Khát nhân lực ngành Sư phạm khoa học tự nhiên

Kiến thức và kỹ năng tích hợp

Chương trình giáo dục phổ thông 2018 (GDPT 2018) xuất hiện các môn tích hợp, trong đó có môn tích hợp khoa học tự nhiên. Theo đó, thay vì học đơn môn vật lý, hóa học, sinh học như trước, học sinh cấp THCS sẽ học môn tích hợp khoa học tự nhiên, gồm 3 đơn môn kể trên. Ngành Sư phạm khoa học tự nhiên là ngành đào tạo giáo viên giảng dạy lĩnh vực khoa học tự nhiên (vật lý, hóa học, sinh học) tại các trường THCS theo chương trình GDPT 2018.

Theo tiến trình thực hiện chương trình GDPT 2018, năm học 2021- 2022, chương trình được thực hiện với lớp 2 và lớp 6 - khi dịch bệnh Covid-19 đang diễn biến phức tạp, công tác dạy và học phải triển khai bằng hình thức trực tuyến. Thời điểm đó, tình trạng thiếu giáo viên môn tích hợp, đặc biệt giáo viên dạy tích hợp khoa học tự nhiên được nhắc đến nhiều nhất. Các khóa bồi dưỡng chứng chỉ khoa học tự nhiên không thể khỏa lấp khoảng trống thiếu giáo viên giảng dạy môn này. Chính bởi vậy, khi Trường Đại học Giáo dục (Đại học Quốc gia Hà Nội) - cơ sở đầu tiên có khóa cử nhân Sư phạm khoa học tự nhiên ra trường đã thổi luồng gió mới và sự yên tâm cho công tác giảng dạy bộ môn khoa học tự nhiên ở cấp THCS.

Chương trình đào tạo ngành Sư phạm khoa học tự nhiên trang bị cho sinh viên các phương pháp nghiên cứu khoa học giáo dục áp dụng vào phát triển chương trình nhà trường môn khoa học tự nhiên; kỹ thuật và công nghệ dạy học hiện đại; bồi dưỡng học sinh giỏi khoa học tự nhiên ở trường THCS; thiết kế và tổ chức dạy học một số chủ đề dạy học khoa học tự nhiên. Các kiến thức cơ bản, cốt lõi về khoa học tự nhiên (lý, hóa, sinh), khoa học giáo dục, có năng lực sư phạm và các kỹ năng nghề nghiệp đáp ứng được yêu cầu đổi mới giáo dục.

Sinh viên khối ngành Sư phạm khoa học tự nhiên, Đại học Sư phạm Hà Nội. Ảnh: Phạm Hùng

Sinh viên học ngành này được trang bị kiến thức chuyên môn sâu rộng về môn khoa học tự nhiên theo các mạch nội dung bao gồm: Chất và sự biến đổi; Năng lượng và sự biến đổi; Vật sống; Trái đất và bầu Trời; Khoa học Giáo dục. Cử nhân ngành này được đào tạo bài bản về những vấn đề toàn cầu như phát triển bền vững và sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên, biến đổi khí hậu, dân số, bảo vệ môi trường, an toàn, năng lượng, giới và bình đẳng giới, bảo vệ đa dạng sinh học… Môn học được phát triển từ môn khoa học ở lớp 4, 5 (cấp tiểu học), được dạy ở các lớp 6, 7, 8, 9 (cấp THCS).

Chương trình học còn chú trọng đến việc phát triển các kỹ năng mềm như tư duy phản biện, giải quyết vấn đề, làm việc nhóm. Ngoài ra, sinh viên còn có cơ hội tham gia các đề tài nghiên cứu khoa học cùng với các thầy, cô giảng viên, tổ chức khoa học công nghệ… Đây là những cơ hội quý báu để các em trau dồi kiến thức, kỹ năng và tích lũy kinh nghiệm thực tế.

Trường nào tuyển sinh ngành Sư phạm khoa học tự nhiên?

Đến nay, có nhiều trường sư phạm trên cả nước tuyển sinh ngành Sư phạm khoa học tự nhiên. Đầu tiên vẫn phải kể đến Trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội. Trường tuyển sinh ngành Sư phạm khoa học tự nhiên từ năm học 2019 - 2020.

PGS.TS Nguyễn Chí Thành, Trưởng khoa Sư phạm, Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết: ngành Sư phạm khoa học tự nhiên tại Trường Đại học Giáo dục được xây dựng trên cơ sở nghiên cứu các chương trình đào tạo mới ở Việt Nam cũng như có sự cập nhật phù hợp với tình hình trong nước và tham khảo chương trình tiên tiến trên thế giới.

