KRX chính thức vận hành từ 5/5: Mở đường cho nâng hạng thị trường

Bước ngoặt mới

Sau nhiều năm chuẩn bị, hệ thống công nghệ thông tin KRX sẽ chính thức được đưa vào vận hành tại thị trường chứng khoán Việt Nam từ ngày 5/5/2025. Đây được xem là một trong những bước ngoặt quan trọng nhất trong lịch sử vận hành của thị trường, tiến gần hơn đến mục tiêu nâng hạng từ thị trường cận biên lên mới nổi.

Với tổng giá trị hợp đồng đầu tư lên tới 600 tỷ đồng, hệ thống KRX mang lại nhiều cải tiến đột phá cả về mặt công nghệ lẫn cơ chế giao dịch. Đáng chú ý nhất là khả năng giao dịch trong ngày (T+0), cho phép nhà đầu tư mua và bán chứng khoán ngay trong phiên, từ đó tăng cường đáng kể tính thanh khoản của thị trường.

Bên cạnh giao dịch trong ngày, hệ thống KRX còn tích hợp loạt tính năng mới đáp ứng các thông lệ quốc tế, bao gồm cơ chế bán khống (short selling), rút ngắn thời gian thanh toán, hỗ trợ giao dịch hợp đồng quyền chọn (option contract) và cơ chế thanh toán bù trừ trung tâm (CCP). Đây là những yếu tố then chốt giúp thị trường chứng khoán Việt Nam tiếp cận gần hơn với các tiêu chí được các tổ chức xếp hạng quốc tế như FTSE Russell hay MSCI sử dụng để đánh giá khả năng nâng hạng thị trường.

Theo báo cáo mới đây của Công ty Chứng khoán VNDirect, việc đưa vào vận hành hệ thống KRX có thể giúp Việt Nam đạt được hai tiêu chí quan trọng mà FTSE Russell đang theo dõi sát sao, bao gồm tiêu chí Pre-Funding – yêu cầu nhà đầu tư phải đảm bảo sẵn có tiền trước khi đặt lệnh và tiêu chí về chi phí giao dịch thất bại. Những cải tiến này không chỉ góp phần nâng cao chất lượng cơ sở hạ tầng mà còn gia tăng tính minh bạch và hiệu quả trong quá trình giao dịch.

Hệ thống KRX chính thức vận hành từ 5/5/2025

Doanh nghiệp sẵn sàng cho ngày KRX vận hành

Về phía doanh nghiệp, các thành viên thị trường đã có sự chuẩn bị kỹ lưỡng cho ngày hệ thống mới đi vào hoạt động. Tại ĐHCĐ CTCP Chứng khoán Dầu khí (PSI) tổ chức ngày 25/4, ông Nguyễn Anh Tuấn, Chủ tịch HĐQT PSI cho biết, doanh nghiệp này đã có sự chuẩn bị rất kỹ lưỡng từ nhiều năm nay, từ việc nâng cấp hạ tầng vật lý - bao gồm hệ thống máy chủ, mở rộng dung lượng, bổ sung các cấu phần kỹ thuật đến việc nâng cấp đường truyền để đảm bảo tốc độ và dung lượng theo yêu cầu kỹ thuật mới. Công ty cũng đã phối hợp cùng đơn vị tư vấn để xây dựng các kịch bản vận hành, giải pháp kỹ thuật và đặc biệt là đảm bảo yếu tố an toàn, an ninh thông tin.

“Tính đến thời điểm này, chúng tôi hoàn toàn trong tâm thế sẵn sàng. Các bước chuẩn bị đã cơ bản hoàn tất và đáp ứng yêu cầu từ cơ quan quản lý. PSI cũng đã xây dựng các phương án dự phòng để xử lý những sự cố có thể phát sinh trong quá trình vận hành chính thức. Chúng tôi kỳ vọng đây sẽ là một dấu mốc đáng nhớ, không chỉ với PSI mà còn với toàn thị trường, tạo đà để năm 2025 trở thành một năm tích cực của ngành chứng khoán”, Chủ tịch HĐQT PSI chia sẻ.

