Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV: Đề xuất hoàn thành, đưa vào khai thác đường Vành đai 4 Thành phố Hồ Chí Minh trước năm 2030

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh trình bày Tờ trình về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng đường vành đai 4 Thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh: Minh Đức/TTXVN

Kết nối các trung tâm kinh tế, khu kinh tế, khu công nghiệp trọng yếu, các đô thị vệ tinh

Thừa ủy quyền của Chính phủ trình bày Tờ trình, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết, Dự án Đầu tư xây dựng đường Vành đai 4 Thành phố Hồ Chí Minh thực hiện tại Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh: Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Nai, Long An và Bình Dương.

Việc đầu tư khép kín đường Vành đai 4 Thành phố Hồ Chí Minh là cần thiết. Đại hội XIII của Đảng đã thông qua Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 - 2030, trong đó xác định một trong ba đột phá chiến lược là: “Xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, với một số công trình hiện đại, tập trung vào hệ thống giao thông và hạ tầng đô thị lớn”, với mục tiêu “Đến năm 2030, phấn đấu cả nước có khoảng 5.000 km đường bộ cao tốc” và “Kết nối đồng bộ hệ thống giao thông với các khu kinh tế, khu công nghiệp, cảng hàng không, cảng biển”.

Bên cạnh đó, việc đầu tư khép kín đường Vành đai 4 Thành phố Hồ Chí Minh sẽ cải thiện năng lực cạnh tranh của nền kinh tế; đáp ứng nhu cầu vận tải liên vùng Đông Nam Bộ, Nam Trung Bộ, Tây Nam Bộ, Tây Nguyên và kết nối với Campuchia; kết nối các khu công nghiệp, cảng biển và cảng hàng không quốc tế; kết nối các khu đô thị, mở rộng và phát triển đô thị...

Đáng chú ý, Dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 4 Thành phố Hồ Chí Minh dự kiến sẽ đem lại lợi ích kinh tế to lớn không chỉ cho người tham gia giao thông mà còn đem lại lợi ích cho hàng loạt các hoạt động kinh tế - xã hội ở các khu vực ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp của dự án (Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Nai, Bình Dương, Long An...). Khi tuyến đường đưa vào khai thác sử dụng, các phương tiện vận tải liên tỉnh không phải đi qua khu vực tập trung đông dân cư, giảm đáng kể thời gian hành trình, chi phí vận tải, hạn chế ách tắc giao thông, giảm ô nhiễm môi trường khu vực đô thị. Cùng với Dự án xây dựng đường Vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh sẽ tạo một tuyến vành đai từ xa để giảm tải phân luồng giao thông liên tỉnh khi đi qua Thành phố Hồ Chí Minh.

Trong quá trình nghiên cứu, lập Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi các dự án thành phần, các địa phương đã nghiên cứu phương án đầu tư khác nhau (đầu tư công, đầu tư theo phương thức PPP, loại hợp đồng BT, BOT). Trên cơ sở nguồn lực, khả năng cân đối vốn của các địa phương, tính khả thi, hiệu quả khi triển khai Dự án và phân tích, đánh giá ưu nhược điểm từng phương án, các địa phương thống nhất lựa chọn đầu tư theo phương thức PPP loại Hợp đồng BOT (Xây dựng - Kinh doanh - Chuyển giao) trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định để triển khai Dự án.

Mục tiêu cụ thể là xây dựng hoàn thành, đưa vào khai thác đường Vành đai 4 Thành phố Hồ Chí Minh trước năm 2030; kết nối các trung tâm kinh tế, khu kinh tế, khu công nghiệp trọng yếu, các đô thị vệ tinh của Thành phố Hồ Chí Minh với vùng kinh tế trọng điểm phía Nam; tạo trục giao thông chiến lược kết nối vùng Đông Nam Bộ với Tây Nam Bộ và Tây Nguyên; tạo không gian phát triển mới để khai thác tiềm năng nguồn lực đất đai và tận dụng các khu vực thuận lợi cho phát triển đô thị cần bổ sung thêm dân số để góp phần điều tiết dân số cho khu vực nội đô và sử dụng đất hiệu quả, tạo nguồn vốn để đầu tư phát triển hạ tầng, kinh tế...

Sơ bộ tổng mức đầu tư khoảng 120.412,55 tỷ đồng. Trong đó, vốn ngân sách nhà nước khoảng 69.780,33 tỷ đồng (vốn ngân sách Trung ương khoảng 29.687,46 tỷ đồng, vốn ngân sách địa phương khoảng 40.092,87 tỷ đồng); vốn nhà đầu tư huy động 50.632,22 tỷ đồng. Tiến độ thực hiện từ năm 2025 đến năm 2029 (phấn đấu hoàn thành Dự án cuối năm 2028).

Phân tích ưu, nhược điểm của từng phương án tuyến

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi trình bày Báo cáo thẩm tra về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng đường vành đai 4 Thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh: Minh Đức/TTXVN

Trình bày Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi nêu rõ, Dự án đáp ứng các tiêu chí dự án thuộc thẩm quyền Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư theo quy định tại khoản 1 Điều 12 của Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP). Do đó, việc Chính phủ trình Quốc hội xem xét, quyết định chủ trương đầu tư Dự án là phù hợp với quy định của pháp luật.

Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội nhất trí với sự cần thiết đầu tư Dự án nhằm hiện thực hóa các chủ trương, định hướng của Đảng, chính sách của Nhà nước, tạo bước đột phá trong phát triển, hiện đại hóa kết cấu hạ tầng giao thông, kết nối các khu công nghiệp, cảng biển và cảng hàng không quốc tế; mở ra không gian phát triển kinh tế mới; tạo động lực lan tỏa, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế Việt Nam nói chung và các địa phương có Dự án đi qua nói riêng.

Theo Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, hướng tuyến của Dự án có một số đoạn tuyến được điều chỉnh so với quy hoạch đã được phê duyệt. Do đó, Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội đề nghị thuyết minh, phân tích rõ hơn các ưu, nhược điểm của từng phương án tuyến để làm cơ sở lựa chọn hướng tuyến tối ưu, bảo đảm phù hợp với điều kiện địa hình và hiệu quả đầu tư của Dự án.

Đồng thời, rà soát và tính toán kỹ lưỡng việc phân bổ lưu lượng phương tiện trên toàn tuyến để bố trí các nút giao phù hợp với quy định hiện hành, nhằm bảo đảm an toàn trong quá trình vận hành khai thác và tiết giảm, tối ưu hóa tổng mức đầu tư Dự án.

Về nguồn vốn và khả năng cân đối vốn, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị Chính phủ căn cứ quy định của Luật Đầu tư công, Luật PPP hiện hành báo cáo bổ sung việc thẩm định nguồn vốn và khả năng cân đối vốn cho Dự án.

Diệp Trương (TTXVN)