Khơi thông nguồn nhân lực - Chìa khóa phát triển công nghiệp chủ lực Hà Nội
Trước áp lực chuyển đổi số và hội nhập quốc tế, bài toán nhân lực chất lượng cao đang trở thành thách thức sống còn với doanh nghiệp công nghiệp chủ lực Hà Nội. Theo một số doanh nhiệp (DN), nhiều sinh viên tốt nghiệp thiếu kỹ năng thực tiễn, chưa làm chủ được công nghệ hiện đại, khiến DN phải đào tạo lại.
Trong bối cảnh đó, việc phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường và DN để xây dựng chương trình "đào tạo theo đặt hàng" được kỳ vọng là chìa khóa thu hẹp khoảng cách giữa lý thuyết và thực tiễn, nâng cao năng lực cạnh tranh cho DN.
Doanh nghiệp khát nguồn nhân lực chất lượng cao
"Chúng tôi luôn khát nhân lực giỏi về cơ khí, khuôn mẫu, điện và tự động hóa", ông Lê Đức Phương, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Khóa Việt Tiệp chia sẻ. Là doanh nghiệp sản xuất với dây chuyền hiện đại, Khóa Việt Tiệp không ngừng tìm kiếm những người trẻ có chuyên môn, sẵn sàng bắt tay ngay vào công việc. Ông Phương bày tỏ mong muốn được kết nối sâu hơn với các trường đào tạo nghề, để không chỉ tiếp cận mà còn đồng hành cùng sinh viên ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường - những kỹ sư và kỹ thuật viên tương lai mà DN đang rất cần.
Tương tự, ông Trần Nam Hải, Phó Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Truyền thông và Máy tính Thánh Gióng cũng cho biết, "Chúng tôi đang rất khát nguồn nhân lực am hiểu công nghệ và có kỹ năng kinh doanh".
Ông Hải cho hay, nhu cầu tuyển dụng tại công ty hiện khá lớn, đặc biệt là các vị trí kết hợp được tư duy công nghệ và khả năng phát triển thị trường. Tuy nhiên, dù sinh viên tốt nghiệp là nguồn ứng viên tiềm năng, nhiều bạn vẫn cần được đào tạo thêm để bắt nhịp với yêu cầu thực tế của công việc. Hiện, Thánh Gióng đặt mục tiêu tăng trưởng từ 30 - 50% trong năm tới, mở rộng hệ thống phân phối từ 10-15 tỉnh hiện tại lên tới 30-40 địa phương.
Ở góc độ Hiệp hội, ông Nguyễn Công Cường, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp sản xuất sản phẩm công nghiệp chủ lực Hà Nội (HAMI) cho biết, hơn 100 DN công nghiệp chủ lực đang tạo việc làm cho hàng chục nghìn lao động và góp phần quan trọng vào tăng trưởng GRDP của Thủ đô Hà Nội. Những DN này không chỉ là trụ cột sản xuất mà còn khẳng định vị thế công nghiệp của Hà Nội trên bản đồ kinh tế quốc gia. Tuy nhiên, trong bối cảnh chuyển đổi số, tự động hóa và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, các DN công nghiệp chủ lực cũng đang đối mặt với sức ép đổi mới công nghệ và nâng cao năng lực cạnh tranh. Và nhân lực chất lượng cao chính là "chìa khóa" quyết định sự phát triển bền vững của DN.

Các trường đào tạo nghề đã chủ động thay đổi, đẩy mạnh hợp tác với doanh nghiệp.
Rút ngắn khoảng cách giữa giảng đường và nhà máy
Không đứng ngoài làn sóng chuyển mình của thị trường lao động hiện đại, nhiều cơ sở đào tạo nghề tại Hà Nội đã chủ động thay đổi, đẩy mạnh liên kết với DN để rút ngắn khoảng cách giữa giảng đường và nhà máy. Trường Cao đẳng Công nghệ cao Hà Nội là một trong những đơn vị đi đầu trong hợp tác DN. Nhờ điều chỉnh chương trình đào tạo sát với thực tiễn sản xuất, nhiều ngành nghề tại trường có sinh viên được tuyển dụng ngay từ khi còn đang học. Đặc biệt, một số chương trình "đào tạo theo đơn đặt hàng" còn cho phép sinh viên nhận lương trong quá trình học, và sau khi tốt nghiệp được làm việc chính thức với mức thu nhập ổn định, có cơ hội phát triển nghề nghiệp lâu dài.
