sinh trường Dục Tài Quế Lâm.

Ông Nguyễn Thiện Nhân chia sẻ.

Tại cuộc giao lưu, bức ảnh ông Nhân lúc còn nhỏ cùng bạn bè mình trước khi lên đường sang Trung Quốc học tập được giới thiệu. Ông chia sẻ, bấy giờ mới 13 tuổi, những người trong ảnh học tại trường thiếu sinh quân Nguyễn Văn Trỗi.

Do chiến tranh nên Đảng và Bác Hồ đã quyết định đưa các học sinh Việt Nam sang học ở trường Dục Tài Quế Lâm (Trung Quốc). Tất cả những người trong bức ảnh đều sang Trung Quốc học tập.

Hơn nửa thế kỷ, ông Nhân nhớ lại, khi ấy cả Việt Nam và Trung Quốc đều khó khăn. Sang đến Quế Lâm, các học sinh đi trên những cánh đồng ngô, cánh đồng dưa "mới thấy sao giống Việt Nam quá, hóa ra bạn cũng giống như mình".

Đến bữa ăn ở nhà bếp trường Dục Tài, riêng lưu học sinh Việt Nam vẫn có mâm cơm ăn, 4-6 người/mâm, còn các bạn Trung Quốc mỗi người ăn vào 1 bát. Nước bạn đã dành cho học sinh Việt Nam những điều kiện tốt nhất để học tập.

“Học sinh chúng tôi sau này trở về nước, có người ra chiến trận, có người trở thành giáo sư, tướng lĩnh trong Quân đội, lãnh đạo Đảng, Nhà nước.

Các trường ở Trung Quốc đã cưu mang lưu học sinh Việt Nam. Dù là ai đi chăng nữa, thì chúng tôi vẫn luôn giữ trong tim những tình cảm của nước bạn. Chúng tôi tự nhắc nhở mình là một phần của lịch sử Việt Nam và phải có trách nhiệm vun đắp cho quan hệ 2 nước", ông bày tỏ.

Năm 1924, Bác Hồ sang Trung Quốc lần đầu, đến nay đã hơn 100 năm. Ông Nguyễn Thiện Nhân nhận định, 100 năm qua lịch sử hai nước có biến đổi mạnh mẽ nhất và quan hệ hai nước phát triển sâu sắc nhất.

Có sinh viên Việt Nam tốt nghiệp thạc sĩ tại Trung Quốc, có sinh viên Trung Quốc tốt nghiệp tiến sĩ tại Việt Nam. Điều đó phản ánh xu thế hai nước ngày càng giao lưu, gắn bó.

Chưa bao giờ cơ hội hợp tác toàn diện Việt Nam – Trung Quốc tốt như hiện nay. "Nhìn vào quá khứ, hiện tại để tin tưởng rằng nếu phát huy tốt tất cả các yếu tố chúng ta sẽ cùng phát triển quan hệ hai nước. Thế hệ lớp sau hãy trân trọng tài sản này. Đây là tài sản vô giá 100 năm mà các thế hệ hai bên đã xây dựng nên", ông gửi gắm đến thế hệ trẻ.

Bức ảnh được trưng bày bên lề cuộc gặp gỡ sáng 20/3.

Trong hàng trăm đại biểu dự gặp gỡ bà Lư Mỹ Niệm, giáo viên trường Đại học Sư phạm Quảng Tây (từng làm phiên dịch của trường Dục Tài Quế Lâm, Quảng Tây) vui mừng khi gặp lại các thế hệ học sinh Việt Nam từng theo học tại Quế Lâm.

Các thế hệ học sinh Việt Nam đầu đã hai thứ tóc, "tay bắt, mặt mừng" khi gặp lại "người chị, người cô" thân thiết. Trước dịch Covid-19 năm nào bà Niệm cũng sang Việt Nam, sau 3 năm, nhân cuộc gặp gỡ này bà mới có cơ hội quay lại Việt Nam, gặp lại những học sinh tri kỷ.

Anh trai của bà từng công tác tại trường Dục Tài. Ngày nay, tình yêu với Việt Nam của bà còn truyền lại cho 2 người con, cả con trai và con gái bà đều nói thành thạo tiếng Việt. Trong đó người con trai sau khi học tập tại Trung Quốc đã sang Việt Nam học tiếp và làm việc, lập gia đình tại Hà Nội.

Bà Lư Mỹ Niệm.

Kể về thời điểm phiên dịch cho các trường Việt Nam tại Trung Quốc bà Niệm cho biết, lúc đó mới ngoài 20 tuổi, đang làm phiên dịch của ban ngoại ngữ Quế Lâm được phân công đến trường mùng 2/9. "Vì để giữ bí mật nên các trường đào tạo học sinh Việt Nam như trường Thiếu sinh quân Nguyễn Văn Trỗi, trường Nguyễn Văn Bé, trường Võ Thị Sáu và trường Dân tộc Trung ương gọi theo tên ngày Quốc khánh Việt Nam", bà kể.

Công việc của bà là đi đến các trường nghe phản ánh tâm tư, nguyện vọng của các học sinh, giáo viên để báo cáo với ban quản lý. "Trước khi nhận nhiệm vụ này, tôi từng có thời gian sống ở Việt Nam. Chính vì vậy, khi làm việc tại trường, tôi cảm nhận được tình cảm của thầy cô và các em dành cho chúng tôi như người thân trong gia đình", bà Niệm xúc động nói.

Bà Lư Mỹ Niệm gặp lại các giáo viên, học sinh từng học tại Quế Lâm.

"Lớn lên, sống trong tình cảm của nhân dân hai nước; được Bác Hồ, Bác Mao dạy dỗ mới được như ngày nay, nên tôi rất trân trọng quan hệ hai nước. Tôi nguyện làm hết mình, tận lực để vun đắp tình hữu nghị hai nước.

Lần này sang Việt Nam tôi dự định vào Lăng viếng Bác, thăm Vịnh Hạ Long. Sau 3 năm quay lại, tôi thấy Việt Nam ngày càng sạch, đẹp, hiện đại, nề nếp hơn trước", bà vui mừng chia sẻ.

Trần Thường

Phạm Hải