Kỳ 3: Bí quyết 'vượt qua lời nguyền' của gia tộc Walton

Sinh năm 1918 tại một thị trấn nhỏ ở bang Oklahoma, Mỹ, Sam Walton đã trải qua tuổi thơ vất vả với các công việc thường nhật là vắt sữa bò, giao báo... cho đến khi trở thành sinh viên của Đại học Missouri. Với đầu óc quyết đoán, nhạy bén thị trường, vào thập niên 50 của thế kỷ XX, thấy ở thị trấn hẻo lánh như quê mình chưa có tập đoàn bán lẻ nào màng tới dù nhu cầu rất cao, Sam Walton đã vay tiền bố vợ thành lập cửa hàng bán lẻ đầu tiên lấy tên là Walmart tại thị trấn quê hương vào năm 1962, với chưa đến 10 nhân viên.

Theo phương châm "mua nhiều được giá sỉ để khuyến khích sức mua, mở cửa hàng ở các thị trấn nhỏ, ủy quyền toàn bộ cho nhà quản lý”, tháng 4/1991 chuỗi siêu thị của Sam đã trở thành nhà bán lẻ lớn của nước Mỹ với hơn 1.700 cửa hàng ở 42 tiểu bang, cũng như 2 cửa hàng tại Mexico.

Ba người con Jim, Alice và Rob Walton của gia tộc Walton (từ trái qua) Ảnh: Walton Family Foundation

Phương châm kinh doanh của người đặt nền móng cho Walmart luôn là: xem trọng mối quan hệ gia đình cùng sự phấn đấu cá nhân, chăm làm từ thiện, dù trong cách dạy dỗ con cái, vợ chồng ông rất hà khắc, luôn yêu cầu bọn trẻ ngoài đạt điểm cao ở trường, còn phải chăm chỉ việc nhà để có thể hiểu được giá trị của lao động, tránh phung phí ngay từ khi còn nhỏ đồng thời khuyến khích các con đầu tư khoản tiền tiêu vặt dành dụm được vào cửa hàng để sinh lời. Theo ông, số vốn sở hữu của các thế hệ tiếp theo phải kiên quyết bảo toàn, đừng bao giờ bán cổ phần để rót vào sở thích xa hoa như tậu du thuyền hoặc thu mua đảo riêng. Với tầm nhìn xa này, một thời gian dài sau khi ông qua đời, đầu năm 2000 giá trị thị trường của cổ phiếu Walmart đã tăng gấp 8 lần.

Chính sách đồng quản lý doanh nghiệp khiến Walmart không có lãnh đạo cá nhân, mà tất cả đều phụ thuộc vào tập thể. Đế chế bán lẻ quyền lực này ngày càng được củng cố suốt gần 30 năm là do gia tộc Walton luôn đoàn kết, hòa thuận.

Thế hệ thứ 3 của gia tộc là luật sư Steuart Walton tiếp tục chèo lái hệ thống Walmart, nhanh chóng phát triển tập đoàn lên hơn 10.000 cửa hàng tại hàng chục quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Với lối sống bình dị, khiêm nhường, nhiều thành viên khác của Walton lui về "ở ẩn" tại các thị trấn yên tĩnh như những thế hệ trước của gia tộc.

NGUYỄN XUÂN (theo Aboluowang)