Khó đạt 25m2/sinh viên, CSGDĐH đề xuất cho phép cơ sở vật chất dùng chung

Theo tiêu chí về cơ sở vật chất tại Thông tư số 01/2024/TT-BGDĐT ban hành chuẩn cơ sở giáo dục đại học, từ năm 2030, diện tích đất (có hệ số theo vị trí khuôn viên) tính bình quân trên một người học chính quy quy đổi theo trình độ và lĩnh vực đào tạo của mỗi cơ sở giáo dục đại học là không nhỏ hơn 25 m2.

Mặc dù được tính diện tích đất có phần "nhẹ hơn", tuy nhiên, theo chia sẻ từ lãnh đạo một số cơ sở giáo dục đại học, do quỹ đất hạn chế, nhiều trường ở các thành phố lớn (Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh) sẽ khó có thể đạt được yêu cầu này. Trong khi đó, đối với các trường đại học ở thành phố lớn, nơi có nhiều khu tập luyện thể thao, sân vận động rộng lớn,…, họ có thể tận dụng hệ thống cơ sở vật chất này để dùng chung, nhằm đáp ứng nhu cầu đào tạo, rèn luyện của nhà trường. Hoặc các cơ sở giáo dục đại học có thể hợp tác cùng nhau để phát triển các cơ sở vật chất dùng chung.

Các trường đại học nỗ lực thực hiện mọi giải pháp để mở rộng diện tích

Chia sẻ với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Tiến sĩ Quách Thanh Hải – Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh bày tỏ, theo quy định của Thông tư số 01/2024/TT-BGDĐT, cơ sở giáo dục đại học đều phải phấn đấu để đạt được quy định về diện tích đất/sinh viên là 25m2 từ nay đến năm 2030. Tuy nhiên, trong giai đoạn hiện nay, hiếm có trường đại học nào ở thành phố lớn có thể đạt được yêu cầu này trong 5 năm tới.

Trên thực tế, Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh có thể xem như một cơ sở có diện tích khá rộng ở khu vực Thành phố Hồ Chí Minh nhưng qua các báo cáo thống kê, hiện tại diện tích đất/sinh viên cũng chỉ đang đạt khoảng 20m2.

Thầy Hải bày tỏ, việc mở rộng diện tích đất không phải vấn đề đơn giản do tốn thêm nhiều thuế, phí đất,… Những chi phí này sẽ vô tình đặt lên vai người học bởi nguồn thu của các trường đại học hiện nay chủ yếu đến từ học phí. Do vậy, nhiều cơ sở giáo dục đại học đang thực hiện nhiều giải pháp khác nhau để đáp ứng được tiêu chí này.

Ảnh minh họa. Nguồn: Website Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh.

Hiện Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh đang thực hiện kế hoạch thành lập phân hiệu ở Bình Phước, với diện tích hơn 9 ha. Đây cũng là giải pháp được nhiều trường đại học hiện nay lựa chọn. Tuy nhiên, khi thực hiện giải pháp này, phải đảm bảo được nhu cầu hợp lý của người học, địa phương và thỏa mãn được sự phát triển của mạng lưới giáo dục đại học. Đồng thời, các trường cần phải có định hướng và lộ trình rõ ràng với quỹ đất mở rộng thêm này.

Do đó, theo thầy Hải, việc có những hệ thống cơ sở vật chất dùng chung là khá tốt để các trường mở rộng được diện tích đào tạo của mình. Đơn cử như việc các trường đưa sinh viên đến học tập các học phần về giáo dục quốc phòng an ninh tại những trung tâm giáo dục quốc phòng cũng chính là một hình thức dùng chung với sự điều tiết, điều phối của nhà nước. Việc làm này đã mang lại nhiều thuận lợi cho các nhà trường và người học.

Vậy nên, nếu có thêm các cơ sở vật chất dùng chung như trung tâm thể dục thể thao, … của địa phương để các trường đại học gửi sinh viên qua học sẽ thuận lợi hơn thay vì phải đi thuê hay mở rộng thêm diện tích mà hiệu quả sử dụng không cao. Tất nhiên, phải đưa ra cơ chế, quy định rõ ràng để việc dùng chung cơ sở vật chất được thực sự hiệu quả.

