Khuyến khích xây dựng, khai thác bãi đỗ xe ô tô

Bãi gửi xe ô tô rất lớn ven hồ Linh Đàm. Ảnh Công Phương.

Nhiều bãi đỗ xe chưa triển khai đầu tư

Quy hoạch bến xe, bãi đỗ xe, trung tâm tiếp vận và trạm dừng nghỉ trên địa bàn TP Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được UBND TP Hà Nội phê duyệt tại Quyết định số 1218/QĐ-UBND ngày 8/4/2022, trong đó xác định phạm vi đô thị trung tâm quy hoạch các bãi đỗ xe công cộng với tổng diện tích 1.805,7ha, tổng số bãi đỗ xe công cộng là 1.690 bãi đỗ xe (tại khu vực đô thị là 1.508 bãi đỗ xe gồm 942 bãi mặt bằng, 97 bãi ngầm, 469 bãi đỗ cao tầng). Đến thời điểm hiện nay, Hà Nội chỉ có 72 bãi đỗ xe đã đưa vào khai thác sử dụng; 61 bãi đỗ xe đang triển khai đầu tư xây dựng; 1.557 bãi đỗ xe chưa triển khai đầu tư.

Về cấp phép tạm thời một phần lòng đường để trông giữ phương tiện trên các tuyến đường do TP Hà Nội quản lý, Sở Xây dựng Hà Nội đã cấp phép tại 236 vị trí, với tổng diện tích hơn 46.400m2; chính quyền cấp huyện (trước đây, khi chưa triển khai mô hình chính quyền 2 cấp) cấp phép tạm thời 352 vị trí tại lòng đường, vỉa hè với tổng diện tích 43.650m2 để trông giữ phương tiện trên các tuyến đường được giao quản lý.

Cùng với đó, theo thống kê, số lượng phương tiện giao thông đường bộ trên địa bàn TP Hà Nội hiện có hơn 8 triệu phương tiện các loại, trong đó gần 1,5 triệu ô tô, 6,9 triệu xe mô tô và 200.000 xe điện. Tốc độ gia tăng phương tiện cá nhân của TP là 4,5%/năm, riêng ô tô khoảng 10%. Tuy nhiên, diện tích đất của TP dành cho giao thông tĩnh và các điểm, bãi đỗ xe công cộng mới chỉ đáp ứng khoảng 8-10% nhu cầu đỗ xe của tổng số phương tiện hiện có, còn lại 90% nhu cầu đang đỗ tại các bãi đất trống, đất xen kẹt, đất dự án chậm triển khai, các khu vực công cộng như lòng đường, vỉa hè, bãi xe trong bệnh viện, trường học, công viên, trung tâm thương mại, khu chung cư, trụ sở cơ quan, đơn vị và tại nhà dân.

Ghi nhận tại khu vực xung quanh tòa nhà HH Linh Đàm có rất nhiều bãi đỗ xe, một số bãi đỗ xe được cấp phép cũng luôn trong tình trạng kín chỗ. Bên cạnh đó, một số bãi đỗ xe không phép quanh khu vực cũng rất đông khách hàng vào gửi, các bãi này chủ yếu quây xung quanh bằng tôn và nền của bãi cũng được làm tạm bợ bằng cách trải bê tông hoặc rải đá làm nền cho xe đi lại. Các bãi này chủ yếu không có mái, một số chỗ có mái che bằng tôn mỏng, lưới đen,...

Anh Nguyễn Duy Hảo, trú tại tòa nhà HH Linh Đàm, phường Hoàng Liệt, Hà Nội cho biết, khu chung cư HH Linh Đàm có hơn 36.000 dân, chung cư không có bãi đỗ xe ô tô ngầm, chỉ có chỗ đỗ cho xe máy nên người dân ở đây có ô tô đều phải đi gửi bên ngoài. TP đã bố trí các điểm trông giữ xe xung quanh khu vực nhưng số lượng bãi đỗ xe vẫn không đủ cho cư dân ở các tòa nhà gửi. Do vậy, nhiều người dân ở đây vẫn phải gửi xe ở các bãi gửi không phép và đỗ xe ở lòng đường xung quanh khu vực. "Cư dân ở khu HH Linh Đàm rất mong được đầu tư bãi xe gần khu vực để cư dân có chỗ gửi xe, không phải gửi ở các bãi không phép, nguy cơ rủi ro về cháy nổ. Bên cạnh đó, nếu được đầu tư bãi gửi xe, cư dân cũng không phải gửi giá cao hơn giá Nhà nước quy định", anh Nguyễn Duy Hảo chia sẻ.

Nhiều ưu đãi cho đầu tư xây dựng, khai thác bến xe, bãi đỗ xe ô tô

Theo dự thảo, Nghị quyết này áp dụng đối với tổ chức tham gia đầu tư xây dựng, quản lý, khai thác bến xe, bãi đỗ xe trên địa bàn TP. Các tổ chức đầu tư xây dựng bãi đỗ xe ngầm, bãi đỗ xe cao tầng trên địa bàn TP, ngoài các chính sách được quy định tại Nghị quyết này, được hưởng các chính sách ưu đãi theo quy định tại điểm a, điểm c khoản 6 Điều 43 Luật Thủ đô 2024 và các quy định pháp luật khác có liên quan.

