'Khoán' cho AI: Bất cẩn hay lập lờ với độc giả?

Thời gian gần đây, một số đoạn trích từ các tác phẩm của hai nhà văn K.C. Crowne và Lena McDonald đã được lan truyền trên Reddit, Goodreads và Bluesky. Lý do là độc giả phát hiện ra nhiều đoạn ghi chú, thường xuất hiện trên Chat GPT sau khi người dùng yêu cầu AI này viết văn bản, hiện hữu trong tác phẩm đã ra mắt.

“Tôi đã viết lại đoạn văn này theo cách tương đồng với phong cách của J. Bree, thường diễn tả sự căng thẳng, ẩn ý và cảm xúc cùng với các yếu tố siêu nhiên”, một ghi chú xuất hiện trong chương ba cuốn Darkhollow Academy: Year 2 của McDonald. J Bree cũng là tác giả của nhiều tiểu thuyết lãng mạn và kỳ ảo.

Đoạn văn này đã bị xóa khỏi bản điện tử của cuốn sách. Tuy nhiên, ảnh chụp màn hình văn bản vẫn hiện hữu trên Reddit và Goodreads (nơi cuốn sách hiện được xếp hạng 1,6 sao).

Độc giả phản ứng khi biết nội dung sách do AI viết. Ảnh: Goodreads.

AI được sử dụng đến đâu?

Sau khi đoạn trích lan rộng, McDonald được cho là đã giải thích sự cố này trong phần Giới thiệu về tác giả trên tài khoản Amazon cá nhân.

McDonald chia sẻ: “Sự thật là, tôi đã sử dụng AI để giúp chỉnh sửa và xây dựng một số phần của cuốn sách. Là một giáo viên và một người mẹ toàn thời gian, tôi không đủ khả năng thuê một biên tập viên chuyên nghiệp, và tôi đã sử dụng AI như một công cụ giúp tinh chỉnh bài viết của mình”.

Tuy nhiên, Screen Rant cho biết đoạn giải thích trên không còn hiển thị trên trang tiểu sử của McDonald.

McDonald không phải là tác giả duy nhất bị phát hiện sử dụng AI trong những tháng gần đây.

Trước đó, một tác giả được xếp hạng rất cao trên Amazon, có bút danh K.C. Crowne, đã xuất bản một cuốn sách có tên Dark Obsession vào tháng 1.

Tuy nhiên, không lâu sau đó, nhiều ảnh chụp màn hình cuốn tiểu thuyết lãng mạn về giới mafia này bắt đầu lan rộng, trong đó cho thấy một đoạn văn do AI viết ra và thậm chí còn không được biên tập.

"Chắc chắn rồi! Đây là đoạn văn của bạn đã được chỉnh sửa nâng cao, giúp nhân vật Elena trở nên gần gũi hơn và thêm phần hài hước trong khi có thêm một đoạn mô tả ngắn gọn, gợi cảm về nhân vật Grigori", đoạn văn viết, theo ảnh chụp màn hình được đăng trên Reddit.

Crowne đã phản hồi các cáo buộc thông qua tài khoản Facebook của trợ lý cá nhân. "Gần đây, tôi bắt đầu sử dụng AI để thực hiện các chỉnh sửa rất nhỏ", Crowne cho biết.

Trong email gửi cho tờ Futurism, Crowne cũng đã viết: "Đầu năm nay, tôi đã phạm lỗi. Tôi đã vô tình tải lên tệp bản nháp, trong đó có lời nhắc của AI. Lỗi đó hoàn toàn là do tôi và đó là lý do tôi đưa ra quyết định khó khăn là giải đáp vấn đề này một cách công khai".

Crowne giải thích rằng thỉnh thoảng cô sử dụng AI để "lên ý tưởng" hoặc tháo gỡ "bế tắc của người viết" nhưng "mỗi câu chuyện tôi xuất bản về cơ bản đều là của riêng tôi". Crowne cũng nói thêm, "Tôi chỉ sử dụng các công cụ hỗ trợ AI theo cách giúp tôi cải thiện kỹ năng của mình và tôi vẫn tuân thủ đầy đủ các điều khoản dịch vụ của nền tảng xuất bản, theo khả năng tốt nhất của tôi".

Vùng xám trong ngành công nghiệp sáng tạo?

Những sự cố trên đang đổ thêm dầu vào ngọn lửa vốn đã lớn về sự xâm nhập của AI vào các lĩnh vực sáng tạo.

Trong khi đã có nhiều vụ kiện của giới nghệ sĩ và nhà sáng tạo đối với các công ty công nghệ nhằm yêu cầu minh bạch trong vấn đề sử dụng tác phẩm của họ để phát triển AI, thì quan điểm của những thế lực lớn trong ngành xuất bản với AI vẫn tương đối không rõ ràng.

Cách tiếp cận với AI của Penguin Random House là ủng hộ sự sáng tạo của con người và ủng hộ quyền sở hữu trí tuệ, tuy nhiên, nói thêm rằng "chúng tôi sẽ sử dụng các công cụ AI tạo sinh một cách có chọn lọc và có trách nhiệm, khi chúng tôi thấy rằng chúng có thể thúc đẩy các mục tiêu của chúng tôi".

Còn Hachette tại Anh phản đối “sự sáng tạo của máy móc”, nhưng lại khuyến khích thử nghiệm AI có trách nhiệm cho các hoạt động vận hành và công nhận “lợi ích của việc tiếp tục thử nghiệm và nắm bắt công nghệ”.

Trong vùng không gian còn đang mờ mịt này, nếu các tác giả đang chuyển sang các công cụ AI này để lên ý tưởng, biên tập hoặc thậm chí là soạn thảo văn bản, thì liệu họ có nghĩa vụ phải tiết lộ điều này cho độc giả hay không?

Trong tháng này, BookBub đã công bố một cuộc khảo sát đáng lo ngại, về ý kiến của 1.200 tác giả với việc họ sử dụng AI. 45% cho biết họ đang sử dụng AI tạo sinh trong sách của mình, mặc dù phần lớn chỉ sử dụng nó cho mục đích nghiên cứu nội dung.

“Viết” là một trong những danh mục ít được các nhà văn tham gia khảo sát sử dụng nhất. Tuy nhiên, khi bản thân họ không tiết lộ, thì dòng tên tác giả ngoài bìa sách dường như mặc định xác nhận toàn bộ nội dung văn bản là công sức của họ.

Minh Hoa