Không gian trải nghiệm nghệ thuật thú vị tại phố cổ Hà Nội

Tranh lá bồ đề nghệ thuật được giới thiệu trang trọng tại Trung tâm Văn hóa nghệ thuật 22 Hàng Buồm (Hoàn Kiếm, Hà Nội).

Bước qua cánh cửa Trung tâm Văn hóa Nghệ thuật 22 Hàng Buồm, du khách như được chậm lại theo nhịp ký ức. Từ sảnh chính rẽ trái, khoảng sân nhỏ mở ra không gian riêng, ánh nắng mùa đông mềm mại làm ấm thêm những khoảng tường rêu phong và mùi hương thảo mộc thoảng nhẹ trong gió hòa quyện những gam màu thủ công dẫn lối cho cảm xúc.

Nơi này được kiến tạo thành không gian nghệ thuật giới thiệu các tác phẩm độc đáo, công phu về tranh lá bồ đề, gốm Việt, trà Việt và dược liệu truyền thống. Từng chất liệu, đường nét đều mang theo câu chuyện của làng nghề, Phật tích và bao nếp nhà, làng mạc xưa, gợi mở nên không gian Bắc bộ nói chung, Hà Nội nói riêng sâu lắng, bền bỉ và giao thoa văn hóa trong lòng di sản.

Không gian trở thành nơi gặp gỡ, giao lưu của các nghệ sĩ và công chúng.

Không gian trưng bày, trải nghiệm nghệ thuật tranh thêu trên lá bồ đề đang được du khách yêu thích. Những phiến lá bồ đề mong manh kết hợp kim thêu, chỉ màu đã khắc họa bao mùa hoa, tích trò dân gian, danh thắng nổi tiếng và phố nghề Thăng Long vô cùng sống động.

Các nghệ nhân đã thêu trên nền "xương lá" trong suốt, thu hút sự tò mò quan sát, mong muốn trải nghiệm cho du khách bằng cả thị giác lẫn cảm xúc. Lá bồ đề - biểu tượng của giác ngộ, an nhiên và bình an trong Phật giáo - vốn quen thuộc với không gian chùa Việt, nay trở thành chất liệu nền cho bộ môn nghệ thuật mang tinh thần truyền thống. Tại 22 Hàng Buồm, chất liệu được đưa vào đời sống theo lối nhẹ nhàng, tiết chế và sâu lắng.

Du khách quốc tế say mê bên các tác phẩm gốm Việt.

Những người thợ thêu của Hợp tác xã Sinh Dược mang theo kỹ thuật được kết tinh từ vùng đất Gia Sinh (Ninh Bình) - nơi nghề thêu và nghệ thuật lá bồ đề đã được gìn giữ, nâng niu suốt nhiều năm - để thêu lên phố cổ. Họ mang theo cả hệ tri thức thủ công, nhịp thở nghề nghiệp, để câu chuyện về phố nghề, con người Hà Nội được kể lại từ chính những mũi kim bền bỉ.

Mỗi lá bồ đề đều phải trải qua quy trình công phu: lá tươi được chọn lọc kỹ, xử lý thủ công để loại bỏ diệp lục, chỉ còn lại phần "xương lá" trong suốt. Từng mũi kim phải đi thật khoan thai, chính xác, chỉ cần một rung tay nhẹ cũng có thể làm rách lá. Mỗi chủ đề bồi đắp thêm một lớp ký ức riêng, để rồi mỗi phiến lá tựa trang sách mỏng cho vẻ đẹp Hà Nội thêm gợi mở qua nghệ thuật thủ công.

Du khách nước ngoài được hướng dẫn tỉ mỉ, chu đáo.

Chia sẻ về việc đưa tranh thêu lá bồ đề và các hoạt động trải nghiệm văn hóa đến không gian mới, ông Vũ Trung Đức - Chủ nhiệm Hợp tác xã Sinh Dược, chia sẻ: "Chúng tôi luôn tâm niệm, nghề thủ công là một phần quan trọng của đời sống tinh thần, là ký ức của con người và chứa đựng bao câu chuyện văn hóa cần được tiếp tục lan tỏa. Việc hình thành các không gian trưng bày, workshop là một cách để nghề truyền thống được hồi sinh bằng chính bàn tay của cộng đồng. Đặc biệt, chúng tôi muốn người trẻ, du khách quốc tế thêm yêu mến, trân trọng nghề truyền thống để từ đó có thể hình thành dòng chảy trải nghiệm văn hóa bền vững".