Cơ quan soạn thảo đề xuất, các dự án đầu tư, khai thác bến xe, bãi đỗ xe sẽ được hưởng nhiều ưu đãi về thủ tục hành chính, mặt bằng, đất đai và vốn. Cụ thể, về thủ tục hành chính, TP sẽ cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư trong 3 ngày làm việc (nếu dự án đầu tư cần chấp thuận chủ trương đầu tư); 10 ngày làm việc đối với dự án không cần chấp thuận chủ trương đầu tư hoặc dự án đã được phê duyệt quy hoạch sử dụng đất.

TP sẽ cắt giảm 30% thời gian giải quyết thủ tục hành chính liên quan đến thẩm định chấp thuận chủ trương đầu tư, thẩm định quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 hoặc chấp thuận tổng mặt bằng tỷ lệ 1/500, cấp giấy phép xây dựng, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất.

Về đất đai, mặt bằng, các dự án đầu tư bến xe, bãi đỗ xe tại các khu vực phục vụ vận tải hành khách công cộng khối lượng lớn sẽ được hưởng các cơ chế chính sách ưu đãi về vốn, thủ tục đầu tư theo quy định của Luật Đường sắt, Nghị quyết số 188/2025/QH15 của Quốc hội. Các dự án bến xe, bãi đỗ xe ngầm, bãi đỗ xe cao tầng được phép sử dụng tối đa 25% tổng diện tích đất để đầu tư khai thác dịch vụ thương mại mà không phải điều chỉnh chức năng sử dụng đất theo quy hoạch. Đối với dự án bến xe, bãi đỗ xe ngầm, bãi đỗ xe cao tầng thực hiện theo hình thức đối tác công tư (PPP - xây dựng, khai thác, vận hành bến xe, bãi đỗ xe ngầm, bãi đỗ xe cao tầng) thì công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, hỗ trợ, tái định cư được tách thành một dự án thành phần độc lập sử dụng vốn đầu tư công. Dự án thành phần PPP được áp dụng tỷ lệ vốn Nhà nước tham gia không vượt quá 50% sơ bộ tổng mức đầu tư, tổng mức đầu tư. Các khu vực dù đã quy hoạch làm bãi đỗ xe mặt bằng, chủ đầu tư vẫn được phép điều chỉnh đầu tư sang hình thức bãi đỗ xe ngầm hoặc bãi đỗ xe cao tầng.

Về tài chính, thuế, ngân sách TP hỗ trợ 50% tiền lãi vay ngân hàng hoặc lãi vay từ Quỹ đầu tư phát triển TP với toàn bộ giá trị hợp đồng vay trong thời gian vay vốn (tối đa không quá 5 năm) đối với các DN đầu tư xây dựng, khai thác bến xe, bãi đỗ xe ô tô.

Dự án xây dựng bãi đỗ xe ngầm, bãi đỗ xe cao tầng được áp dụng mức thuế suất 5% thuế thu nhập DN, trong đó, được miễn thuế thu nhập DN trong thời gian 4 năm và giảm 50% số thuế thu nhập phải nộp trong 9 năm tiếp theo. Ngân sách TP hỗ trợ 100% tiền thuế nhập khẩu phải nộp đối với các thiết bị, dây chuyền công nghệ nhập khẩu phục vụ trực tiếp cho dự án. Ngân sách TP hỗ trợ 100% tiền thuê đất trong 10 năm đầu kể từ khi phát sinh nghĩa vụ nộp tiền thuê đất đối với bến xe.

Riêng đối với dự án đầu tư bến xe hàng, ngoài việc được hưởng các chính sách hỗ trợ nêu trên, sau 10 năm đầu kể từ khi phát sinh nghĩa vụ nộp tiền thuê đất, được tiếp tục xem xét hỗ trợ tối đa 100% tiền thuê đất đối với phần diện tích bắt buộc của các hạng mục công trình thuộc dự án đầu tư bến xe (bao gồm: khu vực đón trả hàng, bãi đỗ xe ô tô, khu vực cây xanh, vườn hoa, khu vực làm việc của bộ máy quản lý, đường nội bộ bên trong, khu vệ sinh).

Muốn hấp dẫn nhà đầu tư, kêu gọi vốn cho các dự án giao thông tĩnh, TP cần coi nó như công trình dịch vụ thương mại. Bởi nếu chỉ là kết cấu hạ tầng giao thông sẽ khó sinh lời, chậm thu hồi vốn, hầu như không có DN nào mặn mà tiếp cận. TP nên phân chia các dự án giao thông tĩnh thành 2 loại: Loại 1 do ngân sách đầu tư, đấu thầu quyền khai thác; loại 2 sử dụng vốn xã hội hóa, cho phép vận dụng giá phí linh hoạt. Như vậy mới có thể đẩy nhanh tiến độ xây dựng bãi đỗ xe trong TP.

Thạc sĩ quản lý kinh tế Hoàng Thị Thu Phương

Gia Bảo