'Kim chỉ nam' cho Hải Phòng trở thành điểm sáng

Hải Phòng là điểm sáng trong phát triển đất nước

Trên cơ sở kết quả tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết số 32-NQ/TW, ngày 05/8/2003 của Bộ Chính trị khóa IX về xây dựng và phát triển thành phố Hải Phòng trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; ngày 24/01/2019, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 45-NQ/TW về xây dựng và phát triển thành phố Hải Phòng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Nghị quyết đã mở ra một cơ hội mới, là nền tảng, là động lực quan trọng cho sự phát triển của thành phố Hải Phòng.

Đến nay, sau 05 năm triển khai thực hiện, nhiều kế hoạch, chương trình, đề án được ban hành; nhiều nguồn lực được bố trí để triển khai, nhất là các lĩnh vực mũi nhọn. Vai trò là trung tâm kinh tế - xã hội lớn của thành phố Hải Phòng đối với Vùng đồng bằng sông Hồng và cả nước tiếp tục được khẳng định. Phát triển kinh tế - xã hội đạt nhiều kết quả ấn tượng, là điểm sáng trong bức tranh chung của cả nước; đời sống vật chất, văn hóa và tinh thần của nhân dân thành phố tiếp tục được nâng cao. Những thành tựu mà thành phố Hải Phòng đạt được trong 5 năm qua đã khẳng định tính đúng đắn của các chủ trương, định hướng trong đó có Nghị quyết số 45-NQ/TW.

Theo đó, có 3/7 chỉ tiêu chủ yếu về kinh tế - xã hội theo Nghị quyết số 45-NQ/TW đã gần đạt, hoặc hoàn thành, gồm: Tăng trưởng GRDP bình quân giai đoạn 2018-2025 tối thiểu là 13% (đến nay đạt 12,6%). Hải Phòng cơ bản không còn hộ nghèo (theo chuẩn quốc gia).

Một góc thành phố Hải Phòng - Ảnh: Haiphong.gov

Đáng chú ý, trong 5 năm thực hiện nghị quyết, kinh tế thành phố Hải Phòng liên tục duy trì tốc độ tăng trưởng cao hai con số: GRDP từng năm trong giai đoạn 2019 - 2023 đạt 12,6%/năm, gấp 2,44 lần bình quân chung cả nước (5,16%/năm), gấp 1,74 lần giai đoạn 2014 - 2018. Năm 2023 là năm thứ 9 liên tiếp duy trì tốc độ tăng trưởng 2 con số.

Quy mô kinh tế không ngừng được mở rộng, duy trì vị trí thứ hai trong Vùng đồng bằng sông Hồng, sau thủ đô Hà Nội. GRDP bình quân đầu người của thành phố Hải Phòng được cải thiện đáng kể, giai đoạn 2019 - 2023 đạt 11,64%/năm, gấp 2,83 lần tăng trưởng GDP bình quân đầu người của cả nước (4,11%/năm) và gấp 1,97 lần GDP Vùng đồng bằng sông Hồng (5,92%/năm).

GRDP bình quân đầu người năm 2023 của Hải Phòng (theo giá hiện hành) đạt 191,21 triệu đồng/người, tương đương 7.826,12 USD/người, gấp 1,83 lần năm 2018 và bằng 1,87 lần so với cả nước (năm 2018 GRDP bình quân của thành phố đạt 104,42 triệu đồng/người, cao gấp 1,42 lần cả nước), đứng thứ 2 trong 5 thành phố trực thuộc Trung ương, tuy nhiên so với mục tiêu Nghị quyết đến năm 2025 là 14.740 USD/năm mới đạt khoảng 53 % yêu cầu.

Cùng với đó, tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Hải Phòng giai đoạn 2019 - 2023 ước thực hiện 480.043,32 tỷ đồng, tăng trưởng bình quân đạt 6,96%/năm, gấp 1,88 lần bình quân chung cả nước (3,71%/năm). Tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Hải Phòng năm 2023 ước đạt 103.688,59 tỷ đồng, gấp 1,4 lần năm 2018.