Ngoài không gian trên, 22 Hàng Buồm còn mở ra "hành trình tinh hoa" của gốm Việt và trà Việt với những nguyên liệu, chất liệu mộc mạc được nâng niu, tôn vinh thành biểu tượng văn hóa. Gốm Việt trong không gian này giới thiệu những tác phẩm độc bản của các nhà điêu khắc, họa sĩ đang sinh sống, làm nghề tại Hà Nội.

Các tác phẩm gốm độc bản của họa sĩ Nguyễn Thị Thu Trang.

Họa sĩ Nguyễn Thị Thu Trang đưa nhịp xuân vào từng khối đất nung. Đất, nước, lửa và bàn tay nghệ sĩ đã làm nên hành trình biến đổi. Chị thường nói, mỗi mẻ nung gốm giống như cuộc đối thoại với thiên nhiên và không phải lúc nào con người cũng chủ động được. Bởi vậy, qua gốm, người xem luôn cảm nhận được nhịp trầm tĩnh mà đầy nội lực.

Nguồn cảm hứng lớn nhất của nữ họa sĩ là mùa xuân Hà Nội và đời sống phố nghề. Mỗi dịp giáp Tết, chị lại miệt mài bên những lò gốm đỏ lửa, hòa mình vào không khí quần tụ, ấm áp của nghề xưa và nay. Ở đó, những hình ảnh thân quen của đất trời: hoa sen, chim, cá, gà, lá non, chồi lộc... được chị đưa vào tác phẩm như biểu tượng của sinh sôi, bình an và hy vọng. Đường nét trong gốm của chị mộc mạc, mềm mại, giúp người xem cảm nhận được nguồn năng lượng tươi mới lan tỏa từ bên trong.

Trà Shan quýt đặc trưng của miền núi Việt Nam sẽ được lan tỏa tại không gian nghệ thuật.

Câu chuyện về anh Nguyễn Thành Kiên - một người Hà Nội đã lặng lẽ rời phố thị, gắn bó với miền mây trắng Tà Xùa (Sơn La) để hiểu sâu hơn về trà Shan tuyết cổ, nay sẵn sàng trở lại, trải nghiệm cùng du khách trong nước và quốc tế tại không gian nghệ thuật cũng mang lại nhiều xúc động.

Mỗi chén trà Shan tuyết Tà Xùa được rót ra sẽ mang đến hương vị miền sơn cước: nước trà vàng xanh trong vắt, vị chát dịu ở đầu lưỡi, hậu ngọt sâu, cảm giác ấm áp lan dần. Trà gắn bó với thương hiệu của anh Kiên đang du khách quốc tế ưa chuộng. Khi nhận lời mời của đội ngũ sáng tạo, anh Kiên cho rằng, từ núi cao về phố cổ, từ bàn tay đồng bào Mông đến bàn tay người Hà Nội, từng ấm trà nhỏ sẽ thêm sự cảm nhận, giao thoa về văn hóa, ký ức.

Khung tranh thêu lá bồ đề.

Song song không gian trưng bày, tại Trung tâm Văn hóa Nghệ thuật 22 Hàng Buồm đang dần hình thành hệ sinh thái workshop trải nghiệm văn hóa-thủ công.

Ở khoảng sân và nhà di sản, workshop vẽ-in-thêu trên lá bồ đề được kỳ vọng trở thành điểm nhấn. Trên nền "xương lá" đã được xử lý thủ công, người tham dự được hướng dẫn in hoa văn, thêu những đường chỉ mảnh hay vẽ nên hoa sen, cá chép, linh vật dân gian hay những biểu tượng của Hà Nội xưa. Mỗi mũi kim, nét cọ đều là bài học về sự kiên nhẫn và tôn trọng tự nhiên để cái đẹp được sinh ra từ sự nâng niu.

Cùng với đó, workshop trà mang đến không gian tĩnh tại để học cách lắng nghe hương vị. Từ những búp trà shan tuyết Tà Xùa, người tham dự được trải nghiệm quy trình pha trà đúng độ, học cách cảm nhận vị chát dịu, hậu ngọt sâu và nghe kể về hành trình của lá trà từ núi cao về phố cổ. Trà ở đây, ngoài thưởng thức còn bồi đắp nhiều câu chuyện về nếp sống thanh nhã của người Việt, nghệ thuật sống chậm giữa nhịp đô thị.