Trước đó, tại Hội nghị tổng kết công tác chuẩn bị do Ủy ban Chứng khoán Nhà nước tổ chức, đại diện nhiều công ty chứng khoán, ngân hàng lưu ký và ngân hàng thanh toán cũng đã khẳng định khả năng sẵn sàng kết nối với hệ thống KRX.

Trong đó, Techcombank là một trong số đơn vị tiên phong trong việc phổ biến và cập nhật các thay đổi cho nhà đầu tư, giúp các nhà đầu tư nhanh chóng thích nghi với cơ chế giao dịch mới.

Cụ thể, một số thay đổi đáng chú ý được Techcombank lưu ý bao gồm việc lệnh ATO và ATC sẽ không còn được ưu tiên đặc biệt như trước mà được khớp lệnh bình đẳng với lệnh giới hạn (LO) mua trần hoặc bán sàn. Lệnh ATO/ATC cũng sẽ hiển thị tại một mức giá xác định, thay vì chỉ thể hiện với ký hiệu như hiện nay. Trong trường hợp có dư mua hoặc dư bán, giá hiển thị của lệnh ATO sẽ là giá dư mua cao nhất cộng thêm một bước giá, còn lệnh ATC sẽ là giá dư bán thấp nhất trừ đi một bước giá.

Một điểm thay đổi kỹ thuật khác là việc sửa lệnh trên hệ thống mới chỉ cho phép điều chỉnh một yếu tố trong số giá hoặc khối lượng, không thể sửa đồng thời cả hai như trước. Giao dịch thỏa thuận cũng trở nên linh hoạt hơn khi có thể khởi tạo từ cả phía bên mua hoặc bên bán. Đối với giao dịch lô lẻ, hệ thống KRX cho phép nhà đầu tư nhỏ lẻ giao dịch dễ dàng hơn trong các khung giờ quy định, từ 9h đến 11h30 và từ 13h đến 15h mỗi ngày.

Về mặt quản lý nhà đầu tư nước ngoài, room sẽ được tính ngay tại thời điểm lệnh được nhập vào hệ thống của Sở Giao dịch, thay vì thời điểm khớp lệnh như trước. Đặc biệt, đối với các mã chứng khoán bị hạn chế giao dịch, hệ thống mới vẫn cho phép giao dịch cả ngày thông qua cơ chế phiên định kỳ PCA kéo dài từ 9h15 đến 14h30, với tổng cộng 15 đợt khớp lệnh, loại trừ phiên định kỳ ATO và ATC.

Tại Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HSX), lệnh MP cũng sẽ được thay thế bằng lệnh MTL. Lệnh này cho phép giao dịch tại giá thị trường và phần chưa khớp sẽ tự động chuyển thành lệnh giới hạn LO để tiếp tục khớp trong phiên.

Trong lĩnh vực phái sinh, các mã hợp đồng phái sinh mới sẽ được đổi tên theo chuẩn quốc tế. Ví dụ như mã 41I1F9000, giúp nhà đầu tư dễ dàng nhận diện hơn trên các nền tảng giao dịch toàn cầu. Cơ chế tính phí cũng thay đổi khi chuyển từ phí quản lý vị thế qua đêm sang thu phí bù trừ trực tiếp là 2.550 đồng trên mỗi hợp đồng được khớp. Ngoài ra, phương thức nộp và rút ký quỹ được đơn giản hóa, nhà đầu tư có thể giao dịch ngay khi có đủ tiền trong tài khoản phái sinh, các nghĩa vụ ký quỹ sẽ được hệ thống tự động xử lý theo quy định mới của Trung tâm Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSDC).

Việc hệ thống KRX chính thức đi vào hoạt động không chỉ là bước tiến quan trọng về mặt công nghệ mà còn phản ánh nỗ lực của toàn ngành chứng khoán trong việc nâng cao chất lượng thị trường. Đây là một trong những yếu tố then chốt giúp Việt Nam tiến gần hơn đến mục tiêu nâng hạng thị trường, từ đó mở ra nhiều cơ hội thu hút dòng vốn đầu tư quốc tế trong thời gian tới.

Phùng Xuân