Cơ cấu nguồn thu chuyển biến theo hướng tỷ trọng thu ngân sách nội địa trong tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn (không tính số thu chuyển nguồn, kết dư ngân sách năm trước chuyển sang) có xu hướng tăng, từ 33,45% năm 2018 lên 41,93% năm 2023; tính cả giai đoạn 2019 - 2023, tỷ trọng thu nội địa là 36,77%, tăng 9,15 điểm phần trăm so với giai đoạn 2014 - 2018 (27,62%). Sự dịch chuyển này mang tính tích cực, có xu hướng bền vững hơn khi sự phụ thuộc nguồn thu của ngân sách nhà nước đối với hoạt động thu xuất nhập khẩu giảm xuống; thu ngân sách nội địa với quy mô ngày càng lớn, qua đó giúp tăng sự chủ động và khả năng cân đối nguồn lực của thành phố trong việc thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn nhằm thực hiện thắng lợi các mục tiêu, chỉ tiêu của Nghị quyết.

Đáng chú ý, nhờ thực hiện nghị quyết, đầu tư phát triển của Hải Phòng tiếp tục đạt kết quả tích cực, tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Tổng vốn đầu tư toàn xã hội giai đoạn 2019 - 2023 đạt 813.065 tỷ đồng, chiếm 5,42% vốn đầu tư cả nước, gấp 2,5 lần năm giai đoạn 2014 - 2018 (325.607,7 tỷ đồng), tăng trưởng bình quân 11,64%/năm.

Công nghiệp là trụ cột tăng trưởng

Qua 5 năm thực hiện Nghị quyết số 45-NQ/TW, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng hiện đại với ngành công nghiệp phát triển nhanh, là động lực chính trong phát triển kinh tế và thành phố từng bước khẳng định là trung tâm công nghiệp lớn của cả nước; cơ cấu ngành công nghiệp phát triển theo hướng gia tăng giá trị và mức độ thông minh, hiện đại hóa, sử dụng hiệu quả tài nguyên thiên nhiên. Khu vực nông nghiệp, nông thôn có những chuyển biến rõ rệt; xây dựng nông thôn mới được đẩy mạnh với nhiều cách làm mới, sáng tạo, mang tính thiết thực và hiệu quả. Khu vực dịch vụ tiếp tục được cơ cấu lại theo hướng nâng cao chất lượng, tập trung vào đầu tư cơ sở vật chất; các lĩnh vực thương mại, vận tải, du lịch tiếp tục giữ vai trò chủ đạo trong phát triển dịch vụ của Thành phố.

Đặc biệt, Hải Phòng liên tục nằm trong danh sách các địa phương dẫn đầu về thu hút FDI toàn quốc, đã và đang trở thành điểm đến của nhiều tập đoàn hàng đầu trên thế giới và các nhà đầu tư nước ngoài. Hải Phòng đã thu hút được nhiều tập đoàn kinh tế lớn trong nước đầu tư vào các lĩnh vực kinh tế trọng yếu của thành phố như công nghiệp, kết cấu hạ tầng giao thông, các lĩnh vực nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, du lịch, giáo dục đào tạo, y tế như: Tập đoàn Vingroup, Tập đoàn Sungroup, Công ty cổ phần Cảng Hải Phòng, Công ty TNHH Cảng Container Quốc tế Hateco, Công ty TNHH MTV Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn,…

5 năm thực hiện Nghị quyết số 45-NQ/TW diện mạo của thành phố "hoa phượng đỏ" đã có nhiều đổi thay rõ rệt - Ảnh: Tuyengiao.vn

Trình độ công nghệ của kinh tế thành phố có nhiều cải thiện, hoạt động ứng dụng và phát triển công nghệ cao của thành phố luôn được đẩy mạnh. Tỷ lệ đóng góp năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) vào tăng trưởng kinh tế tăng dần qua từng năm, giai đoạn 2019-2023 đạt bình quân 43,26% và gấp 1,1 lần tăng trưởng bình quân chung cả nước (39,76%).