Thầy Hải cho rằng, việc dùng chung cơ sở vật chất giữa các trường đại học với nhau là khá khó. Chỉ có những phòng thí nghiệm do chi phí cao, đầu tư tốn kém mới nên áp dụng giải pháp này.

Để việc mở rộng quỹ đất, đạt chuẩn về cơ sở vật chất của các cơ sở giáo dục đại học được thực hiệu quả, theo thầy Hải, các trường phải tăng cường sự chủ động để có nguồn lực đủ mạnh; chủ động liên kết với các địa phương để có quỹ đất phù hợp; phải đầu tư một cách lâu dài và thực chất.

Nên áp dụng cơ sở vật chất dùng chung giữa các cơ sở giáo dục đại học

Còn theo Thạc sĩ Trịnh Hữu Chung – Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Gia Định, để đạt được tiêu chí về diện tích đất/sinh viên theo quy định tại Chuẩn cơ sở giáo dục đại học đang là thách thức đối với nhiều cơ sở giáo dục đại học ở trung tâm thành phố lớn do diện tích quỹ đất hạn hẹp.

Hơn nữa, để xây dựng các trung tâm khởi nghiệp, trung tâm công nghệ cao nhằm đáp ứng nhu cầu thực tập ngành công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo là khá khó khăn nếu nhà trường vừa phải đầu tư về thiết bị, vừa phải đầu tư về cơ sở vật chất. Tuy nhiên, các thiết thiết bị máy móc sau khi dùng một thời gian sẽ bị lỗi thời, cần nâng cấp phát triển. Do đó sẽ gây tốn kém và lãng phí nguồn lực đầu tư của nhà trường.

Trong khi đó, các trường có thể thỏa thuận để cùng nhau phân chia các phần đầu tư, xây dựng không gian chung nhằm đáp ứng công tác đào tạo đối với ngành học nào đang cùng đào tạo tương tự. Phần không gian chung này được tính vào diện tích đất, diện tích sàn xây dựng phục vụ đào tạo của những cơ sở giáo dục đại học tham gia thỏa thuận.

Sinh viên Trường Đại học Gia Định. Ảnh: Website Nhà trường.

“Chúng ta nên có tính toán để làm sao hạn chế được chi phí đầu tư vào cơ sở vật chất và tập trung chi phí cho việc nâng cao chất lượng giảng dạy hơn”, thầy Chung nói.

Cũng theo thầy Chung, việc làm này phải có sự giám sát, đánh giá của các bên liên quan. Phải làm sao để hệ thống cơ sở vật chất dùng chung này không chỉ nhằm đáp ứng được quy định mà phải thực sự đáp ứng được nhu cầu đào tạo của mỗi nhà trường tham gia.

Hiện Trường Đại học Gia Định cũng đã có kế hoạch để đáp ứng bài toán phát triển lâu dài, đảm bảo quy định theo Chuẩn cơ sở giáo dục đại học bởi hàng năm số lượng sinh viên tăng lên.

Cùng bàn về vấn đề trên, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Huỳnh Quyền – Hiệu trưởng Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Thành phố Hồ Chí Minh cho hay, Chuẩn cơ sở giáo dục đại học ra đời nhằm đưa ra định hướng quốc tế, thúc đẩy các trường đặt ra mục tiêu phát triển. Khi Thông tư đã ra đời, các trường phải nỗ lực bằng mọi cách để đạt được. Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều cơ sở giáo dục đại học lại khó đạt được chuẩn tiêu chí về diện tích đất/sinh viên.

Đơn cử, tại những khu vực thành phố lớn như Thành phố Hồ Chí Minh có nhiều cơ sở giáo dục đại học, đặc biệt là những trường đại học tư thục có diện tích hẹp nên khó xây dựng được sân vận động hay các trung tâm thực hành, … Trong khi đó, vấn đề hợp tác giữa các cơ sở giáo dục đại học với nhau là khá thuận lợi.

Chính vì vậy, việc sử dụng cơ sở vật chất dùng chung là một giải pháp để các nhà trường thực hiện được Chuẩn cơ sở giáo dục đại học.

Do đó, các trường đại học thiếu cơ sở vật chất nên chủ động làm việc với các trường có cơ sở vật chất trên tinh thần giao lưu, chia sẻ với nhau. Từ đó, giúp sinh viên có môi trường học tập tốt, đáp ứng được nhu cầu phát triển toàn diện.

Tường San