Kỷ niệm 115 năm Ngày Quốc tế phụ nữ (8/3/1910 - 8/3/2025)Trao quyền phụ nữ bền vững

Nhiều nhà lãnh đạo và học giả thế giới đã lập luận rằng, phát triển bền vững là không thể nếu không có bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ. Tuy nhiên, quá trình đó vẫn còn nhiều thách thức. Theo các nhà nghiên cứu, có ba lĩnh vực cơ bản (chính trị - xã hội, tài chính, chuyển đổi số) cần được nghiên cứu sâu hơn để bảo đảm quyền phụ nữ được trao một cách bền vững.

Trao quyền cho phụ nữ và đạt được bình đẳng giới góp phần giúp bảo đảm sự phát triển bền vững cho đất nước. Ảnh: Nguyễn Quang

Góp phần thúc đẩy quyền của phụ nữ

Theo nhiều nhà nghiên cứu, mức lương thấp đang có tác động đến cuộc sống gia đình khi các cuộc thăm dò phản ánh, gần 32% nữ giới cảm thấy thu nhập thấp ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng mối quan hệ với bạn đời, dẫn đến hạnh phúc gia đình tan vỡ, trong đó phụ nữ là người thiệt thòi nhất và cuối cùng là nguồn lực xã hội bất ổn định.

Đáng nói, các cuộc khảo sát cũng cho thấy, phụ nữ lo ngại việc bị trí tuệ nhân tạo (AI) thay thế hơn đồng nghiệp nam. Theo các nhà nghiên cứu, 46% phụ nữ và 37% nam giới lo lắng về việc tự động hóa do AI điều khiển thay thế họ trong công việc hiện tại.

Hiện nay, ở Việt Nam, phụ nữ chiếm 51% lực lượng lao động và đóng vai trò chính trong công việc gia đình cũng như nuôi dạy con cái. Tỷ lệ nữ giới làm công việc lãnh đạo, quản lý đã được cải thiện nhưng vẫn còn thấp so với các vị trí lãnh đạo, quản lý nói chung, cũng như sự gia tăng của lực lượng lao động nữ nói riêng. Ngoài ra, để tăng thu nhập cho người lao động, Nhà nước đang tập trung các chính sách tinh giản bộ máy và đặc biệt là điều chỉnh mức lương tối thiểu. Trong những năm gần đây, quy định lương tối thiểu quốc gia trở thành chương trình nghị sự quan trọng ở nước ta.

Theo Nghị định số 74/2024/NĐ-CP ngày 30-6-2024 quy định mức lương tối thiểu đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động, mức lương tối thiểu theo các vùng từ ngày 1-7-2024 tăng bình quân từ 200.000 đồng đến 280.000 đồng so với mức lương tối thiểu thực hiện tại Nghị định số 38/2022/NĐ-CP. Tuy nhiên, mức lương tối thiểu vẫn không đuổi kịp mức sống tối thiểu và đến nay kém xa lương đủ sống.

Do đó, có một sự đồng thuận cho rằng, cần xác định và phát triển 3 nguồn lực (chính trị - xã hội, tài chính, chuyển đổi số) để góp phần thúc đẩy quyền của phụ nữ.

Giúp phụ nữ hạnh phúc hơn

Trong bối cảnh hiện nay, Nhà nước cần có nhiều chính sách thiết thực hơn nữa để bảo đảm quyền lợi chính đáng cho phụ nữ. Trong quá trình đó, Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam cần phát huy vai trò thể chế chính trị - xã hội của mình, tiếp tục đổi mới tổ chức và phương thức hoạt động.

Ngoài ra, chú trọng xây dựng đội ngũ nữ trí thức, nữ doanh nhân gắn với cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, với quá trình cấu trúc lại nền kinh tế và quá trình hội nhập quốc tế. Đồng thời, triển khai tốt việc tinh giản bộ máy hành chính từ Trung ương đến địa phương kết hợp với việc đào tạo, tuyển dụng cán bộ và ứng dụng khoa học công nghệ để nâng cao năng suất tạo hiệu ứng cộng hưởng để kinh tế - xã hội phát triển và nâng cao sức cạnh tranh.

Trên cơ sở đó, xây dựng hệ thống lương tối thiểu và chính sách an sinh xã hội tiến bộ để bảo đảm nguồn lực tài chính cho các hộ gia đình cũng như quyền phụ nữ - các tế bào gốc của xã hội phát triển bền vững.

Cùng với đó, phát triển dịch vụ tài chính vi mô giúp bộ phận người nghèo trong xã hội bảo vệ mình khỏi những rủi ro khác nhau và đa dạng hóa hoạt động kinh doanh, tăng nguồn thu nhập được coi là công cụ quan trọng trong việc giảm nghèo và trao quyền kinh tế cho phụ nữ. Các tổ chức tài chính vi mô hướng đến việc trao quyền cho phụ nữ trong cộng đồng bằng cách cho họ tiếp cận các khoản vay có lãi suất thấp mà không cần thế chấp.

Cụ thể hơn, họ (các tổ chức tài chính vi mô) hướng đến việc cung cấp tín dụng vi mô cho những phụ nữ muốn trở thành doanh nhân.

Nhìn về tương lai của sự phát triển mạnh mẽ của khoa học và công nghệ, đặc biệt là AI, 77% nhân viên mới vào nghề sẽ thấy vai trò công việc của họ thay đổi vào năm 2025 và những năm sắp tới. Trong bối cảnh mới này, những người phụ nữ có tầm nhìn về AI, cần chủ động hội nhập và phát triển để nâng cao kỹ năng và sức cạnh tranh của chính mình như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Chị em phụ nữ không nên ngồi chờ Chính phủ, chờ Đảng ra chỉ thị giải phóng cho mình mà tự mình phải tự cường, phải đấu tranh”…

Cơ hội thúc đẩy năng suất và chuyển đổi các ngành công nghiệp bằng AI tạo sinh đang tăng theo cấp số nhân. Phụ nữ đang ở vị trí hàng đầu để xác định các trường hợp sử dụng mới. Kết hợp phân tích sắc bén với giao tiếp tuyệt vời có thể mang lại cho phụ nữ siêu năng lực trong thời đại AI tạo sinh. Bằng cách tận dụng bối cảnh AI đang phát triển, họ có thể tạo ra những cách mới để mang lại giá trị kinh doanh và thăng tiến sự nghiệp. Với rất nhiều lợi ích đạt được, đã đến lúc phụ nữ nắm quyền chủ động trên các diễn đàn, đổi mới có trách nhiệm và tăng cường vai trò lãnh đạo trong tương lai.

Tóm lại, cùng với hàng loạt chính sách đổi mới mạnh mẽ trong kỷ nguyên chuyển mình của đất nước, tháng 3 lịch sử năm nay là thời điểm thích hợp để bắt đầu những nguồn lực bền vững và giúp người phụ nữ hạnh phúc hơn tại gia đình, thăng tiến hơn ở nơi làm việc và cuối cùng là bảo đảm trao quyền phụ nữ bền vững trong xã hội.

Tiến sĩ Đoàn Duy Khương