Các sản phẩm tác phẩm mang đậm dấu ấn văn hóa.

Workshop gốm Việt mang hơi thở của làng nghề vào không gian di sản. Những bình, vò gốm được nung tại Gia Viễn, Ninh Bình - vùng đất giàu trầm tích văn hóa và lịch sử - được đưa về đây trong dáng vẻ mộc mạc, chắc tay, giữ nguyên sắc đất, màu men và hơi lửa. Các nghệ sĩ, họa sĩ và nghệ nhân cùng tham gia giao lưu, hướng dẫn, đưa không gian di sản thành xưởng sáng tác mở để người tham dự được trực tiếp cầm cọ, vẽ lên gốm những câu chuyện của Hà Nội.

Phố nghề xưa: Hàng Bạc, Hàng Mã, Hàng Đào, Hàng Thiếc… được đưa lên bề mặt gốm qua nét vẽ dung dị mà gợi cảm: mái ngói rêu phong, biển hiệu chữ Nho, những gánh hàng rong lặng lẽ trong nắng chiều. Bên cạnh đó là các danh thắng của Thủ đô: Tháp Rùa soi bóng, Ô Quan Chưởng, Văn Miếu-Quốc Tử Giám, cầu Long Biên trong sương sớm… cũng sẽ hiện lên trên thân bình, thân vò đưa sản phẩm gốm tác phẩm mang tinh thần di sản.

Một trong nhiều mẫu trâm cổ được phục chế, giới thiệu tới công chúng.

Chuỗi workshop thảo dược - hương liệu thiên nhiên cũng được du khách mong chờ, háo hức tham gia. Giữa không gian nhà di sản, mùi thơm dịu của sả, quế, hồi, vỏ bưởi, bạc hà, ngải cứu… lan tỏa, gợi nhớ những gian bếp xưa và tủ thuốc nam của bà, của mẹ. Ở đó, người tham gia được nghe kể về từng loại cây thuốc, tự tay làm xà bông thảo dược, nến thơm thiên nhiên, túi hương và tinh dầu xông phòng từ các nguyên liệu bản địa được lựa chọn kỹ lưỡng.

Từng sản phẩm mang đến bài học về mối quan hệ giữa con người và cây cỏ, giúp người tham dự cảm nhận được sự kiên nhẫn, tinh tế và triết lý "làm ít nhưng làm kỹ" của nghề thảo dược truyền thống. Workshop không hướng tới sản xuất mà coi trọng trải nghiệm, cảm xúc. Khi đổ khuôn, lựa chọn hương liệu, phối trộn mùi thơm theo sở thích cá nhân, mỗi người đều đang tạo nên mùi hương mang dấu ấn riêng của mình, gắn với ký ức gia đình, làng mạc, phố xá, về khoảnh khắc được sống chậm giữa nhịp đời vội vã.

"Hà Nội 12 mùa hoa" mang tới hương thơm, sắc màu và câu chuyện ký ức.

Đối với du khách quốc tế, đây là trải nghiệm độc đáo, giúp được nghe câu chuyện về y học cổ truyền Việt Nam, thói quen dùng thảo mộc trong đời sống thường nhật, rồi mang về bánh xà bông hay cây nến thơm vừa để sử dụng, cũng tựa như mang theo "mảnh hồn" của Hà Nội dịu dàng, mong nhớ.

Chia sẻ về việc hình thành không gian trải nghiệm văn hóa tại Trung tâm Văn hóa Nghệ thuật 22 Hàng Buồm, anh Thân Thanh Thái - phụ trách không gian trưng bày bộc bạch: "Điều chúng tôi hướng tới là một không gian sống, để mỗi góc nhỏ đều có thể nối tiếp câu chuyện văn hóa qua nhịp sống của nghề truyền thống. Việc đưa các tác phẩm, sản phẩm, trải nghiệm vào cùng một tổng thể là cách thức chúng tôi mong muốn khôi phục cảm giác đi vào một ngôi nhà di sản cho người xem được nhìn ngắm, trải nghiệm, lắng nghe và chia sẻ. Từ đó, sẽ tạo nên mối liên hệ thực tế và sâu sắc, tự nhiên hơn giữa con người với di sản".

THỤY PHƯƠNG