Khu vực cầu đi bộ nội đô: nhếch nhác vì hàng rong

Điều này chỉ có thể có khi tăng cường những biện pháp mạnh về xử phạt, giám sát vi phạm và các biện pháp cưỡng chế.

Cầu đi bộ thành cái chợ

Theo thống kê của Sở Xây Dựng Hà Nội, trên địa bàn TP hiện có 85 cầu đi bộ ở các nút, các tuyến giao thông có mật độ lưu thông lớn và tại các khu vực gần bệnh viện, trường học.

Tại những khu vực gần bến xe buýt, trường học, bệnh viện... trên địa bàn Hà Nội đã được lắp đặt hệ thống cầu vượt đi bộ giúp người dân qua đường an toàn, thuận tiện hơn. Thế nhưng, nhiều người dân lại quay lưng với cầu vượt đi bộ, chấp nhận băng qua dòng xe lao vun vút.

Một trong những nguyên nhân chính khiến nhiều người dân “quay lưng” với cầu đi bộ là việc không duy trì được trật tự đô thị tại những khu vực này. Hàng quán lấn chiếm làm nơi bán hàng vô tư chắn ngang lối lên xuống, rác thải được xả trực tiếp tại khu vực cầu đi bộ. Tại một số khu vực, trên cầu đi bộ cũng trở thành nơi bán hàng rong tụ tập.

Hàng quán lấn chiếm vi phạm trật tự đô thị trên cầu bộ hành ở đường Giải Phóng, Hà Nội. Ảnh: Phạm Công

Theo ghi nhận, tại một số cầu đi bộ khu vực Bệnh viện K Tân Triều (huyện Thanh Trì), cầu đi bộ trước cổng bệnh viện Bạch Mai (quận Hai Bà Trưng), cầu đi bộ tại đường Trần Phú (quận Hà Đông), cầu đi bộ trên đường Hồ Tùng Mậu (quận Cầu Giấy)… đã bị chiếm dụng trở thành những điểm bán hàng rong, kinh doanh.

Phía dưới chân cầu, các quán trà đá, ăn uống mọc lên nhan nhản, đây cũng là địa điểm hoạt động thuận lợi cho các cánh xe ôm. Hàng quán đổ nước, rác thải sinh hoạt, bừa bãi, bốc mùi khó chịu. Điều này tạo nên cảnh tượng nhếch nhác, ảnh hưởng đến không gian đi lại của người dân, đồng thời gây mất trật tự, mỹ quan đô thị ngay tại trung tâm Thủ đô.

Chị Trần Thị Lan, trú tại quận Hà Đông chia sẻ: “Khu vực lối lên cầu đi bộ trước cổng Bệnh viện K Tân Triều được các hộ kinh doanh chiếm làm bãi trông xe, bán hàng rong, khiến cho việc đi lại của bệnh nhân và người dân gặp nhiều khó khăn. Chính vì vậy mà nhiều người lựa chọn băng qua đường trực tiếp, tiềm ẩn nguy cơ gây tai nạn và mất an toàn giao thông".

Chị Lan cho biết, muốn đi lên cầu đi bộ cũng ngại vì lối lên xuống đều bị chắn hết. Phải luồn lách, chèo qua xe máy mới có thể đi lên bậc thang khiến tâm lý người dân ngại sử dụng cầu đi bộ. Việc chiếm dụng không gian quanh lối lên xuống cầu đi bộ khiến người có nhu cầu sang đường bằng cầu vượt gặp nhiều khó khăn.

Anh Nguyễn Văn Lăng trú tại huyện Thọ Xuân, Thanh Hóa, chia sẻ: “Hằng ngày, tôi phải di chuyển từ phòng trọ sang Bệnh viện Bạch Mai để chăm người nhà nằm viện. Dù có biển cấm bán hàng trên cầu, nhưng nhiều hàng rong vẫn ngồi dọc lối đi trên cầu để kinh doanh, buôn bán. Tại đây, khoảng 7 - 8 người bày bán hàng hóa, nước uống chiếm dụng một nửa lối đi lại. Dưới chân cầu cũng trở thành nơi bán trà đá”.

Có thể thấy rằng, trong thời gian qua, TP Hà Nội đã cải tạo, nâng cấp và làm mới nhiều cầu đi bộ ở các khu vực gần trường học, bệnh viện và những nút giao thông đông đúc. Tuy nhiên, người đi bộ lại thờ ơ với những cây cầu được xây dựng dành cho mình và vẫn chọn cách băng qua đường dù nguy hiểm. Trong khi đó, những cây cầu này lại trở thành điểm bán hàng rong, tụ tập của xe ôm...

