Kỳ 1: Những ca tai biến từ thẩm mỹ 'chui'

Khi làm đẹp thành bi kịch

Nam bệnh nhân mất hoàn toàn thị lực mắt trái sau khi tiêm chất làm đầy (filler). Ảnh: BVCC

LTS: Nhu cầu làm đẹp ngày càng trở nên phổ biến trong đời sống hiện đại, khi nhiều người mong muốn cải thiện ngoại hình để tự tin hơn trong công việc và cuộc sống. Tuy nhiên, đi cùng xu hướng đó là sự bùng phát của hàng loạt cơ sở thẩm mỹ, spa, tiệm chăm sóc sắc đẹp không phép hoặc hoạt động vượt quá phạm vi cho phép. Dưới những lời quảng cáo hoa mỹ, giá rẻ, không ít khách hàng đã tin tưởng, để rồi phải gánh chịu hậu quả nặng nề: mù mắt, nhiễm trùng, thậm chí mất mạng. Từ số này, Ấn phẩm Pháp luật và Xã hội, Báo Kinh tế & Đô thị có loạt bài ghi nhận.

“Tiền mất tật mang”, mất mạng vì làm đẹp

Thế nhưng, phía sau thị trường sôi động là vô số câu chuyện đau lòng. Không ít người dân, sau khi bước chân vào các cơ sở làm đẹp ấy, phải đối mặt với biến chứng nặng nề, thậm chí mất mạng. Những thông tin về hậu quả “tiền mất, tật mang” liên tục xuất hiện trên báo chí và mạng xã hội, tạo nên sự lo ngại trong dư luận.

Một trong những vụ việc gây rúng động là cái chết của chị N.T.T.H (sinh năm 1991) sau ca phẫu thuật nâng mũi tại cơ sở có tên Thẩm mỹ Quốc tế Thailand Hospital, TP Hồ Chí Minh. Ngày 4/6/2024, chị H đến đây thực hiện dịch vụ nâng mũi bằng silicon và sụn vành tai. Chỉ vài phút sau khi được tiêm thuốc gây tê Lidocain 2%, chị xuất hiện triệu chứng tê quanh miệng, đắng miệng, mắt mờ, huyết áp tụt, mạch nhanh nhỏ. Các bác sĩ phòng khám nghi ngờ sốc phản vệ, tiến hành cấp cứu rồi chuyển bệnh nhân đến Bệnh viện Nhân dân 115. Nhưng mọi nỗ lực bất thành, chị H đã tử vong.

Trước ca tử vong của chị H, dư luận từng xót xa trước trường hợp một nữ Việt kiều 64 tuổi. Ngày 27/3/2024, bà đến Bệnh viện Đa khoa Tân Hưng thực hiện nhiều thủ thuật cùng lúc: cắt da thừa mí mắt, hút mỡ bụng toàn phần, hút mỡ eo, đùi, cánh tay, tái tạo thành bụng, cấy mỡ mông, thay túi độn ngực. Chỉ hai ngày sau, bà có biểu hiện khó thở, huyết áp tụt. Được chuyển đến Bệnh viện Quân y 175, bác sĩ chẩn đoán bà bị suy đa cơ quan nghi do phản vệ, kèm theo nhồi máu cơ tim và thuyên tắc phổi do huyết khối. Sau một tháng điều trị, bệnh nhân tử vong.

Một trường hợp khác là người phụ nữ 70 tuổi tử vong sau khi căng da mặt tại Bệnh viện thẩm mỹ JK Nhật Hàn (TP Hồ Chí Minh). Theo báo cáo của bệnh viện gửi Thanh tra Sở Y tế TP Hồ Chí Minh, bệnh nhân nhập viện ngày 13/3/2024 để xử lý tình trạng chảy xệ da mặt, thừa da mi dưới. Tuy nhiên, ca phẫu thuật đã trở thành bi kịch. Mới đây, hai phụ nữ ở Hà Nội và Hưng Yên cùng nhập viện Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng liệt toàn thân do tiêm botox tại nhà bởi những người không phải nhân viên y tế với mục đích làm đẹp.

Không chỉ phụ nữ, ngay cả nam giới cũng đối mặt với hiểm họa từ thẩm mỹ “chui”. Gần đây, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức (Hà Nội) tiếp nhận cấp cứu một bệnh nhân nam 45 tuổi mất thị lực hoàn toàn mắt trái sau tiêm filler tại spa tư nhân. Ngay sau vài mũi tiêm, anh thấy đau buốt vùng trán, mắt trái mờ dần rồi mù hẳn. Dù được cấp cứu khẩn cấp nhưng thị lực của bệnh nhân không thể phục hồi.

