Khó thở, lồng ngực bị bóp nghẹt cần thận tràn dịch màng tim nguy kịch

Trung tâm Y tế khu vực Cẩm Khê - Phú Thọ vừa cấp cứu lấy ra 500ml dịch máu không đông cho bệnh nhân bị ung thư phổi cảm giác lồng ngực bị bóp nghẹt do tràn dịch màng tim

Dịch tràn màng chèn ép tim

Bệnh nhân L.T.M (57 tuổi), trú tại xã Hùng Việt, có tiền sử K phổi. Gần đây, bác xuất hiện tình trạng mệt mỏi tăng dần, khó thở, cảm giác lồng ngực bị bóp nghẹt nên đã nhập viện cấp cứu.

Khi vào viện, bệnh nhân trong tình trạng mệt mỏi, khó thở, mạch nhanh, huyết áp thấp. Kết quả siêu âm tim cho thấy tràn dịch màng ngoài tim có chèn ép tim.

Sau khi hội chẩn, các bác sĩ khoa Cấp cứu – Hồi sức tích cực & Chống độc đã chọc hút và dẫn lưu màng ngoài tim, lấy ra 500ml dịch máu không đông, tiếp tục theo dõi tiến triển và điều trị nội khoa.

Chọc hút dịch cho bệnh nhân - Ảnh BVCC

Bệnh nhân chia sẻ: “Sau khi được chọc hút dịch, cảm giác như vừa trút đi gánh nặng, cơ thể nhẹ nhõm và khỏe lên nhiều”.

Theo BSCKI. Nguyễn Duy Long, Khoa Cấp cứu, Hồi sức tích cực và Chống độc: Màng ngoài tim gồm 2 lớp (lá tạng và lá thành), giữa 2 lá có lớp dịch mỏng giúp tim hoạt động trơn tru.

Khi lượng dịch tăng nhiều, tim như bị bao quanh trong ‘túi nước’, gây ép tim, làm giảm lưu thông máu và thiếu oxy cho cơ thể. Nếu chèn ép tim cấp, bệnh nhân có thể tử vong nếu không xử trí kịp thời”.

Phát hiện sớm để tránh tử vong

BSCK II Nguyễn Quốc Việt, Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng cho biết, tràn dịch màng ngoài tim là tình trạng có sự hiện diện một lượng dịch lớn trong khoang ngoài tim.

Lúc này, nếu không được phát hiện kịp thời hoặc tốc độ thành lập dịch quá nhanh thì dễ dẫn đến chèn ép tim cấp, gây rối loạn huyết động, từ trụy mạch, hạ huyết áp nhẹ đến choáng tim trầm trọng hay tử vong. Vì vậy, việc chẩn đoán sớm và can thiệp tích cực là điều cần thiết giúp đảm bảo tính mạng người bệnh.

Tràn dịch màng ngoài tim người bệnh thường biểu hiện triệu chứng khó thở, khó nuốt, ho, đau tức vùng ngực (giữa ngực hay ngực trái). Đôi khi quá trình bệnh kéo dài với triệu chứng không rõ ràng, bệnh nhân chỉ thấy tim đập nhanh, hồi hộp và lo âu.

Chăm sóc bệnh nhân sau hút dịch - Ảnh BVCC

Bác sĩ thăm khám lâm sàng thấy dấu hiệu nổi bật nhất là tam chứng Beck’s (trong trường hợp chèn ép tim cấp xuất hiện đột ngột), gồm có:

Tụt huyết áp: Huyết áp tụt, kẹp hoặc không đo được và có thể vào sốc. Mạch quay nhanh chuyển sang yếu, khó bắt. Da xanh nhợt, lạnh, vã mồ hôi, mệt, rối loạn tri giác.

Tăng áp lực tĩnh mạch: Tĩnh mạch cổ nổi to, đo áp lực tĩnh mạch chủ dưới tăng cao. Gan to, đau.

Tiếng tim mờ: Rất khó nghe thấy rõ tiếng tim. Mỏm tim không sờ thấy hoặc đập rất yếu.

Các triệu chứng lâm sàng và dấu hiệu trên siêu âm tim, điện tim, Xquang như trên giúp nhận biết có sự hiện diện của dịch trong khoang màng ngoài tim. Về nguyên nhân tràn dịch màng ngoài tim chỉ có thể biết bằng cách xét nghiệm dịch.

Các xét nghiệm tìm nguyên nhân thường thực hiện là:

Ung thư: Các xét nghiệm chỉ dẫn ung thư và làm tế bào học.

Lao: nhuộm AFB, cấy vi trùng,..

Vi trùng: Cấy dịch MNT với ít nhất 3 mẫu, phải cấy máu đồng thời với cấy dịch.

Virus: Xét nghiệm PCR một số virus thường gây bệnh có thể giúp chẩn đoán phân biệt với thể VMNT tự phản ứng.

Một số xét nghiệm khác: Sinh hóa: Xác định tỉ trọng, protein, LDH, glucose để biết dịch thấm hay dịch tiết. Phải xét nghiệm protein, LDH, glucose máu đồng thời; Công thức tế bào máu: Gồm hồng cầu, bạch cầu đa nhân, bạch cầu đơn nhân; Tế bào ác tính; Cholesterol

Tràn dịch màng tim cần chẩn đoán phân biệt với: Nhồi máu cơ tim cấp thất phải, thuyên tắc phổi diện lớn, bóc tách động mạch chủ là các chẩn đoán cần nghĩ đến song song với chẩn đoán tràn dịch màng ngoài tim, chèn ép tim cho đến khi có thể loại trừ được.

Vì đây đều là các bệnh lý tim mạch cấp tính, biến chứng nặng nề, đe dọa tính mạng người bệnh, việc chẩn đoán phân biệt cần nhanh chóng đặt ra. Hơn thế nữa, hướng xử trí của từng bệnh cũng hoàn toàn khác nhau.

Cụ thể, nếu là chèn ép tim, chỉ cần chọc dịch màng ngoài tim giải áp cấp cứu tại giường, các buồng tim được giải phóng, tình trạng sốc sẽ nhanh chóng phục hồi, giữ được tính mạng cho người bệnh.

“Tràn dịch màng ngoài tim là biến chứng nguy hiểm, có thể do viêm màng ngoài tim, ung thư, chấn thương... Dù nguyên nhân nào, bệnh cũng cần phát hiện và điều trị sớm để tránh biến chứng đe dọa tính mạng.

Khi có dấu hiệu khó thở, đau tức ngực, mệt mỏi không rõ nguyên nhân, người bệnh cần đến bệnh viện ngay để được thăm khám và xử trí kịp thời”, BSCKI. Nguyễn Duy Long khuyên.

Thúy Nga