Kỳ cuối: Chất lượng sinh hoạt chi bộ - Thực trạng và giải pháp

Trong sinh hoạt, chi ủy cần có sự chuẩn bị nội dung kỹ lưỡng, nhất là về chính trị, tư tưởng, tổ chức và lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị của cơ quan, đơn vị, địa phương được giao.

Phát biểu tại Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Gia Lai lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025-2030, Bí thư Tỉnh ủy Thái Đại Ngọc đề nghị tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ theo tinh thần Chỉ thị số 50-CT/TW của Ban Bí thư. Ảnh: N.H

Người điều hành sinh hoạt chi bộ cần phát huy dân chủ, tiếp thu ý kiến xây dựng của đảng viên, “gạn đục, khơi trong”, nhằm xây dựng nghị quyết chi bộ phù hợp với tình hình thực tế nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị, địa phương. Bởi lẽ, trên thực tế, không ít bí thư chi bộ vẫn còn non kém về trình độ lý luận chính trị, yếu về công tác đảng, công tác chính trị, tư tưởng.

Ngày 23-7-2025, Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành Chỉ thị số 50-CT/TW về tiếp tục đổi mới và nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ trong giai đoạn mới.

Chỉ thị yêu cầu: “Đất nước ta đang bước vào giai đoạn phát triển mới, gắn với những dấu mốc lịch sử có ý nghĩa đặc biệt quan trọng 100 năm thành lập Đảng (1930-2030) và 100 năm thành lập nước (1945-2045), đặt ra yêu cầu ngày càng cao đòi hỏi Đảng ta phải không ngừng nâng cao trí tuệ, bản lĩnh để đủ sức lãnh đạo sự nghiệp cách mạng”.

Với vai trò và nhiệm vụ của tổ chức cơ đảng (đảng bộ, chi bộ) mà Điều lệ Đảng đã quy định, việc nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ là yêu cầu cấp thiết, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, góp phần xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh toàn diện, hoàn thành vai trò, sứ mệnh lãnh đạo đất nước phát triển giàu mạnh, thịnh vượng trong kỷ nguyên mới.

Trước hết, mỗi cán bộ, đảng viên cần nhận thức đúng và quán triệt sâu sắc vai trò, nhiệm vụ của tổ chức cơ sở Đảng và chi bộ mà Ban Bí thư yêu cầu: “Coi đây là mệnh lệnh chính trị... tổ chức đảng và đảng viên phải xác định sinh hoạt chi bộ, sinh hoạt đảng là cuộc họp quan trọng nhất”.

Ban Tổ chức Tỉnh ủy Gia Lai tổ chức hội nghị triển khai một số nội dung về công tác tổ chức xây dựng Đảng. Ảnh: ĐVCC

Đến cuối năm 2024, Đảng bộ tỉnh Gia Lai (cũ) có 21 Đảng bộ trực thuộc, 918 tổ chức cơ sở đảng và 3.441 chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở. Cũng cùng thời điểm nói trên, toàn tỉnh có 1.534/1577 chi bộ có chi ủy; 1.489 trưởng thôn là đảng viên, trong đó có 1.112 bí thư chi bộ kiêm trưởng thôn.

Nhìn vào những con số thống kê, có thể khẳng định, đây là một đảng bộ vững mạnh, mọi công việc ở cơ sở sẽ được giải quyết chu toàn, gần dân; tâm tư, nguyện vọng chính đáng của nhân dân sẽ được cấp ủy và chính quyền nắm bắt một cách cụ thể và giải quyết thấu tình đạt lý.

Thế nhưng, trên thực tế, tình hình ở cơ sở và trong dân còn rất nhiều vấn đề đáng quan tâm. Cán bộ, đảng viên và tổ chức cơ sở đảng nhưng không phải lúc nào cũng gần dân, sát dân. Điều này bắt nguồn từ sự quan liêu của cán bộ, đảng viên, dẫn đến nhiều vụ việc diễn ra trong dân nhưng đảng viên, chi bộ không nắm được.

Bên cạnh đó, sinh hoạt chi bộ chỉ là “đối phó” với quy định của cấp trên; chất lượng thấp, nhận định, đánh giá tình hình qua loa đại khái, thậm chí chỉ bàn về những nội dung của công tác chuyên môn và sự vụ.

Bí thư Chi bộ tổ dân phố Thọ Lộc 1 (phường An Nhơn Nam) Phan Châu Tuấn (bìa trái) vận động nhân dân chung tay xây dựng khu phố văn minh, an ninh, an toàn. Ảnh: N.Q

Cán bộ lãnh đạo, người đứng đầu cơ quan, đơn vị, địa phương với lý do “bận công tác” ít quan tâm chỉ đạo và tham gia sinh hoạt chi bộ để nắm tình hình tư tưởng chính trị của đảng viên và quần chúng. Và cũng từ đó có những đảng viên đã giảm sút ý chí phấn đấu, không làm nhiệm vụ đảng viên, song chưa được xem xét xử lý.

Tỉnh ủy Gia Lai (cũ) có chủ trương, lãnh đạo cấp tỉnh định kỳ phải xuống tham gia sinh hoạt chi bộ ở cơ sở; các chi bộ cơ quan tỉnh, huyện kết nghĩa với chi bộ địa phương cùng tham gia sinh hoạt, phối hợp tổ chức các hoạt động ở cơ sở... Tuy nhiên, hiệu quả đạt được không như mong muốn, bởi tình trạng “chuồn chuồn đạp nước” khi cấp trên xuống cơ sở là nguyên nhân của sự quan liêu chưa được khắc phục.

