Khởi sắc vùng đồng bào dân tộc thiểu số
Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (Chương trình MTQG 1719) là quyết sách lớn của Đảng và Nhà nước cho phát triển toàn diện vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Sau 4 năm triển khai, giúp đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh được thụ hưởng các chính sách ưu đãi, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần.

Nhân dân xã Chiềng Đông, huyện Yên Châu được hỗ trợ téc nước. Ảnh: PV
Giải quyết nhu cầu cấp thiết
Yên Châu là huyện biên giới, đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) chiếm 85%. Ở những xã vùng sâu, vùng xa, đời sống của bà con gặp nhiều khó khăn; nhất là vấn đề thiếu nước sinh hoạt, vào mùa khô, lượng mưa ít, các khe, mó nước thường xuyên cạn. Triển khai dự án hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán thuộc Chương trình MTQG 1719, từ năm 2022 đến nay, toàn huyện có gần 2.500 hộ DTTS tại 14 xã được hỗ trợ téc chứa nước, với tổng kinh phí trên 7,2 tỷ đồng.
Ông Hoàng Văn Nhọt, bản Thèn Luông, xã Chiềng Đông, chia sẻ: Trước đây, gia đình sử dụng cây nứa để dẫn nước từ các khe suối về dùng trực tiếp. Tuy nhiên, từ tháng 2 đến tháng 4, nước các khe, mó nước cạn kiệt, phải mang can đến đầu nguồn hứng nước về dùng. Từ khi được nhà nước hỗ trợ téc chứa nước, gia đình đầu tư thêm đường ống dẫn nước bằng nhựa và lắp khóa nước khi không cần dùng, giúp gia đình vừa có nước sạch, vừa không lo thiếu nước vào mùa khô.

Cầu vào bản Ỏ và bản Nong Phạ, xã Mường Sai, huyện Sông Mã được xây dựng từ Chương trình 1719.
Còn tại huyện Sông Mã, đồng bào DTTS chiếm đến 87%, tập trung chủ yếu ở 8 xã vùng cao và 4 xã biên giới. Hầu hết các xã này đều có địa bàn rộng, địa hình chia cắt, cơ sở vật chất, kết cấu hạ tầng phục vụ sản xuất và đời sống của nhân dân còn khó khăn, đặc biệt là đường giao thông chưa đồng bộ. Thực hiện Chương trình MTQG, từ năm 2022 đến nay, huyện đã phân bổ trên 200 tỷ đồng đầu tư xây dựng 122 công trình tại các xã, trong đó, 81 dự án đã bàn giao đưa vào sử dụng. Việc đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu đã tạo thuận lợi cho nhân dân các xã phát triển kinh tế, lưu thông hàng hóa thuận lợi.
Bản Ỏ và bản Nong Phạ, xã Mường Sai, huyện Sông Mã có 266 hộ, với hơn 1.200 nhân khẩu. Trước đây cây cầu nối liền từ quốc lộ 4G qua sông Mã vào 2 bản là cầu treo, chỉ đáp ứng nhu cầu đi lại của nhân dân; cùng với đó, sau nhiều năm sử dụng, cầu đã xuống cấp, cứ sau mùa mưa lũ, nhân dân lại phải góp gỗ, ngày công để sửa lại cầu.
Tháng 9/2022, từ nguồn vốn Chương trình 1719, huyện Sông Mã đã đầu tư hơn 2,2 tỷ đồng xây dựng cầu cứng cho 2 bản, dài hơn 106 m; rộng 4 m. Đến giữa năm 2024, công trình đã hoàn thành và đưa vào sử dụng, tạo thuận lợi cho nhân dân đi lại, giao thương hàng hóa, nhất là học sinh đi học an toàn trong mùa mưa lũ.

