Không thể 'bốc thăm' trong thi tuyển

Lý do là Bộ GD&ĐT đưa ra dự kiến thực hiện bốc thăm môn thi thứ 3 vào lớp 10, bên cạnh 2 môn bắt buộc là Toán và Ngữ văn. Cụ thể, môn thi thứ 3 sẽ do sở GD&ĐT tổ chức bốc thăm ngẫu nhiên trong số các môn học còn lại thuộc chương trình THCS và phải công bố môn thi này trước ngày 31-3 hằng năm. Riêng đối với việc tuyển sinh vào trường THPT chuyên, thí sinh sẽ thi thêm môn chuyên. Về vấn đề này, ý kiến của đông đảo giáo viên và phụ huynh cho rằng, việc bốc thăm môn thi thứ 3 vào lớp 10 sẽ tạo áp lực, gây căng thẳng không cần thiết. Vì kỳ thi vào lớp 10 vốn đã căng thẳng do chọn trường trước rồi thi sau và tỷ lệ chọi cao. Hơn nữa, việc bốc thăm môn thi có yếu tố may rủi, áp đặt thụ động và tạo áp lực cho học sinh.

Nhiều ý kiến cho rằng, việc tổ chức bốc thăm môn thi sẽ không khoa học do sở GD&ĐT tổ chức tại địa phương, không tổ chức công khai nên không đảm bảo tin cậy. Cùng với đó, nếu bốc thăm số môn thi thực tế có thể nhiều hơn gây áp lực cho học sinh. Ví dụ, nếu bốc thăm trúng môn Lịch sử và Địa lý thì số môn thi là 4 môn. Nếu bốc thăm trúng môn Khoa học tự nhiên (Toán, Vật lý, Hóa học và Sinh học) thì số môn thi là 5 môn. Chưa hết, nếu thực hiện bốc thăm môn thi thứ ba có thể xảy ra trường hợp nhiều nơi sẽ học cầm chừng để chờ ngày công bố môn thi và khi công bố rồi thì học cũng chỉ để thi. Cách học như thế không đáp ứng yêu cầu của Chương trình giáo dục phổ thông 2018 là tập trung đánh giá năng lực học sinh.

Từ những bất cập nêu trên, ngày 18-10-2024, Bộ GD&ĐT công bố dự thảo thông tư ban hành quy chế tuyển sinh THCS và THPT. Điểm đáng chú ý trong dự thảo quy chế là Bộ GD&ĐT đã bỏ đề xuất bốc thăm môn thi thứ 3 vào lớp 10, đồng thời cho phép địa phương tự quyết định môn thi thứ 3 và công bố trước ngày 31-3 hằng năm. Tuy nhiên, đề xuất này vẫn chưa nhận được sự đồng thuận cao của đa số phụ huynh, vì nó tạo ra áp lực và lo lắng không cần thiết cho học sinh, phụ huynh. Vì sẽ vô cùng bất cập và chẳng giải quyết được gì nếu năm nay các em thi môn Khoa học tự nhiên, rồi sang năm khi vào trường THPT lại chọn học các môn xã hội. Do đó, có nhiều ý kiến cho rằng, giải pháp tốt nhất là giữ nguyên hình thức thi tuyển như hiện nay, bởi 3 môn Văn, Toán, Ngoại ngữ đều là những môn bắt buộc ở chương trình THPT.

Một giải pháp khác được xem lý tưởng hơn đó là, học sinh được chọn môn thi. Do vào THPT học sinh chọn tổ hợp môn để học, vì vậy, cho học sinh thi Toán, Ngữ văn và chọn môn tiếp theo để thi. Hoặc cho các em thi 2 môn Ngữ văn, Toán và 1 bài thi tổng hợp dưới dạng trắc nghiệm gồm tất cả môn (trừ môn năng khiếu), trong đó những câu hỏi được thiết kế ở mức độ nhận biết, thông hiểu mà một học sinh phổ thông phải nắm vững. Tính ưu việt của giải pháp này là phát huy được sự đam mê, hứng thú, sáng tạo của học sinh, quan trọng hơn là sẽ tránh được tình trạng học lệch, học tủ của học sinh hiện nay.

Hồ Ngọc