Sinh hoạt chuyên đề ghép giữa các chi bộ là một trong những hình thức sáng tạo, hiệu quả. Ảnh: Đ.T

Cuối năm 2024, Tỉnh ủy Gia Lai (cũ) nhận định: Việc rà soát, sàng lọc, đưa những đảng viên không còn đủ tư cách ra khỏi Đảng được thực hiện nghiêm túc, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức Đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên. Năm 2024, toàn Đảng bộ có 463 đảng viên bị thi hành kỷ luật và 82 đảng viên bị xóa tên khỏi Đảng.

Tuy vậy, nếu sinh hoạt chi bộ nghiêm túc, có chất lượng thì con số thống kê nói trên sẽ khác nhiều. Không ít cán bộ, đảng viên nói và làm không theo chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; thiếu gương mẫu trước quần chúng nhân dân. Thậm chí, nhiều người đã “mất sức chiến đấu” trong sinh hoạt chi bộ.

Thực tế chứng minh, nếu những cán bộ lãnh đạo các cấp, người đứng đầu các cơ quan, đơn vị, địa phương nghiêm túc tham gia sinh hoạt đảng, sinh hoạt chi bộ; trong sinh hoạt phát huy dân chủ, lắng nghe và cầu thị tiếp thu những ý kiến đóng góp của đảng viên thì nhiều vấn đề nảy sinh trong xã hội sẽ được xem xét giải quyết, tình trạng tham nhũng, “tự diễn biến", "tự chuyển hóa” sẽ được kéo giảm.

Chỉ thị của Ban Bí thư lần này nêu rõ: Đổi mới căn bản, toàn diện về nội dung, hình thức sinh hoạt chi bộ theo hướng thiết thực, hiệu quả, đúng quy định, hướng dẫn của cấp trên, phù hợp với từng loại hình chi bộ, nhất là vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào theo đạo, doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.

Qua sinh hoạt chi bộ có thể kịp thời phát hiện, giải quyết khó khăn, vướng mắc, những vấn đề mới, vấn đề phức tạp phát sinh từ cơ sở. Ảnh: A.H

Nội dung sinh hoạt phải được thảo luận kỹ, sâu sắc, giải quyết những công việc đúng chức năng, nhiệm vụ của chi bộ. Qua sinh hoạt, chi bộ nắm bắt được tư tưởng của cán bộ, đảng viên, kịp thời phát hiện, giải quyết khó khăn, vướng mắc, những vấn đề mới, vấn đề phức tạp phát sinh từ cơ sở.

Vấn đề tự phê bình và phê bình trên tinh thần đoàn kết, xây dựng, thương yêu đồng chí, đồng nghiệp, đề cao kỷ luật, kỷ cương, dân chủ... là nguyên tắc của sinh hoạt đảng, sinh hoạt chi bộ. Chỉ thị của Ban Bí thư yêu cầu trong giai đoạn cách mạng mới, trong sinh hoạt chi bộ phải “khắc phục triệt để tình trạng thờ ơ, mất sức chiến đấu trong sinh hoạt chi bộ”.

Xuất phát từ quy định của Điều lệ Đảng mà hệ thống tổ chức của Đảng được lập tương ứng với hệ thống tổ chức hành chính của Nhà nước.

Vì vậy, nếu người đứng đầu cơ quan đơn vị, địa phương quan tâm đến công tác đảng, đến chi bộ thì sẽ tạo điều kiện thuận lợi cả về thời gian, cơ sở vật chất... để chi bộ sinh hoạt tốt nhất.

Người viết từng biết có 1 ông chủ doanh nghiệp tư nhân chưa phải là đảng viên, nhưng ông đã sẵn sàng cho thôi giữ chức một giám đốc cấp dưới vì cản trở việc sinh hoạt đảng của đảng viên trong doanh nghiệp với lý do... không được sinh hoạt chi bộ trong giờ hành chính (?!). Song, mấy khi có được những người đứng đầu doanh nghiệp như vậy!

Chỉ thị số 50-CT/TW của Ban Bí thư yêu cầu người có trách nhiệm phải “bảo đảm các điều kiện cần thiết để tổ chức tốt việc sinh hoạt chi bộ. Cấp ủy địa phương, cơ quan, đơn vị cần quan tâm về cơ sở vật chất, bố trí địa điểm sinh hoạt cho các chi bộ, nhất là ở địa bàn nông thôn, các khu chung cư, trong các loại hình doanh nghiệp...” là hết sức đúng đắn và kịp thời.

Sổ tay đảng viên điện tử là bước tiến quan trọng trong công tác xây dựng Đảng thời kỳ số. Ảnh: Internet

Với sự phát triển của công nghệ thông tin nhanh như hiện nay, Ban Bí thư cũng yêu cầu, nơi có điều kiện thuận lợi thì “thực hiện chuyển đổi số trong hoạt động của chi bộ, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, triển khai có hiệu quả ứng dụng Sổ tay đảng viên điện tử trong sinh hoạt chi bộ; đồng thời, bảo đảm an ninh, an toàn thông tin và quản lý chặt chẽ nội dung sinh hoạt chi bộ trên môi trường số”.

Nếu làm được quy định trên của Ban Bí thư, chắc chắn sẽ tạo thuận lợi trong sinh hoạt chi bộ và cung cấp thông tin trực tuyến đến mọi đảng viên và cho những chi bộ và đảng viên không có điều kiện tham gia sinh hoạt trực tiếp. Và đó cũng chính là một trong những nội dung đổi mới và nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ.

ĐOÀN MINH PHỤNG