Khi người trẻ làm khoa học

Chị Trần Thu Trang (giảng viên Trường Đại học Khoa học, Đại học Thái Nguyên) là một trong số những giảng viên trẻ được công nhận chức danh phó giáo sư năm 2024.

Nghiên cứu từ thực tiễn

Với niềm đam mê nghiên cứu khoa học (NCKH), chị Trần Thu Trang (Trường Đại học Khoa học, Đại học Thái Nguyên) là một trong số những giảng viên trẻ được công nhận chức danh phó giáo sư năm 2024. Cuối năm 2019, sau quá trình học tập, nghiên cứu, chị nhận bằng tiến sĩ ngành Vật lý, chuyên ngành Hóa lý tại Trường Đại học Paris-Saclay, Cộng hòa Pháp.

Quá trình NCKH, chị Trang đã có 1 đề tài NCKH cấp bộ; 2 đề tài cấp cơ sở, 33 bài báo khoa học, trong đó 19 bài báo khoa học trên tạp chí quốc tế có uy tín. Chị cũng được Trường Đại học Khoa học khen thưởng vì là tác giả chính của nhiều công bố khoa học trên các tạp chí quốc tế uy tín thuộc danh mục ISI/SCOPUS giai đoạn 2002-2022 lĩnh vực Vật lý.

Chị Trang chia sẻ: Nhiều người nghĩ hướng nghiên cứu cơ bản khá khô khan và không được ứng dụng thực tế. Tuy nhiên, đây là hướng nghiên cứu để tối ưu hiệu suất của các phản ứng, là công đoạn nhỏ nhưng rất phức tạp, yêu cầu phải hiểu, nghiên cứu bản chất chuyên sâu. Để đưa ra những dự đoán, gợi ý, góp phần tối ưu trong quá trình sản xuất chế tạo vật liệu thực tế.

“Lý tưởng dẫn dắt tôi đó là khát khao đóng góp cho xã hội thông qua nghiên cứu khoa học. Tôi nghĩ rằng, NCKH không chỉ là những con số, lý thuyết, hay các bài báo mà còn có thể mang lại những thay đổi tích cực cho cuộc sống con người” - chị Trần Thu Trang tâm sự.

Tiến sĩ Trần Quang Quý (sinh năm 1988) hiện là Phó Trưởng Bộ môn Khoa học máy tính và Công nghệ, Trường Đại học Công nghệ thông tin và Truyền thông (Đại học Thái Nguyên), từ năm 2023 đến nay đã có 15 bài báo khoa học, trong đó có 5 bài báo nằm trong danh mục Quốc tế.

Anh là thành viên chính của đề tài nghiên cứu cấp bộ Mô hình học máy trong phân tích bệnh án điện tử bệnh nhân về đường tiêu hóa (năm 2023); đề tài cấp tỉnh Nghiên cứu mô hình tiếp cận thông tin chính sách của công chúng trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên (năm 2023).

Trong vai trò giảng viên, anh Trần Quang Quý cũng là người truyền lửa nghiên cứu khoa học cho sinh viên. Với anh, việc giúp đỡ các bạn trẻ phát huy tối đa khả năng của mình trong NCKH và đóng góp cho xã hội không chỉ là hoài bão cá nhân mà còn là sự kết nối giữa thế hệ này với thế hệ khác, giữa khoa học với đời sống.

Tháng 7-2024, trong khuôn khổ Hội thảo CITA 2024 - lần thứ 13, Hội thảo ACIR+ lần thứ 1 về Nghiên cứu và đổi mới cho sinh viên các trường đại học Đông Nam Á, nhóm sinh viên do anh hướng dẫn đã giành giải Ba với bài báo nghiên cứu "Ứng dụng hệ thống phát hiện tình trạng buồn ngủ trên xe hơi" trình bày một giải pháp sáng tạo trong việc phát hiện tình trạng buồn ngủ của tài xế, nhằm giảm thiểu tai nạn giao thông.

Nhóm giảng viên, sinh viên Trường Đại học Công nghệ thông tin và Truyền thông (Đại học Thái Nguyên) tại Hội thảo CITA 2024 - Lần thứ 13, Hội thảo ACIR+ lần thứ 1 về Nghiên cứu và Đổi mới cho sinh viên các trường đại học Đông Nam Á.

Sinh viên Nguyễn Vũ Hải (năm thứ 4, lớp Công nghệ thông tin K18 chất lượng cao, Trường Đại học Công nghệ thông tin và Truyền thông, Đại học Thái Nguyên) là thành viên nhóm nghiên cứu chia sẻ: Được sự khích lệ của thầy Quý cùng các thầy cô trong khoa hỗ trợ, em đã có thêm cơ hội đến gần hơn với việc nghiên cứu và thực hiện những dự án NCKH đầu tiên. Điểm mới của dự án này là kết hợp mô hình học sâu (CNN) và nền tảng IoT với chi phí thấp. Sử dụng hệ thống nhỏ gọn, bao gồm Raspberry Pi, camera và loa cảnh báo. Triển khai ứng dụng di động và web, cho phép theo dõi và quản lý dữ liệu từ xa theo thời gian thực, phát hiện trạng thái tài xế (mở mắt, nhắm mắt, ngáp) dựa trên phân tích video; cảnh báo tài xế thông qua âm thanh khi phát hiện tình trạng thiếu tập trung hoặc buồn ngủ. Kết quả đạt được sẽ tăng cường an toàn cho tài xế, giảm tai nạn liên quan đến buồn ngủ.

Tạo môi trường thuận lợi để nghiên cứu khoa học

Hiện nay, toàn cầu hóa đang diễn ra mạnh mẽ và là một xu thế tất yếu đối với sự phát triển của thế giới, giúp khoa học và công nghệ trong nước từng bước hội nhập, giao lưu với nền khoa học công nghệ của thế giới, tiếp thu những thành tựu khoa học công nghệ thế giới phục vụ cho sự phát triển của kinh tế - xã hội của đất nước. Đó vừa là cơ hội để phát triển, đồng thời cũng tạo ra những thách thức không nhỏ nếu không chuẩn bị thật tốt thì sẽ bỏ lỡ thời cơ và tụt hậu so với thế giới.

Sinh viên Trường Đại học Công nghệ thông tin và Truyền thông Thái Nguyên trong giờ thực hành.

Trong sự phát triển đó, NCKH luôn đóng một vai trò quan trọng trong việc nâng cao năng suất lao động và hiệu quả sản xuất và trong bối cảnh toàn cầu hóa, lĩnh vực này cũng chịu những ảnh hưởng không nhỏ, nhất là ở các nước đang phát triển như Việt Nam.

Thời gian qua, với việc coi NCKH là một trong những ưu tiên phát triển hàng đầu, góp phần nâng cao năng lực giảng dạy, học tập của giảng viên, sinh viên, Đại học Thái Nguyên đã triển khai nhiều giải pháp nhằm khuyến khích, thúc đẩy hoạt động NCKH của sinh viên, các đơn vị triển khai thực hiện như tổ chức các cuộc thi sinh viên NCKH; tổ chức các hội nghị, hội thảo khoa học dành cho người học; tổ chức cho sinh viên tham dự các cuộc thi về khởi nghiệp, sáng tạo quốc gia và quốc tế; gửi công trình tham dự các giải thưởng sinh viên NCKH…

Từ đó, hoạt động NCKH của sinh viên và giảng viên trẻ của Đại học Thái Nguyên trong những năm gần đây đã thu được các kết quả đáng ghi nhận, nhiều giải thưởng đã được trao cho các công trình NCKH của sinh viên và giảng viên Đại học Thái Nguyên.

Minh Anh