Khi 'rừng phòng hộ' bị đánh đổi vì tiện ích tạm thời

Một buổi sáng giữa tháng 3, khi cán bộ UBND xã Hoằng Tiến kiểm tra trật tự xây dựng tại khu vực bờ biển giáp xã Hoằng Hải, hình ảnh đầu tiên đập vào mắt là dãy công trình kiên cố mọc lên ngay trên phần đất được quy hoạch là rừng phòng hộ.

Không giấy phép, không nằm trong quy hoạch được duyệt, những “tiện ích công cộng” như nhà tắm, nhà vệ sinh, quầy dịch vụ đang hiện diện ngang nhiên như một phần hợp pháp của Khu du lịch sinh thái biển Hải Tiến, nơi lẽ ra phải được bảo vệ nghiêm ngặt.

Các công trình trái phép của Công ty EURO "mọc" tràn lan sát bờ biển Hải Tiến đã được chính quyền phát hiện, nhưng vẫn không xử lý được sai phạm của công ty này

Theo biên bản kiểm tra của UBND xã Hoằng Tiến, các công trình do Công ty TNHH Du lịch và Thương mại EURO xây dựng bao gồm 5 hạng mục, trong đó có 2 công trình đã xây xong tường bao, 2 công trình hoàn thiện phần móng và cột bê tông, 1 công trình đã đổ xong móng.

Diện tích mỗi hạng mục 6m x 8m, cao 3m tức đủ để hình thành các cấu trúc bán kiên cố. Khi bị lập biên bản yêu cầu tháo dỡ vào ngày 15.3.2025, Công ty EURO viện lý do đang chờ phê duyệt điều chỉnh quy hoạch để trì hoãn việc tháo dỡ.

UBND xã đã ra Thông báo số 5 yêu cầu hoàn thành việc tháo dỡ trước ngày 31.3.2025. Tuy nhiên, thời hạn trôi qua trong im lặng. Không những không chấp hành, Công ty còn tiếp tục hoàn thiện phần lợp mái ngói nhựa bất chấp quy định và yêu cầu từ chính quyền địa phương.

Giữ rừng phòng hộ hay đánh đổi lấy "dịch vụ tạm"?

Vấn đề không chỉ nằm ở việc xây dựng không phép. Mấu chốt nằm ở bản chất pháp lý của khu đất mà Công ty EURO đang sử dụng: đất rừng phòng hộ ven biển. Theo Quyết định số 5058/QĐ-UBND ngày 10.8.2018, phần đất này thuộc Khu B và Khu D của Dự án Khu du lịch sinh thái biển Hải Tiến, được quy hoạch rõ ràng là đất rừng, một khu vực có vai trò đặc biệt trong việc phòng chống sạt lở, bảo vệ bờ biển và giảm thiểu tác động của thiên tai.

“Việc chuyển hóa đất rừng phòng hộ sang mục đích xây dựng, dù là công trình phục vụ du lịch, là đi ngược lại nguyên tắc phát triển du lịch bền vững,” một chuyên gia quy hoạch đô thị và du lịch ở Thanh Hóa nhận định. “Nếu địa phương nào cũng ‘tạm’ cho phép như vậy thì chẳng mấy chốc rừng ven biển sẽ biến thành khu thương mại.”

Dù vậy, Công ty EURO vẫn tiếp tục đưa ra đề xuất “mềm hóa” vấn đề, xin được phép trồng cỏ, lát lối đi, lắp đèn chiếu sáng và thậm chí đề nghị được lắp đặt nhà vệ sinh công cộng di động, một cách để hợp thức hóa phần diện tích vi phạm.

Đáp lại, UBND xã Hoằng Tiến đã tạo điều kiện bằng cách cho phép công ty gia hạn thời gian báo cáo điều chỉnh quy hoạch đến ngày 17.4.2025. Nhưng sau thời điểm này, vẫn không có bất kỳ văn bản phê duyệt điều chỉnh quy hoạch nào được xuất trình.

Ngày 23.4.2025, đoàn kiểm tra tiếp tục phát hiện công trình đã được lợp ngói nhựa, hành động rõ ràng đi ngược lại cam kết của Công ty EURO.

Trước diễn biến phức tạp của vụ việc, UBND xã Hoằng Tiến đã báo cáo Phòng Kinh tế – Hạ tầng huyện Hoằng Hóa để xin chỉ đạo. Phản ứng từ cấp huyện lập tức được đưa ra. Trong chỉ đạo ban hành ngày 25.4.2025, Chủ tịch UBND huyện yêu cầu các bên liên quan thực hiện nghiêm túc các biện pháp xử lý.

