Không học thêm cũng tốt đẹp...
Thông tư 29 của Bộ GD&ĐT quy định về dạy thêm, học thêm, có hiệu lực từ ngày 14/2/2025, đọc kỹ thấy có sự đổi mới về hai chữ 'tiền' và 'quyền'.
Cụ thể, nếu thông tư cũ số 17/2012/TT-BGDĐT năm 2012 cho phép thu tiền đối với dạy thêm trong nhà trường, thì thông tư mới này “cấm” thu tiền đối với dạy thêm trong trường. Đồng thời thu hẹp “quyền” của giáo viên, đó là không được ra ngoài dạy thêm học sinh chính khóa của mình, cũng không được tham gia quản lý, điều hành việc dạy thêm ngoài trường.
Vô số luồng ý kiến xung quanh quy định này. Rằng thầy cô đột ngột mất đi nguồn thu nhập quan trọng từ mồ hôi công sức của mình, còn nhà trường (công lập) không có kinh phí để tổ chức kèm cặp phụ đạo kiến thức cho những học sinh yếu kém, và những em cần ôn thi vượt cấp, thi tốt nghiệp, tuyển sinh. Chưa kể những đội tuyển học sinh giỏi cần ôn luyện để thi đấu. Thôi thì thầy cô “hy sinh” tiền thù lao dạy thêm đã đành, nhưng còn chi phí điện, nước, phòng ốc... của các lớp này lấy đâu ra, nếu kéo dài? Những cái tít trên báo chí “Trường học vận động giáo viên dạy thêm miễn phí”, “Vận động dạy thêm miễn phí, không để học sinh thiệt thòi”, nghe ra “ngậm đắng nuốt cay thế nào”...
Đu theo trend thời thượng của mạng xã hội dạo này, thì “học thêm cũng tốt đẹp, mà không học thêm cũng tốt đẹp”.
Ngành giáo dục bao nhiêu năm dạy thêm, học thêm, cũng nhiều chuyện tốt đẹp đó chứ. Tỷ lệ thi đậu tốt nghiệp gần như tuyệt đối. Bảng điểm thi vào các trường chuyên, lớp chọn toàn điểm 10. Cơ man giải thưởng các cuộc thi học sinh giỏi quốc gia,... Chưa kể học thêm trong trường giúp học sinh nghèo tiết kiệm rất nhiều học phí so với ra học các trung tâm bên ngoài. Còn học trò tiểu học mấy tiết cuối được học các CLB nâng cao Toán, tiếng Anh trong khi chờ bố mẹ đi làm về đón, thay vì tự về sớm lang thang nguy hiểm...
Nhưng dù sao cũng đến lúc thấy rằng không học thêm cũng là điều tốt đẹp. Dù với cơ chế dạy dỗ thi cử dựa vào điểm số như hiện tại là cực khó để xóa hẳn dạy thêm học thêm. Ngay như Thông tư 29 cũng đâu đề cập đến xóa học thêm, dạy thêm, mà chỉ nhằm quản lý chặt chẽ hơn. Trong khi theo phân tích của nhiều chuyên gia giáo dục, thì bản thân quy định mới cũng bộc lộ những lỗ hổng.
Thế giới hiện đang hướng tới việc thúc đẩy học sinh phát triển khả năng độc lập suy nghĩ, độc lập giải quyết vấn đề trong học tập. Bởi ngoài mô hình giáo dục truyền thống hàng ngàn năm với bài giảng của thầy cô giáo, thì thời đại này còn biết bao những “người thầy” miễn phí khác, là các nền tảng công nghệ cung cấp tức thì mọi nhu cầu về kiến thức, nhận thức, kỹ năng... Và rồi với sự lật nhào mọi thứ của công nghệ hiện nay, thì đến lúc toàn bộ những gì liên quan đến giáo dục, đào tạo sẽ buộc phải thay đổi một cách hoàn toàn.
Tất nhiên với tốc độ cập nhật và thay đổi của chúng ta, thì viễn tưởng ấy còn khá xa. Nên hiện vẫn cứ phải tích cực “cai” dần việc học thêm, dạy thêm theo cách “vừa chạy vừa xếp hàng”. Làm sao để những quy định mới phát huy tốt nhất những mặt tích cực, chỗ nào còn bộc lộ hạn chế lại tiếp tục điều chỉnh chỗ ấy.