Kiến nghị người lao động không phải đóng tiền bảo hiểm doanh nghiệp nợ mới được hưởng trợ cấp thất nghiệp
Đại biểu Quốc hội cho rằng mức trợ cấp thất nghiệp chỉ khoảng 2,5 triệu đồng/tháng, không đủ chi phí cá nhân cho người lao động, chưa kể đến chi phí gia đình.
Sáng 27/11, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Việc làm (sửa đổi). Một vấn đề nhiều đại biểu quan tâm đó là chính sách trợ cấp thất nghiệp, phát triển kỹ năng nghề cho người lao động...
Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Điểu Huỳnh Sang (đoàn Bình Phước) băn khoăn trong trường hợp người lao động bị sa thải hoặc buộc thôi việc trái pháp luật, họ vẫn có quyền khiếu nại hoặc khởi kiện. Tuy nhiên, trong quá trình giải quyết các vụ việc này có thể kéo dài vài năm. Do vậy, đại biểu đề nghị dự thảo luật làm rõ trong thời gian này, người lao động có được hưởng trợ cấp thất nghiệp hay không.
Liên quan đến mức hưởng trợ cấp thất nghiệp, đại biểu cho biết, hiện nay, mức hưởng trợ cấp thất nghiệp hằng tháng chỉ bằng 60% mức bình quân tiền lương đóng bảo hiểm thất nghiệp của 6 tháng đã đóng bảo hiểm thất nghiệp gần nhất trước khi thất nghiệp, tối đa không quá 5 lần mức lương tối thiểu vùng. Theo đại biểu, mức trợ cấp này không đủ chi phí cá nhân cho người lao động, chứ chưa kể đến chi phí gia đình. Bởi hầu hết doanh nghiệp đóng bảo hiểm thất nghiệp theo mức lương tối thiểu vùng (khoảng 4 triệu đồng/tháng), mức trợ cấp chỉ khoảng 2,5 triệu đồng/tháng. Vì vậy, đại biểu đề nghị cần rà soát, tăng mức hưởng trợ cấp thất nghiệp từ 60% lên 75% mức bình quân tiền lương đóng bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động, để phù hợp với thực tiễn cuộc sống hiện nay.
Cũng nói về bảo hiểm thất nghiệp, đại biểu Đặng Thị Bảo Trinh (đoàn Quảng Nam) đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo cần xem xét lại đối với quy định về đóng bảo hiểm thất nghiệp vì việc quy định yêu cầu người lao động phải bỏ ra trước một khoản tiền để đóng đủ số tiền người sử dụng lao động chưa đóng mới được hưởng bảo hiểm thất nghiệp là không hợp lý. Đại biểu đề nghị cần trích từ Quỹ bảo hiểm xã hội hoặc Quỹ bảo hiểm thất nghiệp, để người lao động được hưởng chế độ sớm nhất và bảo hiểm xã hội cần có trách nhiệm thu hồi số tiền chậm đóng, trốn đóng…
Về điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp, đại biểu cho biết, quy định không cho phép người lao động bị sa thải, buộc thôi việc được hưởng trợ cấp thất nghiệp là chưa hợp lý. Đại biểu đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu, xây dựng quy định này theo hướng cho phép đối tượng này được hưởng trợ cấp thất nghiệp khi có đầy đủ bằng chứng về việc bị từ chối việc làm do lý do bị sa thải, buộc thôi việc trước đó. Theo đại biểu, dự thảo luật cũng cần có quy định và cơ chế kiểm soát phù hợp để tránh phân biệt đối xử trong tuyển dụng lao động liên quan đến vấn đề người lao động đã bị sa thải, buộc thôi việc trước đó.
Đại biểu Chamaleá Thị Thủy (đoàn Ninh Thuận) đề nghị điều chỉnh quy định theo hướng người lao động được hưởng bảo hiểm thất nghiệp tương đương với thời gian đóng, có nghĩa là đóng đủ 12 tháng là được hưởng thêm 1 tháng trợ cấp thất nghiệp; hoặc nếu vẫn giữ quy định đóng đủ 12 tháng được hưởng thêm 1 tháng trợ cấp thất nghiệp nhưng tối đa không quá 12 tháng thì cần phải quy định thời gian đóng bảo hiểm thất nghiệp trên 144 tháng sẽ được bảo lưu để tính hưởng trợ cấp thất nghiệp cho lần tiếp theo. Đại biểu cho rằng đây cũng là một trong những vấn đề mà người lao động thực sự rất quan tâm, vì ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của người lao động, nhất là những người đang bị thất nghiệp và đang lúc gặp khó khăn.
Đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (đoàn Bình Dương) bày tỏ quan điểm cần có quy định bắt buộc về trách nhiệm đóng bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động “Dự thảo luật đang quy định trong trường hợp người sử dụng lao động không còn khả năng đóng hoặc trốn đóng bảo hiểm thất nghiệp, người lao động được phép sử dụng tiền của mình để nộp vào quỹ bảo hiểm để được hưởng các chế độ… Quy định này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến người lao động và có thể gây bức xúc cho người lao động, vì doanh nghiệp nợ tiền bảo hiểm mà người lao động phải tự nộp” – đại biểu nêu và đề nghị bổ sung quy định về trách nhiệm bồi thường của người sử dụng lao động nếu không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ đóng bảo hiểm cho người lao động. Đồng thời có quy định về chế tài xử phạt cụ thể đối với các hành vi vi phạm. “Từ đó cho thấy rằng việc đóng bảo hiểm thất nghiệp không chỉ là quyền lợi của người lao động mà còn là nghĩa vụ pháp lý bắt buộc của người sử dụng lao động” - đại biểu nhấn mạnh.
Theo đại biểu, trong trường hợp doanh nghiệp không đóng hoặc nợ bảo hiểm thất nghiệp, cơ quan bảo hiểm có thể tạm ứng để người lao động không bị gián đoạn quyền lợi và bổ sung quy định buộc doanh nghiệp hoàn trả toàn bộ số tiền bảo hiểm thất nghiệp đã bị trốn đóng kèm lãi suất tương ứng.
Đại biểu Nguyễn Thị Như Ý (đoàn Đồng Nai) cũng đề nghị cần xem xét sửa đổi quy định về chế độ đóng và hưởng bảo hiểm thất nghiệp nhằm nhằm để đảm bảo quyền lợi của người lao động và nguyên tắc bình đẳng có đóng, có hưởng.