Ở các tỉnh, tình trạng cũng đáng báo động. Hải Phòng từng ghi nhận một bệnh nhân ngất xỉu sau khi thực hiện thẩm mỹ trị liệu tại spa, phải chuyển thẳng đến Bệnh viện Bạch Mai cấp cứu, người này sau đó đã tử vong tại bệnh viện.

Tai biến nghiêm trọng từ thẩm mỹ “chui”

Điểm chung của hầu hết ca biến chứng là người dân lựa chọn cơ sở thiếu uy tín, chạy theo giá rẻ, tin vào quảng cáo “có cánh” trên mạng xã hội. Nhiều cơ sở núp bóng spa, tiệm tóc, thậm chí mở ngay trong nhà dân. Người thực hiện chỉ qua vài khóa học ngắn hạn, thậm chí không hề có bằng cấp y khoa, nhưng vẫn ngang nhiên tiêm filler, hút mỡ, nâng mũi cho khách. Sự cả tin và thiếu hiểu biết của khách hàng vô tình tiếp tay cho loại hình dịch vụ nguy hiểm này tồn tại và lan rộng. Đáng lo hơn, một số người dù gặp biến chứng nhưng vì sợ hãi hoặc xấu hổ đã không tố giác, tạo điều kiện để những cơ sở “chui” tiếp tục hoạt động, gieo rủi ro cho người khác.

Theo ngành y tế, tai biến từ thẩm mỹ “chui” thường cực kỳ nghiêm trọng: sốc phản vệ, nhiễm trùng toàn thân, hoại tử mô, tắc mạch, mù mắt… Ngay cả khi cấp cứu kịp thời, nhiều bệnh nhân vẫn phải mang di chứng suốt đời. PGS.TS Lê Hữu Doanh, Giám đốc Bệnh viện Da liễu T.Ư, cho biết đơn vị liên tục tiếp nhận điều trị cho các ca tai biến thẩm mỹ. Ông nhấn mạnh: “Tai biến thường xảy ra ở những cơ sở chưa được cấp phép, người thực hiện không phải bác sĩ. Rủi ro không chỉ từ phẫu thuật, mà ngay cả những phương pháp làm đẹp tưởng chừng đơn giản như tiêm filler, botox, meso, laser hay peel da cũng tiềm ẩn nguy hiểm”.

Từ kinh nghiệm điều trị nhiều ca tiêm chất làm đầy gây biến chứng, Tiến sĩ - bác sĩ Nguyễn Hồng Sơn, Trưởng khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ và Phục hồi chức năng (Bệnh viện Da liễu T.Ư) cảnh báo: “Bác sĩ được đào tạo bài bản về giải phẫu, sinh lý, biết rõ vùng nào được phép can thiệp, vị trí nào phải thận trọng. Với filler chẳng hạn, bác sĩ hiểu rõ hệ thống mạch máu để tránh tiêm nhầm, gây tắc mạch, mù mắt, hoại tử. Còn người không có chuyên môn, nhìn bác sĩ tiêm tưởng dễ, liều lĩnh làm theo mà không lường hết nguy cơ, dẫn đến hậu quả khôn lường". Những câu chuyện đau lòng từ các ca biến chứng thẩm mỹ “chui” không chỉ gióng lên hồi chuông cảnh báo cho người dân mà còn đặt ra yêu cầu cấp thiết trong quản lý, giám sát loại hình dịch vụ làm đẹp. Đằng sau ánh hào nhoáng của thị trường thẩm mỹ là những cái giá quá đắt, thậm chí là cả tính mạng con người.

(Còn nữa)

Nếu làm đẹp đúng chỉ định, do bác sĩ chuyên khoa thực hiện thì tỷ lệ biến chứng rất thấp. Nhưng thực tế, phần lớn ca tai biến mà chúng tôi tiếp nhận là do người thực hiện không được đào tạo cơ bản, chỉ "học lỏm" qua vài khóa ngắn ngày, rồi tự nhận là chuyên gia.

Tiến sĩ - bác sĩ Nguyễn Hồng Sơn, Trưởng khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ và Phục hồi chức năng (Bệnh viện Da liễu T.Ư)

Duy Linh