Đây cũng là nỗi lo chung của các ngành chức năng cũng như đơn vị quản lý cầu đi bộ khi nhiều biện pháp đã được áp dụng nhưng chưa đem lại được hiệu quả cao.

Thay đổi nhận thức người dân

Trao đổi về vấn đề này, đại diện Ban Duy tu các công trình hạ tầng giao thông (Sở Xây dựng Hà Nội) cho biết: “Trong những năm qua, Hà Nội đã đầu tư rất nhiều cầu đi bộ nhằm góp phần bảo đảm an toàn cho người đi bộ qua đường. Hiện nay, số lượng người sử dụng cầu đi bộ để qua đường có xu hướng tăng do nhiều tuyến đường có lưu lượng phương tiện qua lại lớn và có dải phân cách chắn ngang. Tuy nhiên, tình trạng lấn chiếm khu vực xung quanh chân cầu cũng như trên cầu khiến nhiều người dân không mấy thiện cảm khi phải di chuyển qua cầu vượt đi bộ”.

Theo vị đại diện này, đơn vị đã tổ chức tuần tra, kiểm tra, bảo vệ các trang thiết bị của cầu, kịp thời phát hiện các sự cố, hư hỏng, các hành vi lấn chiếm cầu đi bộ. Đồng thời, vệ sinh lan can, tay vịn, vách che kính, quét dọn sàn, bậc cầu thang, mặt hè xung quanh... Công tác bảo trì, bảo dưỡng cũng được thực hiện thường xuyên bảo đảm an toàn khai thác, vận hành của công trình cầu đi bộ.

Phần lớn các vị trí cầu đi bộ này đều là địa điểm tập trung đông dân cư và có nhu cầu đi bộ qua đường lớn. Do vậy, có xảy ra tình trạng người dân đã tự ý kinh doanh, bán hàng xung quanh các vị trí cầu đi bộ gây mất mỹ quan đô thị.

“Để bảo đảm an toàn và an ninh trật tự tại các vị trí này, Ban Duy tu các công trình hạ tầng giao thông cùng các đơn vị quản lý đường bộ thường xuyên vận động, tuyên truyền các trường hợp người dân bán hàng xung quanh các vị trí hầm và cầu đi bộ. Tuy nhiên, cần có sự vào cuộc quyết liệt của lực lượng công an sở tại, tiến hành xử phạt các hành vi vi phạm để tạo tính chất răn đe, tránh tình trạng này tái diễn” - đại diện Ban Duy tu các công trình hạ tầng giao thông chia sẻ.

Trao đổi về vấn đề này, trung tá Dương Mạnh Cường - Phó Trưởng công an phường Đồng Tâm, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội, cho biết: “Trên địa bàn phường hiện có cầu đi bộ bắc qua đường Giải Phóng, khu vực trước cổng Bệnh viện Bạch Mai. Đây là khu vực có đông đúc người dân qua lại dẫn đến tình trạng một số người tụ tập, lấn chiếm bán hàng rong gây mất mỹ quan đô thị, vệ sinh môi trường. Trước thực trạng đó, chúng tôi tiến hành cắt cử lực lượng túc trực để xử lý nghiêm vi phạm”.

Theo trung tá Dương Mạnh Cường, từ đầu năm 2025 đến nay, tại khu vực đường Giải Phóng và cầu đi bộ trước cổng Bệnh viện Bạch Mai, đơn vị tiến hành xử phạt 10 trường hợp bán hàng rong, 16 trường hợp chiếm hè phố để bán hàng và 97 trường hợp để xe trên hè phố trái quy định với tổng số tiền là hơn 62 triệu đồng.

Lý giải về nguyên nhân tồn tại tình trạng này, trung tá Dương Mạnh Cường chia sẻ: “Khi vắng bóng lực lượng chức năng, những người này cố tình vi phạm. Khi có mặt lực lượng chức năng nhiều người ăn xin, bán hàng rong bỏ chạy sang khu vực phường khác. Để giữ gìn trật tự đô thị, an toàn giao thông khu vực cầu đi bộ này, thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục duy trì lực lượng túc trực để xử lý nghiêm vi phạm”.

Phạm Công