Khi người nổi tiếng quảng cáo sản phẩm kém chất lượng trách nhiệm và hậu quả như thế nào theo quy định của pháp luật?

Luật sư Hoàng Văn Hà-Công ty Luật ARC Hà Nội

Luật sư Hoàng Văn Hà – Giám đốc Công ty luật ARC Hà Nội:

Thời gian qua, việc nhiều nghệ sĩ, người nổi tiếng bị "réo tên" vì quảng cáo sản phẩm không đúng sự thật, thậm chí là thực phẩm chức năng kém chất lượng, đã gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh về trách nhiệm pháp lý của người tham gia quảng cáo.

1. Hành lang pháp lý điều chỉnh hoạt động quảng cáo sản phẩm thực phẩm

Pháp luật Việt Nam hiện hành có các quy định cụ thể về quảng cáo thực phẩm, thực phẩm chức năng tại:

Luật Quảng cáo 2012 (sửa đổi, bổ sung năm 2018)

Luật An toàn thực phẩm 2010

Nghị định số 38/2021/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa và quảng cáo

Nghị định số 15/2018/NĐ-CP hướng dẫn Luật An toàn thực phẩm

Theo đó, quảng cáo thực phẩm chức năng phải có giấy xác nhận nội dung quảng cáo do Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) cấp, nội dung quảng cáo phải đúng với bản chất của sản phẩm, không gây hiểu lầm là thuốc chữa bệnh.

2. Chế tài xử phạt

Tùy theo mức độ vi phạm, cá nhân/tổ chức tham gia quảng cáo sai lệch có thể chịu các chế tài sau:

Xử phạt hành chính:

Theo Điều 51 Nghị định 38/2021/NĐ-CP, phạt tiền từ 20 đến 40 triệu đồng đối với hành vi quảng cáo thực phẩm chức năng sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn với thuốc chữa bệnh. Nếu hành vi gây hậu quả nghiêm trọng, có thể bị xử phạt bổ sung như buộc tháo gỡ quảng cáo, tịch thu lợi nhuận, đình chỉ hoạt động quảng cáo.

Trách nhiệm hình sự:

Trong trường hợp người tham gia quảng cáo biết rõ sản phẩm là hàng giả, kém chất lượng mà vẫn cố tình quảng cáo, có thể bị xử lý theo Điều 197 Bộ luật Hình sự 2015 (tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm), hoặc Điều 197a (tội quảng cáo gian dối). Mức phạt có thể lên tới tù 1 đến 5 năm, hoặc phạt tiền từ 100 triệu đến 1 tỷ đồng tùy mức độ nghiêm trọng.

3. Người quảng cáo có biết hay không biết? Trách nhiệm pháp lý ra sao?

Trường hợp có biết sản phẩm kém chất lượng:

Nếu người nổi tiếng, KOL, nghệ sĩ... biết rõ sản phẩm không đạt chất lượng, hoặc đã bị cảnh báo, mà vẫn tiếp tục quảng cáo, thì hành vi này có dấu hiệu của đồng phạm trong hành vi lừa dối người tiêu dùng và có thể bị xử lý hình sự như phân tích ở trên.

Trường hợp không biết sản phẩm kém chất lượng:

Nếu không biết và không có khả năng biết sản phẩm là kém chất lượng, thì có thể không bị xử lý hình sự, nhưng vẫn có thể bị xử phạt hành chính vì không kiểm tra, xác minh nội dung quảng cáo (trách nhiệm cẩn trọng tối thiểu). Ngoài ra, còn phải chịu trách nhiệm dân sự nếu có thiệt hại phát sinh cho người tiêu dùng.

4. Lời khuyên từ góc độ pháp lý cho người tham gia quảng cáo

Luôn yêu cầu cung cấp hồ sơ pháp lý của sản phẩm, đặc biệt là giấy xác nhận nội dung quảng cáo do cơ quan nhà nước cấp.

Đọc kỹ nội dung quảng cáo, không thêm bớt, không tự ý thay đổi lời giới thiệu gây hiểu lầm.

Tìm hiểu nguồn gốc sản phẩm, nhà sản xuất, uy tín thương hiệu.

Từ chối quảng cáo những sản phẩm không rõ ràng hoặc có dấu hiệu vi phạm quy định về an toàn thực phẩm, hàng giả.

Ghi rõ vai trò của mình là người quảng cáo, không bảo đảm hay cam kết chất lượng sản phẩm nếu không có cơ sở pháp lý.

Sự nổi tiếng không chỉ là lợi thế trong quảng cáo mà còn là “con dao hai lưỡi”. Một lời nói có thể lan truyền mạnh mẽ, nhưng cũng có thể khiến người nổi tiếng rơi vào vòng lao lý nếu vi phạm pháp luật. Luật sư Hoàng Văn Hà – Công ty luật ARC Hà Nội khuyến nghị, bất kỳ ai tham gia hoạt động quảng cáo đều cần tỉnh táo, hiểu luật và thận trọng để bảo vệ chính mình và cộng đồng tiêu dùng.

Giải đáp thắc mắc, tư vấn pháp luật miễn phí: 0968.007.001

Hoặc gửi về email: toasoan.phunuphapluat@gmail.com

Luật sư Hoàng Văn Hà