Không khí lạnh khiến miền Bắc mát mẻ dài ngày là điều hiếm gặp

Không khí lạnh đã bao phủ vùng núi phía Bắc

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, hiện nay (24/5), không khí lạnh đã ảnh hưởng đến một số nơi ở vùng núi phía Bắc của Bắc Bộ.

Chiều và đêm 24/5, bộ phận không khí lạnh này sẽ ảnh hưởng đến các nơi khác ở phía Đông Bắc Bộ. Từ ngày 25/5, không khí lạnh được tăng cường, ảnh hưởng đến Bắc Trung Bộ và một số nơi ở phía Tây Bắc Bộ. Trong đất liền gió chuyển hướng Đông Bắc cấp 2-3, vùng ven biển cấp 3.

Miền Bắc đón không khí lạnh cuối tháng 5 là hiện tượng thời tiết dị thường.

Bắc Bộ trời mát. Nhiệt độ thấp nhất trong đợt không khí lạnh này ở Bắc Bộ phổ biến từ 20-23 độ, vùng núi cao có nơi dưới 20 độ. Khu vực Hà Nội trời mát. Nhiệt độ thấp nhất trong đợt không khí lạnh này phổ biến 21-23 độ.

Trên biển, khu vực Bắc vịnh Bắc Bộ, vùng biển phía Bắc của khu vực Bắc Biển Đông gió chuyển hướng Đông Bắc mạnh cấp 4-5. Từ ngày 25/5, gió Đông Bắc mạnh lên cấp 5, có lúc cấp 6, giật cấp 7, biển động. Sóng biển cao 1,5-2,5m.

Do ảnh hưởng của không khí lạnh nén rãnh áp thấp nên ngày 24/5 ở khu vực trung du, đồng bằng và ven biển Bắc Bộ, Nam Sơn La, Hòa Bình có mưa vừa, mưa to và dông, cục bộ có nơi mưa rất to. Ngày và đêm 24/5 ở khu vực Bắc Trung Bộ có mưa vừa, mưa to và dông, cục bộ có nơi mưa rất to.

Mưa dông kèm theo các hiện tượng lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh có thể gây ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp, làm gãy đổ cây cối, hư hại nhà cửa, các công trình giao thông, cơ sở hạ tầng.

Mưa lớn có khả năng gây ra tình trạng ngập úng tại các vùng trũng, thấp; lũ quét trên các sông, suối nhỏ, sạt lở đất trên sườn dốc; mưa với cường suất lớn trong một thời gian ngắn gây ngập úng tại các khu đô thị, khu công nghiệp. Gió mạnh và gió giật, sóng lớn trên biển có khả năng ảnh hưởng đến hoạt động của tàu thuyền và các hoạt động khác.

Chuyên gia khí tượng thủy văn Lưu Minh Hải cho biết, tháng 5 thường là thời điểm miền Bắc bắt đầu bước vào giai đoạn nắng nóng gay gắt, thậm chí có những đợt nắng nóng cực đoan.

Nhưng giai đoạn cuối tháng 5 năm nay vẫn ghi nhận một đợt không khí lạnh đủ mạnh để gây giảm nhiệt độ từ 8 - 10 độ C, trời mát và đặc biệt là gây lạnh ở vùng núi là điều không thường xuyên xảy ra.

Thông thường, những đợt không khí lạnh cuối mùa thường có cường độ yếu, chủ yếu gây ra mưa giông chứ ít khi làm nền nhiệt độ giảm sâu, gây cảm giác lạnh. "Đợt không khí lạnh cuối tháng 5 này được coi là một hiện tượng thời tiết dị thường, khá hiếm gặp và nằm ngoài quy luật thông thường", ông Hải nói. Dự báo không khí lạnh trong những ngày tới sẽ gây ra thời tiết xấu, biển động, sóng lớn trên nhiều vùng biển.

Chủ động phòng ngừa rủi ro do mưa bão

Trong bối cảnh hiện tượng ENSO đang ở pha trung tính. các chuyên gia khí tượng nhận định việc dự báo thiên tai trong năm nay sẽ gặp nhiều khó khăn, do tính bất định cao và khả năng xuất hiện các hiện tượng thời tiết cực đoan vẫn rất lớn.

Ngay đầu tháng 5, miền Bắc đã ghi nhận một đợt mưa dông diện rộng với lượng mưa phổ biến từ 54-83 mm, một số nơi như Bắc Kạn, Tuyên Quang vượt ngưỡng 100 mm. Đây là hiện tượng phù hợp với quy luật thời tiết chuyển mùa, song mức độ và cường độ mưa cao hơn trung bình nhiều năm cho thấy dấu hiệu bất thường dù ENSO không ở pha El Nino hay La Ninã.

Lịch sử khí tượng Việt Nam từng ghi nhận nhiều hình thái thời tiết nguy hiểm trong các năm La Nada. Điển hình như bão Damrey (bão số 7 năm 2005) với sức gió giật trên cấp 12, đổ bộ vào Thanh Hóa cuối tháng 9, gây sập nhà cửa, thiệt hại lớn về nông nghiệp và ngập lụt ở nhiều tỉnh đồng bằng Bắc Bộ.

Năm 2019, một áp thấp nhiệt đới với đường đi phức tạp đã đi vào đất liền miền Trung rồi quay lại ra biển, gây ảnh hưởng kéo dài gần hai ngày. Đợt thiên tai này gây ra ngập úng, lũ lụt và thiệt hại hàng nghìn tỷ đồng cho các tỉnh miền Trung.

Ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết: "Hiện tại còn quá sớm để đưa ra dự báo chính xác và chắc chắn để dự báo về mùa bão 2025. Chúng tôi có thể đưa ra nhận định ban đầu xu thế mùa bão 2025 sẽ chịu tác động của trạng thái ENSSO ở pha trung tính.

Nhiều khả năng năm nay số lượng các cơn bão hoạt động trên biển đông, ảnh hưởng đến đất liền ở mức xấp xỉ trung bình các năm. Tức là khoảng 11-13 cơn bão hoạt động trên biển đông, trong đó 5-6 cơn có thể ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta và hoạt động rải rác trong các tháng mùa bão. Nhận định sớm, có khả năng những cơn bão đầu tiên có thể xuất hiện ở khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương sau đó di chuyển ảnh hưởng đến khu vực biển đông của nước ta trong khoảng nửa cuối tháng 5, đầu tháng 6.

"Tuy nhiên xác suất xảy ra những cơn bão sớm sẽ không cao. Ảnh hưởng đầu tiên của các cơn bão sớm sẽ thường xảy ra ở các khu vực giữa và Bắc Biển Đông. Chúng ta hết sức chủ động, luôn luôn sẵn sàng, có các phương án ứng phó với các cấp độ rủi ro thiên tai ở mức các cấp độ bão khác nhau, trước mùa mưa bão" - Ông Mai Văn Khiêm cho biết.

Tô Hội