Không thể chủ quan với bệnh sởi

Ghi nhận tại Khoa Hồi sức Nhiễm - Bệnh viện Nhi Đồng 1 (TP HCM) đang điều trị khoảng 10 bệnh nhi. Trong đó, 6 trẻ phải thở máy, 4 trẻ thở CPAP. Đa số bệnh nhi mắc sởi nặng đều dưới 12 tháng tuổi và chưa được tiêm vắc-xin đầy đủ.

Có nguy cơ tử vong

Điển hình là bé trai 10 tháng tuổi, ngụ tỉnh Hậu Giang đã gần 2 tuần điều trị tích cực tại khoa nhưng tình trạng vẫn rất nặng vì viêm phổi bội nhiễm. Trước đó, bé mắc sởi, biến chứng viêm phổi, khó thở và phải nhập viện điều trị tại một bệnh viện ở TP Cần Thơ. Tuy nhiên, bé trở nặng nên được chuyển đến Bệnh viện Nhi Đồng 1 cấp cứu. Hiện bé đang thở máy, điều trị kháng sinh và hỗ trợ đặc biệt. Các bác sĩ đánh giá tình trạng bé rất nặng và phải chờ đáp ứng điều trị.

Chăm sóc, điều trị bệnh nhi nhiễm sởi tại Bệnh viện Nhi Đồng 1 (TP HCM)

PGS-TS-BS Phùng Nguyễn Thế Nguyên, Trưởng Khoa Hồi sức Nhiễm - Bệnh viện Nhi Đồng 1, cho biết trong số các bệnh nhân nhập viện, có đến 80% gặp biến chứng, phổ biến nhất là viêm phổi, tiêu chảy, viêm thanh quản, viêm não. Đáng lo ngại là khoảng 10% trường hợp chuyển nặng cần can thiệp y tế đặc biệt. PGS Nguyên nhấn mạnh những trẻ mắc sởi nặng thường thuộc nhóm chưa tiêm vắc-xin, chiếm hơn 90% tổng số ca bệnh.

Dù số ca tử vong không quá cao nhưng khi bệnh đã chuyển nặng thì việc điều trị rất khó khăn và đòi hỏi chăm sóc y tế chuyên sâu. Những trẻ bị suy dinh dưỡng hoặc mắc bệnh nền càng có nguy cơ tử vong cao hơn.

Cũng tại Bệnh viện Nhi Đồng 1, Khoa Nhiễm - Thần kinh mỗi ngày tiếp nhận khoảng 10-20 ca. BS.CK2 Dư Tuấn Quy, trưởng khoa, cho biết các ca bệnh chủ yếu được chuyển đến từ các tỉnh. Nhiều trẻ nhập viện trong tình trạng biến chứng viêm phổi nặng, cần can thiệp y tế đặc biệt.

Tại Bệnh viện Nhi Đồng Thành phố, mỗi ngày cũng tiếp nhận khoảng 5-6 ca mắc mới, đang điều trị khoảng 50 ca sởi, phần lớn là bệnh nhi từ tuyến tỉnh chuyển đến.

PGS-TS-BS Phùng Nguyễn Thế Nguyên cho biết các ca bệnh sởi nặng thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi, đặc biệt là những trẻ chưa đủ 6 tháng tuổi, chưa thể tiêm vắc-xin. Để bảo vệ trẻ, gia đình cần tiêm phòng đầy đủ để tạo "vành đai bảo vệ", ngăn ngừa sự lây lan của virus sởi. Nếu trong gia đình có một người mắc bệnh thì chỉ cần tiếp xúc trong khoảng 15 phút cũng đủ lây bệnh cho trẻ.

Nên tiêm vắc-xin đầy đủ

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP HCM (HCDC) cho biết từ ngày 28-2 đến 6-3, TP HCM ghi nhận 276 ca mắc sởi mới. Tổng số ca sởi tích lũy từ đầu dịch đến tuần thứ 10 năm 2025 là 7.601 ca. Các địa phương có số ca mắc cao gồm huyện Bình Chánh, quận Bình Tân và TP Thủ Đức.

"Mặc dù sởi là một bệnh có thể gây tử vong nhưng tỉ lệ tử vong không cao, chủ yếu xuất hiện ở những ca bệnh nặng. Những trẻ mắc bệnh nặng thường rơi vào nhóm chưa tiêm chủng, chiếm hơn 95% tổng số ca bệnh. Trong bối cảnh dịch bệnh sởi gia tăng, giải pháp đầu tiên cần chú trọng là bảo đảm tiêm chủng đúng thời gian và đủ liều, đặc biệt là đối với các đối tượng có nguy cơ cao. Những trường hợp mắc sởi biến chứng nặng đòi hỏi bác sĩ phải theo dõi và điều trị kỹ lưỡng" - PGS Nguyên chia sẻ.

Thống kê cho thấy 90% trẻ được tiêm vắc-xin đầy đủ sẽ không mắc bệnh và không cần nhập viện. Ngược lại, hơn 90% trẻ chưa tiêm vắc-xin có nguy cơ mắc bệnh cao, với khoảng 80% trong số đó phải nhập viện do biến chứng. Trong nhóm này, 10% trẻ phải điều trị tại khoa hồi sức tích cực (ICU), nơi bệnh nhân luôn trong tình trạng nguy kịch, mong manh giữa sự sống và cái chết.

BS.CK2 Đỗ Châu Việt, Trưởng Khoa Hồi sức tích cực Nhiễm và COVID-19 - Bệnh viện Nhi Đồng 2 (TP HCM), cho biết bệnh sởi đã có vắc-xin phòng ngừa hiệu quả. Sau khi tiêm, trẻ sẽ hình thành kháng thể giúp bảo vệ cơ thể khi tiếp xúc với virus sởi. PGS Nguyên cũng nhấn mạnh cần kiểm soát tỉ lệ tiêm chủng ở các khu vực vùng sâu, vùng xa. Đặc biệt là những khu vực đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Tại đây, tỉ lệ tiêm chủng ngừa sởi thường thấp vì nhiều lý do: khoảng cách xa, khó khăn trong việc tiếp cận dịch vụ y tế, thiếu sự phối hợp giữa các cơ quan y tế địa phương. Do đó, các cơ quan chức năng cần thực hiện các khảo sát và xây dựng các chiến lược tiêm chủng hiệu quả cho những đối tượng này.

Bài và ảnh: Hải Yến