Kết cấu hạ tầng giao thông được đầu tư, tập trung huy động nguồn lực phát triển theo hướng đồng bộ, hiện đại, góp phần thực hiện tốt vai trò là đầu mối giao thông quan trọng và cửa chính ra biển của các tỉnh phía Bắc. Tính chung giai đoạn 2019 - 2023, thành phố Hải Phòng đã xây mới được 19,67 km đường quốc lộ, 28,78 km đường tỉnh lộ, 55,49 km huyện lộ, 137,04 km đường đô thị. Nhiều công trình giao thông có vai trò liên kết vùng, khu vực đã hoàn thành như: đường ô tô cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, cao tốc Hải Phòng - Hạ Long; cầu Bến Rừng; cải tạo nâng cấp QL10 đoạn Quán Toan - Cầu Nghìn và đoạn từ cầu Đá Bạc đến cầu Kiền nối Hải Phòng - Quảng Ninh....

Cùng với đó, xây dựng, phát triển, hiện đại hóa đô thị Hải Phòng mang đặc trưng, bản sắc riêng của thành phố cảng biển; tiếp tục đẩy mạnh chỉnh trang, nâng cấp đô thị trung tâm. Không gian đô thị tiếp tục được đầu tư, mở rộng theo 03 hướng đột phá. Tập trung đầu tư nhà ở xã hội, nhà ở công nhân. Quyết liệt triển khai xây dựng các Đề án: thành lập thành phố thuộc thành phố Hải Phòng tại huyện Thủy Nguyên; thành lập đơn vị hành chính quận tại huyện An Dương; điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính huyện An Dương để mở rộng quận Hồng Bàng và sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã thành phố Hải Phòng giai đoạn 2023 - 2025. Hoàn thiện Đề án tổ chức chính quyền đô thị thành phố Hải Phòng trình Chính phủ.

Hải Phòng cũng cơ bản hoàn thành hệ thống hạ tầng kỹ thuật, đang khẩn trương tổ chức thi công xây dựng các công trình khu Trung tâm Chính trị - Hành chính thành phố, Trung tâm Hội nghị - Biểu diễn thành phố, Quảng trường phía trước Trung tâm Chính trị - Hành chính tại Khu đô thị mới Bắc sông Cấm. Dự kiến hoàn thành việc xây dựng và thực hiện di chuyển trung tâm hành chính thành phố sang phía Bắc Sông Cấm trong Quý I năm 2025, đảm bảo tiến độ theo Nghị quyết số 45-NQ/TW đề ra.

Công tác quy hoạch và quản lý quy hoạch đạt được nhiều kết quả, các quy hoạch lớn có tính định hướng đã hoàn thành và đang được tổ chức triển khai. Phát triển đô thị có nhiều khởi sắc, không gian đô thị được mở rộng. Thành phố đang tập trung chỉ đạo xây dựng khu kinh tế mới - khu kinh tế ven biển phía Nam Hải Phòng với diện tích khoảng 20.000ha - là khu kinh tế sinh thái thế hệ 3.0, đa ngành, tập trung vào lĩnh vực công nghiệp công nghệ cao, cảng biển, logistics hiện đại và đô thị thông minh; là đầu mối của thành phố tham gia chuỗi giá trị và cung ứng khu vực và thế giới. Mục tiêu đến năm 2030, khu kinh tế ven biển phía Nam Hải Phòng trở thành một động lực chủ đạo của nền kinh tế thành phố.

Đồng thời, thực hiện nhiệm vụ tại Nghị quyết số 45-NQ/TW, thành phố Hải Phòng đang nghiên cứu, xây dựng Đề án thành lập Khu thương mại tự do tại Hải Phòng, dự kiến nằm trong khu kinh tế ven biển phía Nam Hải Phòng.

Có thể khẳng định sau 5 năm triển khai thực hiện Nghị quyết, nhiều kế hoạch, chương trình, đề án được ban hành; nhiều nguồn lực được bố trí để triển khai, nhất là các lĩnh vực mũi nhọn. Vai trò là trung tâm kinh tế - xã hội lớn của thành phố Hải Phòng đối với Vùng đồng bằng sông Hồng và cả nước tiếp tục được khẳng định; đời sống vật chất, văn hóa và tinh thần của nhân dân thành phố tiếp tục được nâng cao. Những thành tựu mà thành phố Hải Phòng đạt được trong 5 năm qua đã khẳng định tính đúng đắn của các chủ trương, định hướng của Nghị quyết số 45-NQ/TW và Nghị quyết đang thực sự đi vào cuộc sống.

Thụy Anh