Tham gia giảng dạy chương trình là các giáo sư, tiến sĩ đầu ngành về khoa học cơ bản, công nghệ giáo dục và khoa học giáo dục trong Trường Đại học Giáo dục và các trường thành viên khác của Đại học Quốc gia Hà Nội như Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Trường Đại học Công nghệ…

PGS.TS Nguyễn Chí Thành cho hay, sinh viên chương trình cử nhân ngành Sư phạm khoa học tự nhiên của Trường Đại học Giáo dục sẽ được sống trong môi trường học thuật, nghiên cứu khoa học, thực hành nghề nghiệp cũng như các hoạt động phát triển cá nhân trong suốt 4 năm. Nhà trường có hệ thống các trường phổ thông vệ tinh chất lượng cao tại Hà Nội tham gia tích cực vào quá trình trải nghiệm nghề nghiệp của sinh viên như kiến tập - thực tập, thực hiện hồ sơ khóa luận, dự án giáo dục giúp các em được làm quen và thực hành tại môi trường giáo dục phổ thông ngay từ những năm học đầu tiên trên giảng đường đại học.

Ngoài Trường Đại học Giáo dục, thí sinh mong muốn theo học ngành Sư phạm khoa học tự nhiên còn có thể học tại: Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, Trường Đại học Vinh,Trường Đại học Sư phạm TP Hồ Chí Minh, Trường Đại học Sư phạm (Đại học Thái Nguyên), Trường Đại học Sư phạm (Đại học Đà Nẵng), Trường Đại học Sư phạm (Đại học Huế), Trường Đại học Quy Nhơn, Trường Đại học Tân Trào, Trường Đại học Đồng Tháp…

Ngành cử nhân Sư phạm khoa học tự nhiên thường xét tuyển bằng nhiều phương thức khác nhau. Với phương thức xét kết quả thi tốt nghiệp THPT, ngành này xét ở các tổ hợp như: A00 (toán, lý, hóa), A01 (toán, lý, tiếng Anh), A02 (toán, lý, sinh), B00 (toán, hóa, sinh), D01 (văn, toán, tiếng Anh), D08 (toán, sinh học, tiếng Anh…

Cử nhân ngành Sư phạm khoa học tự nhiên sau khi tốt nghiệp có cơ hội việc làm rất cao. Các em có thể trở thành các giáo viên dạy môn khoa học tự nhiên tại các trường THCS, dạy khoa học ở các trường tiểu học; chuyên viên trong các tổ chức giáo dục STEM, nhà khoa học, giảng viên đại học, cao đẳng…

Các chuyên gia khẳng định, cùng với các môn học khác của chương trình GDPT 2018, giáo dục khoa học tự nhiên phải trở thành nền tảng giáo dục suốt đời và là môn học cơ bản trong chương trình GDPT, góp phần phát triển năng lực học tập suốt đời; năng lực đáp ứng, thích nghi trong một xã hội biến đổi không ngừng; năng lực cùng chung sống, bảo vệ môi trường, xã hội công bằng và phát triển kinh tế thịnh vượng.

Ngoài ra, khoa học ngày nay đòi hỏi tính liên ngành cao nên môn khoa học tự nhiên vừa là môn học có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển toàn diện của học sinh vừa là lợi thế để học sinh cấp THCS tiếp cận, hình thành và phát triển thế giới quan khoa học.

Cùng với các môn toán học, công nghệ và tin học, môn khoa học tự nhiên góp phần thúc đẩy giáo dục STEM (Science, Technology, Engineering, Math) - một trong những hướng giáo dục được quan tâm phát triển trên thế giới, góp phần đáp ứng yêu cầu cung cấp nguồn nhân lực trẻ cho giai đoạn công nghiệp hóa và hiện đại hóa của đất nước. Chính bởi vậy, lựa chọn ngành Sư phạm khoa học tự nhiên là một lựa chọn tốt, vừa phát huy kiến thức chuyên môn, vừa có cơ hội nghiên cứu, cống hiến, phát triển khoa học công nghệ nước nhà.

Trích dẫn

Trích dẫn 1

Em lựa chọn theo ngành Sư phạm khoa học tự nhiên do đây là một ngành mới, đa dạng về cơ hội việc làm và cá nhân em cũng rất có hứng thú với các môn khoa học tự nhiên, muốn tìm hiểu thế giới tự nhiên một cách tổng quan… Ngành Sư phạm khoa học tự nhiên đòi hỏi kiến thức rộng về tất cả các phân môn. Song song với quá trình rèn luyện nghiệp vụ sư phạm, em được trang bị kiến thức chuyên môn sâu về từng phân môn của khoa học tự nhiên; đồng thời được làm thí nghiệm. Có thể nói, được học tập, nghiên cứu một cách toàn diện là may mắn của sinh viên ngành Sư phạm khoa học tự nhiên…

Phạm Linh Chi - Á khoa đầu ra khóa đầu tiên, ngành Sư phạm khoa học tự nhiên, Trường Đại học Giáo dục.

Quý Minh