Kinh tế nông thôn:Nguồn lực còn bỏ ngỏ

Giới thiệu sản phẩm gốm sứ tới du khách tại làng nghề Bát Tràng (huyện Gia Lâm).

Khởi điểm thuận lợi

Một trong những động lực giúp kinh tế khu vực nông thôn chuyển biến tích cực là việc thực hiện Chương trình số 04-CTr/TU ngày 17-3-2021 của Thành ủy Hà Nội về "Đẩy mạnh thực hiện hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới gắn với cơ cấu lại ngành Nông nghiệp và phát triển kinh tế nông thôn, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nông dân giai đoạn 2021-2025". Giám đốc Sở Nông nghiệp và

Môi trường Hà Nội Nguyễn Xuân Đại khẳng định, Chương trình số 04-CTr/TU đã tạo sức bật cho tất cả lĩnh vực của nông thôn của thành phố. Cụ thể, tổng giá trị sản xuất ngành nông, lâm nghiệp và thủy sản năm 2024 của Hà Nội đạt 42.721 tỷ đồng, tăng 2,51% so với năm 2023. Dự kiến, 6 tháng của năm 2025, lĩnh vực nông nghiệp và môi trường Hà Nội tăng trưởng đạt 1,98% trở lên.

Về vấn đề này, Chủ tịch UBND huyện Thanh Oai Bùi Văn Sáng cho rằng, sự chuyển dịch lớn nhất đối với kinh tế nông thôn những năm qua là sự phát triển của các hợp tác xã kiểu mới và mô hình nông nghiệp công nghệ cao. Đơn cử, Thanh Oai hiện có 13 mô hình nông nghiệp công nghệ cao, 3 mô hình theo chuỗi khép kín và gần 20 hợp tác xã nông nghiệp kiểu mới. Những lực lượng này giúp kinh tế nông thôn của huyện chuyển đổi mạnh mẽ, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế Thủ đô hiện nay.

Thực tế, kinh tế nông thôn nội hàm nhiều lĩnh vực song trọng tâm vẫn là hợp tác xã và làng nghề. Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền từng nhấn mạnh: Đây là hai nguồn lực chính để kinh tế nông thôn đổi mới, đáp ứng xu hướng phát triển. Tính đến hết năm 2024, cả 382 xã của Hà Nội đều có hợp tác xã hoạt động đúng quy định của Luật Hợp tác xã năm 2012. Các hợp tác xã cơ bản đáp ứng yêu cầu phục vụ sản xuất của các hộ thành viên. Nhiều hợp tác xã đã tạo sức cạnh tranh với các thành phần kinh tế khác, tập trung vào chức năng thực hiện dịch vụ cho các hộ thành viên và nhân dân, làm tốt công tác chỉ đạo sản xuất nông nghiệp, bảo đảm thời vụ. Đặc biệt, các hợp tác xã chú trọng cải tạo nâng cấp cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất, đầu tư trang thiết bị máy móc công cụ làm dịch vụ sản xuất, xây dựng hệ thống chuồng trại tiên tiến để nâng cao năng suất, chất lượng...

Đối với các làng nghề, trên địa bàn thành phố có 1.350 làng nghề, nghề truyền thống và làng có nghề, trong đó có 337 làng nghề, nghề truyền thống, làng nghề truyền thống được công nhận thuộc địa bàn 25 quận, huyện, thị xã. Hiện nay, 100% số làng nghề, làng nghề truyền thống trên địa bàn thành phố đã được UBND các huyện xây dựng, phê duyệt kế hoạch bảo tồn và phát triển; tuyên truyền, phổ biến nâng cao nhận thức, hiểu biết về tầm quan trọng của làng nghề đối với phát triển kinh tế địa phương.

Tập trung có trọng điểm

Để thúc đẩy kinh tế nông thôn, các chuyên gia cho rằng, Hà Nội tập trung chuyển đổi cơ cấu nông nghiệp, trong đó trọng tâm là kinh tế làng nghề, hợp tác xã nông nghiệp... Thành phố tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo gắn với chuyển đổi số trong nông nghiệp, nông thôn; nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho nông dân, đào tạo theo nhu cầu của doanh nghiệp và thị trường gắn với các mô hình kinh tế địa phương.

Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến, Hà Nội có nhiều lợi thế để phát triển, tuy nhiên, kinh tế nông thôn cần có những chính sách riêng, đặc biệt là nông nghiệp. Theo đó, thành phố cần thu hút các nguồn lực đầu tư hiện đại hóa hạ tầng nông nghiệp; đồng thời đổi mới phương thức, nội dung, nâng cao hiệu quả truyền thông chính sách phát triển nông nghiệp, nông thôn. Với nguồn lực từ các làng nghề, Hà Nội cần gắn với Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP), từ đó thúc đẩy làng nghề phát triển mạnh hơn; đồng thời phát triển các cụm công nghiệp làng nghề, xây dựng kinh tế làng nghề xanh...

Về phía Hà Nội, Phó Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Mạnh Quyền chia sẻ, với định hướng đô thị xanh, nông thôn và kinh tế nông thôn cũng phải phát triển xanh, sạch. Do vậy, thời gian tới, kinh tế nông thôn Hà Nội sẽ phát triển thêm du lịch nông nghiệp, nông thôn, qua đó tăng tính kết nối cộng đồng, cùng xây dựng nông thôn xanh, sạch, đẹp, giữ gìn “hồn cốt” làng quê trong xu hướng hội nhập.

Mặt khác, Hà Nội cần hình thành tư duy tích hợp đa giá trị trong không gian kinh tế nông thôn. Khu vực nông thôn Hà Nội đang sở hữu nguồn tài nguyên đa dạng, độc đáo, khác biệt với nhiều quốc gia trên thế giới và có nhiều dư địa để phát triển du lịch nông nghiệp, nông thôn. Để khai thác, thành phố định hướng phát triển du lịch nông thôn, tích hợp, bổ sung trong quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội và quy hoạch nông thôn; xây dựng, hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, tiêu chí, định mức kỹ thuật về du lịch nông thôn gắn với hoạt động quản lý nhà nước về du lịch; rà soát, bổ sung các chính sách khuyến khích, thu hút đầu tư, phát triển du lịch nông thôn, kinh tế nông thôn.

Đỗ Minh