Cầu dân sinh bản Boong Xanh, xã Chiềng Pằn, huyện Yên Châu được đầu tư xây dựng từ chương trình 1719.
Ông Lường Văn Luấn, bản Ỏ, phấn khởi nói: Được Nhà nước đầu tư xây dựng cầu bê tông, tôi và bà con mừng lắm, mong ước bao lâu của người dân trong bản đã thành hiện thực. Giờ đây, ô tô vào tận bản. Việc vận chuyển nông sản thuận lợi hơn, ai cũng nghĩ thêm cách chuyển đổi cơ cấu cây trồng để tăng thu nhập.
Phát triển toàn diện, bền vững vùng đồng bào DTTS
Giai đoạn 2021-2025, tỉnh Sơn La được giao 8.690 tỷ đồng thực hiện Chương trình MTQG 1719, đã phân bổ trên 4.151 tỷ đồng cho các địa phương thực hiện. Chương trình có 10 dự án, gồm: Giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt; quy hoạch, sắp xếp, bố trí, ổn định dân cư ở những nơi cần thiết; hỗ trợ khoán bảo vệ rừng đối với rừng đặc dụng và hỗ trợ phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị; đầu tư điện, cơ sở hạ tầng thiết yếu, phục vụ sản xuất, đời sống trong vùng đồng bào dân tộc; phát triển giáo dục đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các DTTS; chăm sóc sức khỏe nhân dân; thực hiện bình đẳng giới; đầu tư phát triển nhóm DTTS rất ít người.

Nông dân xã Chiềng Ban, huyện Mai Sơn được hỗ trợ sản xuất từ Chương trình 1719.
Ông Thào Xuân Nếnh, Phó Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo, thông tin: Sau 4 năm triển khai Chương trình MTQG 1719, đã từng bước giải quyết tình trạng thiếu đất ở và đất sản xuất cho gần 600 hộ; xây dựng 158 công trình nước sinh hoạt tập trung; giải quyết nước sinh hoạt phân tán cho gần 6.300 hộ. Tăng cường cơ sở vật chất, thiết bị, đồ dùng dạy học cho 179 trường phổ thông dân tộc nội trú, bán trú; bố trí, sắp xếp ổn định dân cư vùng đặc biệt khó khăn, vùng biên giới, hộ DTTS còn du canh, du cư tại 17 điểm, với 956 hộ của 8 huyện; xây dựng được 269 công trình giao thông, 115 công trình giáo dục; sửa chữa 203 nhà văn hóa, 51 công trình thủy lợi. Đào tạo nghề, việc làm cho trên 7.000 người. Đầu tư cơ sở hạ tầng, hỗ trợ phát triển sản xuất, sinh kế cho các hộ dân tộc La Ha của huyện Quỳnh Nhai, Thuận Châu, Mường La...
Đến hết năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào DTTS giảm còn 14,2%; 97,5% số xã và 75,2% số bản có đường ô tô đến trung tâm; 100% số trường, lớp học và trạm y tế được xây dựng kiên cố; 98% số hộ đồng bào DTTS được sử dụng điện lưới quốc gia và nước sinh hoạt hợp vệ sinh...

Điểm trường tiểu học Xa Lú, Trường PTDT Bán trú TH&THCS Chiềng Khừa, huyện Mộc Châu được đầu tư xây dựng kiên cố.
Năm 2025 là năm cuối thực hiện Chương trình MTQG 1719 giai đoạn I, tỉnh Sơn La tiếp tục chỉ đạo các địa phương, đơn vị tập trung đẩy nhanh tiến độ triển khai, thực hiện hiệu quả các dự án. Huy động vốn từ ngân sách địa phương, các nguồn đóng góp của doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân để bổ sung nguồn lực.
Đẩy mạnh truyền thông, thông tin, nâng cao năng lực, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức của các cấp ủy đảng, chính quyền và nhân dân, nhất là đồng bào DTTS về chương trình, góp phần tạo sự đồng thuận và phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, khơi dậy ý chí tự lực vươn lên của đồng bào các dân tộc.
Phấn đấu đến năm 2025, giảm 4-5% số hộ nghèo, cận nghèo ở các xã đặc biệt khó khăn… góp phần nâng cao đời sống đồng bào các dân tộc thiểu số, tạo động lực mới cho phát triển kinh tế - xã hội bền vững tại địa phương.