Khu tái định cư 12 năm vẫn chưa được cấp sổ đỏ: Thất lạc hồ sơ, dân chịu thiệt

Nhằm giúp bà con vạn chài lênh đênh trên sông Lam có cuộc sống ổn định, UBND tỉnh Nghệ An cấp đất tái định cư cho các hộ dân tại xã Đặng Sơn (huyện Đô Lương). Dự án này đã được phê duyệt từ năm 2009 với tổng mức đầu tư gần 65 tỷ đồng. Sau khi khu tái định cư hoàn thành việc xây dựng cơ sở hạ tầng, đến năm 2012, các hộ dân được cấp đất ở xóm 5 (xã Đặng Sơn), với diện tích từ 150m² đến 170m²/hộ để an cư. Tuy nhiên, do thất lạc hồ sơ, đến nay, các hộ dân vẫn chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ).

Kể từ đó, các hộ dân nhiều lần đề nghị được cấp sổ đỏ để yên tâm sinh sống nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết.

Xây dựng nhà ở kiên cố nhưng 12 năm qua, người dân vạn chài ở xã Đặng Sơn vẫn không thể làm được sổ đỏ.

Bỏ dở nhiều dự định vì thiếu sổ đỏ

Nhiều năm qua, mỗi khi gia đình ông Trần Văn Quang, 73 tuổi, xã Đặng Sơn cần số tiền lớn thì đều phải mang cuốn sổ nhận trợ cấp chất độc màu da cam đi thế chấp để vay mượn. "Nhà tôi không có tài sản đành phải mang sổ trợ cấp đi thế chấp. Tuy nhiên, mỗi lần vay chỉ được vài chục triệu đồng" - ông Quang nói.

Ông Quang là 1 trong 68 hộ dân vạn chài sống trên sông Lam, được cấp đất tái định cư và lên bờ sinh sống từ năm 2012. Tuy nhiên, cho đến nay, những thửa đất này vẫn chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ).

"Ngày trước, tôi đi bộ đội gần 6 năm, hiện đang nhận trợ cấp chất độc màu da cam 3 triệu đồng mỗi tháng nên khi cần vay mượn còn có cái sổ để cầm cố. Còn với các hộ khác, nếu muốn có vốn làm ăn hay con cái muốn đi xuất khẩu lao động chẳng biết vay ở đâu. Chúng tôi chỉ mong sớm được cấp sổ đỏ, để có thể vay vốn dễ dàng hơn", ông Quang nói thêm.

Ông Trần Văn Quang (áo xanh đậm) cho biết, ông đã nhiều lần đề nghị được cấp sổ đỏ nhưng cho đến nay vấn đề này vẫn chưa được giải quyết.

Giống như các hộ dân khác trong xóm vạn chài, ông Quang và gia đình nhiều đời mưu sinh bằng nghề đánh cá trên sông Lam. Họ sống trên thuyền, tạo thành những xóm nhỏ, thường neo đậu gần khu vực đập Bara Đô Lương. Theo ông Quang, cuộc sống sông nước vất vả, hầu hết các gia đình chỉ mải kiếm sống, trẻ em thì phần lớn không được đến trường. Con cái vì vậy lớn lên chỉ quanh quẩn trong xóm vạn chài và tiếp nối nghề cha mẹ.

"Sống lênh đênh trên sông khổ lắm, đặc biệt là mỗi khi mưa bão đến. Chính vì vậy, khi được chính quyền bố trí tái định cư, ai nấy đều rất phấn khởi. Ít ra, con cái của chúng tôi sẽ không phải sống như thế, không còn phải bám lấy con thuyền để mưu sinh nữa", ông Quang chia sẻ.

Tương tự, vợ chồng ông Ngô Văn Lợi, 65 tuổi, cũng được cấp đất để ổn định cuộc sống tại xóm 5, xã Đặng Sơn. Ông Lợi cho biết, sau khi lên bờ, ông được bầu làm xóm trưởng xóm vạn chài. Từ 68 hộ ban đầu, sau 12 năm, hiện nay xóm có gần 100 hộ. "Nhiều hộ có con cái lập gia đình, ra ở riêng nhưng vì chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nên họ không thể chia đất cho con cái", ông Lợi nói.

