Kon Tum: Hàng nghìn héc ta cây trồng nguy cơ thiếu nước

Hồ thủy lợi cạn trơ đáy

Ông Bùi Văn Tươi đang tận dụng mạch nước ngầm để tưới cho cây cà phê. Ảnh: Văn Tùng.

Hồ thủy lợi Tà Kang có diện tích rộng hàng chục ngàn mét vuông, đây cũng là hồ thủy lợi lớn phục vụ bà con thôn 4, xã Diên Bình, huyện Đăk Tô, tuy nhiên nay đã cạn trơ đáy, hiện lượng nước không đủ để phục vụ bà con sản xuất.

Ông Bùi Hữu Trí (thôn 4, xã Diên Bình, huyện Đăk Tô) cho biết, gia đình có gần 1 ha cà phê, 1 ha tiêu. Sản xuất của gia đình đều phụ thuộc vào nguồn nước hồ, nay hồ cạn trơ đáy, gia đình vừa bỏ ra 43 triệu đồng thuê người khoan giếng mới có nước tưới cho cây trồng. Ông Trí than thở: nếu tình trạng hạn hán kéo dài, nguồn nước giếng khoan cũng sẽ cạn, cây trồng sẽ không đảm bảo nguồn nước, ảnh hưởng đến năng xuất và sản lượng, vụ này khả năng sẽ thất thu.

Ông Bùi Văn Tươi (thôn 4, xã Diên Bình, huyện Đăk Tô) cũng cho hay: Đối với những hộ không có điều kiện khoan giếng thì hàng ngày phải tìm mạch nước ngầm dưới đáy hồ để tận dụng tưới cho cây trồng. “Hai năm trở lại đây, cứ vào mùa khô, hồ thủy lợi Tà Kang lại cạn trơ đáy. Các hộ dân trong thôn sản xuất đều phụ thuộc vào nguồn nước hồ, nay nhiều vườn cà phê thiếu nước, cây khô, lá héo rụng.

Ông Bùi Hữu Trí đang lắp đặt hệ thống tưới tiết kiệm để phục vụ sản xuất cho gia đình. Ảnh: Văn Tùng.

Theo Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Kon Tum, đập Tà Kang cạn nước một phần do đập bị đất bồi lấp lồng hồ, bị rò rỉ; một phần do công suất tưới của đập chỉ khoảng 30 ha nhưng người dân ở khu vực này sử dụng đập tưới cho cây trồng vượt 5 lần so với công suất thiết kế của đập, với khoảng hơn 200 ha. Ở khu vực này một số diện tích cà phê của người dân đã xuất hiện tình trạng héo, khô lá.

Hiện tại có 5 công trình, hồ chứa thủy lợi đang có nguy cơ thiếu nước gồm hồ chứa Tân Điền, hồ chứa Cà Tiên, đập thủy lợi Kon Trang Kla, trạm bơm Tà Rộp và trạm bơm Tà Wắc.

Nguy cơ hàng nghìn héc ta cây trồng sẽ thiếu nước

Theo Chi cục Thủy lợi và Tài nguyên nước, Sở Nông nghiệp - Môi trường tỉnh Kon Tum, hiện có khoảng 380 ha lúa, cây công nghiệp, rau màu bị thiếu nước do các hồ, đập, trạm bơm không đảm bảo cấp nước đến cuối vụ. Trong đó, có khoảng 29 ha lúa nằm trong khu tưới hồ Tân Điền; 150 ha lúa thuộc khu tưới hồ Cà Tiên; hơn 92 ha hoa màu thuộc trạm bơm Tà Wắc; hơn 100 ha hoa màu thuộc trạm bơm Tà Rộp.

Sở Nông nghiệp - Môi trường tỉnh Kon Tum đã có văn bản đề nghị UBND các huyện, thành phố và các đơn vị theo dõi mức nước các hồ chứa để chủ động điều tiết nước hợp lý. Đồng thời, tận dụng tối đa nguồn nước của các khe suối, ao, hồ để chọn nơi đặt máy bơm tưới bổ sung cho những khu vực có thể chống hạn; hoặc dùng các biện pháp đắp đập tạm ngăn suối, dùng máy bơm nước để tưới.

Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Kon Tum cũng dự báo: nếu tình trạng nắng nóng tiếp tục kéo dài đến tháng 5/2025, nhiều hồ đập sẽ cạn nước, khoảng 1.827 ha cây trồng tại các khu vực như TP Kon Tum, huyện Đăk Hà, Sa Thầy, Ngọc Hồi, Đăk Glei, Kon Rẫy, Đăk Tô dự kiến sẽ thiếu nước.

Nếu nắng nóng tiếp tục kéo dài đến tháng 5 sẽ có khoảng 1.827 ha cây trồng thiếu nước. Ảnh: Văn Tùng.

Ông Nguyễn Văn Dẫn, Phó Giám đốc Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Kon Tum cho biết: Mới giữa tháng 3 nhưng tình hình đã khá khốc liệt, hạn đến sớm hơn năm trước. Nguyên nhân chủ yếu là do mùa mưa năm 2024 kết thúc sớm. Nếu đến hết tháng 3 không còn mưa bổ sung thì sẽ xảy ra hạn hán trên diện rộng. Hiện tại chúng tôi đang triển khai các biện pháp chống hạn cho cây trồng tại các khu vực hồ đập thiếu nước.

Thanh Nga- Văn Tùng