Tương tự, Trường Đại học Công nghệ Đông Á đã xây dựng mạng lưới liên kết sâu rộng với các tập đoàn, DN lớn trong lĩnh vực cơ khí chế tạo, công nghệ ô tô, điện tử, công nghệ sinh học, quản trị công nghiệp… Sự hợp tác này không chỉ giúp sinh viên rèn luyện tay nghề, mà còn phát triển kỹ năng mềm, ngoại ngữ và tư duy đổi mới - những yếu tố quan trọng trong thời đại công nghiệp 4.0.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Đức Thắng, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Công nghệ Đông Á khẳng định: "Chúng tôi đào tạo theo hướng DN cần gì thì cố gắng sát nhất. Trường sẵn sàng đầu tư máy móc, phòng lab hiện đại để đảm bảo sinh viên ra trường đáp ứng ngay yêu cầu công việc". Hiện nay, với 15.000 sinh viên đang theo học, có tới 10.000 em thuộc các ngành kỹ thuật và công nghệ cho thấy nhu cầu ngày càng lớn đối với nhân lực kỹ thuật cao.
Đáng chú ý, ngay trong khuôn viên Trường Đại học Công nghệ Đông Á, đã có 2 DN đầu tư xây dựng phòng thí nghiệm - thực hành, chuyển giao công nghệ và phối hợp đào tạo trực tiếp cho sinh viên. Những sinh viên tham gia các chương trình này được ưu tiên tuyển dụng sau tốt nghiệp, mở ra một mô hình liên kết đào tạo, tuyển dụng khép kín, hiệu quả và bền vững.
Là DN đã nhiều lần tiếp nhận thực tập sinh từ các trường cao đẳng và dạy nghề tại Hà Nội, ông Nguyễn Tài Dũng, Giám đốc Công ty TNHH Lâm Minh (Lâm Minh Corp) - đơn vị chuyên sản xuất, chế biến nông sản và thảo dược - đánh giá cao hiệu quả của mô hình phối hợp "ba nhà": Nhà nước - nhà trường - DN.
Cùng chung tinh thần đồng hành với giáo dục nghề nghiệp, bà Nguyễn Thị Nguyệt Anh, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Dụng cụ Cơ khí An Mi (An Mi Tools), hội viên Hiệp hội DN công nghiệp hỗ trợ TP Hà Nội (HANSIBA) cho biết, DN đã tích cực tham gia ký kết hợp tác với các trường đại học, cao đẳng thuộc hệ thống giáo dục công lập của TP Hà Nội.
An Mi Tools là một trong những DN tiêu biểu đã biến những cam kết hợp tác thành hành động cụ thể. Thông qua liên kết với nhà trường, DN đã đầu tư xây dựng các phòng thí nghiệm - thực nghiệm (lab) phục vụ nghiên cứu, phát triển sản phẩm mới, từ đó áp dụng trực tiếp vào quá trình sản xuất, chế tạo và chế biến sâu trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ và công nghệ cao.
"Những hợp tác này mang lại nguồn lực hữu hình, thiết thực và hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo, đồng thời giúp DN rút ngắn thời gian tuyển dụng và đào tạo lại", bà Nguyệt Anh chia sẻ.
Trao đổi với PV Báo CAND ngày 12/9 về kết nối các DN sản xuất sản phẩm công nghiệp chủ lực với các cơ sở đào tạo, dạy nghề trong thời gian qua, Phó Chủ tịch HANSIBA Nguyễn Vân chia sẻ, việc kết nối giữa DN và nhà trường đang dần cho thấy những tín hiệu tích cực. Thời gian qua, Hiệp hội đã chủ động tiếp xúc với một số trường đại học, cao đẳng trên địa bàn Thủ đô và bước đầu đạt được kết quả khả quan.
Điển hình như sinh viên tốt nghiệp từ Trường Công nghệ cao Hà Nội, Trường Điện tử - Điện lạnh Hà Nội đã được giới thiệu, tuyển dụng vào làm việc tại các công ty thành viên của HANSIBA. Tuy vậy, theo ông Vân, để mối quan hệ này thực sự hiệu quả và bền vững, cần có thêm nhiều hoạt động kết nối sâu hơn.
"Chúng tôi mong muốn được tiếp xúc thường xuyên hơn với các nhà trường, thầy cô và sinh viên - không chỉ để tuyển dụng, mà còn để cùng nhau đào tạo và phát triển nguồn nhân lực sát với nhu cầu thực tế của DN", ông Nguyễn Vân nhấn mạnh.