Không chiến Ấn Độ - Pakistan: Sự thay đổi hình thái chiến tranh trên không

Máy bay Rafale tại lễ khai mạc Aero India tại căn cứ không quân Yelahanka ở Bangalore, Ấn Độ. Ảnh: AP.

Với tên lửa có thể theo dõi mục tiêu từ cách xa hàng trăm km, các quốc gia đang đổ nguồn lực vào công nghệ tàng hình, điện tử hàng không tiên tiến và chiến tranh điện tử, định hình lại học thuyết cho một chiến trường không còn có thể nhìn thấy bằng mắt thường.

Cuộc đụng độ trên không giữa Ấn Độ và Pakistan không chỉ gây ảnh hưởng đến hai đối thủ sở hữu vũ khí hạt nhân mà còn là cuộc đối đầu lớn nhất của họ trong nhiều thập kỷ.

Các quốc gia khác đang theo dõi hiệu suất của vũ khí và lực lượng vũ trang để rút ra bài học có thể áp dụng trong các cuộc xung đột khác nhau. Sự tham gia này cũng làm nổi bật vai trò ngày càng tăng của Trung Quốc trong công nghệ và cung ứng quân sự, mở rộng dấu ấn của mình ở các khu vực chiến lược.

Một nguồn tin an ninh Pakistan cho biết khoảng 125 máy bay chiến đấu của Ấn Độ và Pakistan đã tham gia vào một trận không chiến kéo dài hơn một giờ vào ngày 7/5, một trận không chiến lớn nhất trong lịch sử gần đây.

Ấn Độ phủ nhận tuyên bố của Pakistan về việc bắn hạ máy bay phản lực của mình, nhưng các chuyên gia lưu ý nếu có thêm bằng chứng, điều này có thể báo hiệu một thất bại lớn của Ấn Độ. Theo Reuters, Ấn Độ đã sử dụng máy bay chiến đấu Rafale hiện đại do Pháp sản xuất.

"Đây là máy bay rất hiện đại trong kho vũ khí của Ấn Độ và là một trong những máy bay chiến đấu hàng đầu thế giới. Việc Ấn Độ mua máy bay này là một điểm then chốt trong quá trình hiện đại hóa Không quân", Walter Ladwig, Nghiên cứu viên liên kết tại Viện Dịch vụ Thống nhất Hoàng gia (RUSI), tổ chức nghiên cứu quốc phòng và an ninh hàng đầu của Vương quốc Anh, phát biểu với Newsweek.

Việc sử dụng tên lửa tiên tiến và máy bay chiến đấu hiện đại đã mở rộng khái niệm không chiến truyền thống - trước đây được định nghĩa là các chuyển động tầm gần - thành không chiến tầm xa, được mô tả là ngoài tầm nhìn (BVR).

Theo CNN, tên lửa tầm xa được phóng ở khoảng cách vượt quá 100 dặm. "Đó là loại tiêu chuẩn. Theo nghĩa lý tưởng, bạn vẫn có thể tiêu diệt mục tiêu của mình ở khoảng cách hàng trăm dặm", Ladwig nói.

Tên lửa BVR đã thống trị các cuộc không chiến trong những thập kỷ gần đây, với kết quả ngày càng phụ thuộc vào khả năng cơ động và các biện pháp phòng thủ.

“Ngay cả 20 năm trước, trong Chiến tranh vùng Vịnh lần thứ nhất, các cảm biến, vũ khí tiên tiến đã khiến các trận không chiến tầm gần ít phổ biến và tính linh hoạt của máy bay chiến đấu không còn quan trọng nữa”, cựu sĩ quan Không quân Mỹ và nhà phân tích quốc phòng John Stillion cho biết.

Bộ trưởng Quốc phòng Pakistan Khawaja Muhammad Asif và một quan chức Mỹ cho biết Pakistan đã sử dụng máy bay J-10 do Trung Quốc sản xuất để phóng tên lửa không đối không vào máy bay chiến đấu của Ấn Độ .

Nếu được xác nhận, máy bay chiến đấu J-10 đã bắn hạ một số máy bay Rafale, điều này sẽ báo hiệu một bước tiến quan trọng trong việc định hình sự hiểu biết về mức độ tiên tiến của máy bay Trung Quốc.

Theo Ladwig, một nhóm chuyên gia đang cố gắng đánh giá chất lượng, hiệu suất hoặc khả năng của máy bay phản lực Trung Quốc so với các hệ thống hoặc máy bay tương tự được các nước phương Tây sử dụng.

Trung Quốc đã chuyển từ nhập khẩu máy bay Nga sang tự chế tạo máy bay chiến đấu, cảm biến và vũ khí tiên tiến, đưa nước này vượt lên trước Nga trong các lĩnh vực quan trọng về công nghệ máy bay chiến đấu, RUSI lưu ý trong nghiên cứu được công bố vào tháng 10/2020.

TD