Theo đó, Chủ tịch UBND xã Hoằng Tiến phải tổ chức tháo dỡ toàn bộ các công trình xây dựng trái phép trước ngày 5.6.2025 và báo cáo kết quả trước ngày 7.6.2025. Công an xã được giao nhiệm vụ đảm bảo an ninh trật tự trong quá trình cưỡng chế.

Đồn Biên phòng Hoằng Trường sẽ phối hợp để bảo vệ hiện trường và giữ gìn an ninh chính trị vùng ven biển. Các phòng chuyên môn như Kinh tế – Hạ tầng, Nông nghiệp và Môi trường chịu trách nhiệm giám sát, đôn đốc và tổng hợp báo cáo.

Điều đáng nói là các hành vi xây dựng sai quy hoạch của Công ty EURO không phải do vô tình hay thiếu hiểu biết. Việc cố tình tiếp tục xây dựng trong khi đang bị kiểm tra, phớt lờ yêu cầu tháo dỡ và đưa ra lý do trì hoãn không hợp lý cho thấy một thái độ bất chấp quy định, đặt lợi ích ngắn hạn lên trên nguyên tắc phát triển bền vững.

Du lịch sinh thái không thể đánh đổi bằng tiện ích phá vỡ quy hoạch

Hải Tiến nơi từng được định hình là điểm đến du lịch văn hóa sinh thái kiểu mẫu của Thanh Hóa, đang đứng trước nguy cơ bị băm nhỏ vì các công trình trái phép mọc lên theo kiểu “đặt đâu xây đấy.”

Từ nhà nghỉ tự phát, quầy hàng tạm bợ đến nhà vệ sinh gắn mác “phục vụ du khách,” một khi các tiện ích này không nằm trong quy hoạch đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt, chúng sẽ trở thành những vết loang phá vỡ cảnh quan và môi trường.

Các công trình mọc lên tràn lan sát bờ biển để kinh doanh

Du lịch sinh thái là một hành trình lâu dài, đòi hỏi kỷ luật quy hoạch, ý thức cộng đồng và sự nghiêm túc của cả chủ đầu tư lẫn chính quyền. Không thể vì mục tiêu thu hút du khách ngắn hạn mà hy sinh đất rừng, không thể lấy cớ “phục vụ du lịch” để bao biện cho các hành vi vi phạm pháp luật về đất đai và xây dựng.

Vụ việc tại Khu du lịch sinh thái biển Hải Tiến cần được xem là bài học điển hình để các địa phương khác rút kinh nghiệm. Trong bối cảnh Thanh Hóa đang hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm du lịch của khu vực Bắc Trung Bộ, thì việc giữ nghiêm quy hoạch, bảo vệ tài nguyên tự nhiên chính là giữ lấy tương lai của chính mình.

Nói đến quy hoạch, không chỉ là giấy tờ kỹ thuật. Một quy hoạch phát triển du lịch đúng đắn cần phải đặt lên hàng đầu giá trị sinh thái, bản sắc văn hóa và quyền lợi bền vững của cộng đồng địa phương.

Bất kỳ sự nhượng bộ nào dù nhỏ đối với các hành vi vi phạm đều có thể trở thành tiền lệ nguy hiểm, làm méo mó toàn bộ chiến lược phát triển du lịch bền vững mà tỉnh Thanh Hóa đang dày công gây dựng.

Công ty TNHH Du lịch và Thương mại EURO cần tuân thủ nghiêm túc chỉ đạo của UBND huyện, chấp hành tháo dỡ công trình vi phạm, đồng thời rà soát toàn bộ quy trình đầu tư để đảm bảo phù hợp với quy hoạch được duyệt.

Đã đến lúc doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực du lịch phải hiểu rằng phát triển không thể đi đôi với phá vỡ càng không thể vin vào “phục vụ cộng đồng” để xâm phạm đất rừng, cảnh quan hoặc lợi ích chung.

Một vùng biển đẹp sẽ trở thành điểm đến hấp dẫn khi được gìn giữ như tài sản của tương lai. Những mái ngói nhựa dựng lên trái phép hôm nay có thể bị dỡ bỏ, nhưng nếu lòng tin vào quy hoạch và pháp luật bị xói mòn, thì mất mát sẽ là lâu dài, khó khôi phục.

NGUYỄN LINH