Gia đình ông Ngô Văn Lợi sau 12 năm tái định cư vẫn không được cấp sổ đỏ.

Theo ông Lợi, trước đây, người dân vạn chài quanh năm bám thuyền, chỉ mong ước có một "mảnh đất cắm dùi", để con cháu không phải sống lênh đênh trên sông nước. Vì vậy, khi được cấp đất, bà con đều rất phấn khởi.

"Trước kia, sống trên thuyền, trẻ em ít có cơ hội học hành, đa số chỉ biết đọc, biết viết cơ bản. Nhưng khi lên bờ, đến nay, cả xóm có 3 cháu vào đại học. Nhờ được cấp đất an cư, giờ đây, mỗi khi mưa bão về, chúng tôi không còn phải thấp thỏm lo lật thuyền nữa. Con cái cũng có điều kiện đi học thuận lợi hơn", ông Lợi nói,

Cũng theo người đàn ông này, do không có đất để sản xuất nông nghiệp, nên dù đã ổn định cuộc sống trên bờ, nhiều hộ vẫn phải tiếp tục bám nghề đánh cá trên sông. Một số hộ đi làm thuê ở các mỏ cát. Những năm gần đây, nhiều thanh niên trong xóm muốn đi xuất khẩu lao động nhưng việc tiếp cận vốn vay vẫn còn rất khó khăn.

Thất lạc hồ sơ, dân chịu thiệt

Về vấn đề này, trao đổi với PV, ông Bùi Nguyên Hải, Chủ tịch UBND xã Đặng Sơn cho biết, người dân xóm vạn chài từ lâu đã bày tỏ mong muốn được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. "Tuy nhiên, khi chúng tôi tiến hành rà soát, không tìm thấy các quyết định giao đất cho các hộ dân khi họ chuyển lên bờ. Vấn đề này xã đã có tờ trình lên UBND huyện", ông Hải nói.

Những ngôi nhà kiên cố bên trong xóm tái định cư vạn chài ở xã Đặng Sơn.

Còn theo ông Trần Văn Hiến, Phó Chủ tịch UBND huyện Đô Lương, sau khi nhận được tờ trình từ xã Đặng Sơn, huyện tiến hành rà soát các phòng ban nhưng không tìm thấy hồ sơ hoặc thủ tục liên quan đến việc cấp đất tái định cư cho 68 hộ dân vạn chài. "UBND huyện làm việc với các sở, ngành để tìm kiếm nhưng vẫn không có thông tin. UBND huyện mới đây có văn bản xin ý kiến từ Sở Tài nguyên và Môi trường và UBND tỉnh," ông Hiến nói.

Được biết, dự án xây dựng khu tái định cư cho các hộ dân vạn chài trên sông Lam nhằm đưa người dân ra khỏi vùng thường xuyên bị ảnh hưởng bởi thiên tai đã được UBND tỉnh phê duyệt từ năm 2009. Sau khi khu tái định cư hoàn thành xây dựng cơ sở hạ tầng, các hộ dân được giao đất tại thực địa. Căn cứ vào bản đồ địa chính xã Đặng Sơn được đo đạc lại vào năm 2017, hiện trạng 68 hộ dân này đang sử dụng diện tích 11.345 m². Theo quy hoạch sử dụng đất của huyện Đô Lương đến năm 2030 được UBND tỉnh phê duyệt, khu đất tái định cư cho 68 hộ dân được quy hoạch vào mục đích đất ở nông thôn.

"Mặc dù các hộ dân đã được giao đất tái định cư tại thực địa từ năm 2012, nhưng hiện nay vẫn chưa có quyết định giao đất, biên bản giao đất, cũng như chưa có quy hoạch chi tiết chia lô đất ở tái định cư được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. Vì vậy, hiện tại chưa có cơ sở để xác định diện tích đất đã giao cụ thể cho các hộ dân, từ đó làm căn cứ cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Nguyện vọng của bà con là rất chính đáng, nhưng căn cứ pháp lý không có nên không thể làm được", ông Trần Văn Hiến nói thêm.

Gia Minh