'Khát' bên công trình nước sạch ở Đắk Nông

Nghịch lý bên công trình nước sạch

Từ khi nghe tin Nhà nước đầu tư xây dựng công trình cấp nước sạch cho người dân trong bon Bu Koh, xã Đắk R’tíh, huyện Tuy Đức, ông Điểu Gah và người trong trong bon vừa vui mừng, vừa trông ngóng, chờ.

Công trình được xây dựng cạnh nhà ông Điểu Gah. Do đó, khi triển khai thực hiện, ông cùng nhiều hộ khác đã góp sức mình xây dựng cho công trình.

Đường ống dẫn nước của công trình nước sạch bon Bu Koh, xã Đắk R'tíh, huyện Tuy Đức người dân đã múc đất làm nền nhà gây hư hỏng, chỉ còn sót lại đoạn ống công trình

Công trình cấp nước tập trung bon Bu Koh được xây dựng vào năm 2009, nước được lấy từ giếng khoan ngay dưới chân bồn chứa nước.

Sau khi khoan giếng, xây bồn chứa, nước được dẫn về tận nhà từng hộ dân trong bon bằng hệ thống ống nước do những người thợ chuyên nghiệp lắp đặt.

Ngày công trình đi vào hoạt động đã mang đến niềm vui sướng cho ông Điểu Gah và nhiều hộ dân trong bon sau nhiều ngày trông ngóng.

Công trình hoạt động, người dân không còn cảnh đi xách từng can nước ở các ao, hồ gần nhà về dùng nữa. Đi rẫy về người dân trong bon có thể xả nước tắm, giặt ngay tại nhà.

Công trình sau khi đưa vào hoạt động được bàn giao lại cho ông Điểu Đá, Trưởng bon Bu Koh, xã Đắk R'tíh quản lý, vận hành.

Ông Điểu Đá cho biết, sau một thời gian công trình đi vào hoạt động thì phát sinh việc một số người dân không quen việc đóng tiền nước. Máy bơm bị hư hỏng.

Mỗi lần bơm hư tôi lấy tiền thu tiền nước của bà con trong bon để sửa, nhưng sau nhiều lần máy bơm hư không đủ tiền sửa, không đủ tiền đóng tiền điện, điện bị cắt và máy bơm ngừng hoạt động, hệ thống ngừng cung cấp nước cho người dân.

Công trình bị hư hỏng, bon và địa phương không có nguồn kinh phí để sửa chữa, sau nhiều năm bỏ hoang nhiều hạng mục bị gỉ sét, ăn mòn khắp nơi, xung quanh cỏ dại mọc um tùm.

Công trình nước sạch bon Bu Koh, xã Đắk R'tíh, huyện Tuy Đức hư hỏng nhiều hạng mục công trình

Ông Hoàng Ngọc Thức, Chủ tịch UBND xã Đắk R'tíh, huyện Tuy Đức đầy tâm tư khi nói về những công trình cấp nước tập trung. Trên địa bàn xã có một số công trình cấp nước tập trung nhưng không hiệu quả.

Từ ngày đầu tư xây dựng các công trình này gần như không sử dụng được. Hiện nay, người dân chủ động nguồn nước sinh hoạt bằng giếng khoan, giếng đào.

Người dân chưa quen việc thu tiền mỗi tháng. Sau nhiều năm hư hỏng, xã không đề xuất sửa chữa vì thấy không khả thi chỉ mong cơ quan chức năng sớm thanh lý công trình.

Vì hiện nay, một số công trình xây dựng nằm cạnh nhà dân, hội trường thôn, bon, nguy cơ xảy ra tai nạn từ các hạng mục công trình xuống cấp là rất lớn.

Lãng phí hàng loạt công trình

Cùng chung số phận, công trình cấp nước tập trung bon Bu Nơ B, xã Quảng Tâm, huyện Tuy Đức, được đầu tư xây dựng và đưa vào sử dụng năm 2010, với tổng mức đầu tư gần 1,4 tỷ đồng.

Sau một thời gian đi vào hoạt động, máy bơm thường xuyên hư hỏng, hệ thống nước lắp đặt không tốt, nước thất thoát nhiều trong khi người dân một số điểm không có nước dù ống đã dẫn vào nhà.

Sau một thời gian không hoạt động, nhiều hạng mục xuống cấp nhưng địa phương không có kinh phí duy tu, sửa chữa, công trình dừng hoạt động và bỏ hoang đến nay.

Ông Vũ Văn Bàn, người dân bon Bu Nơ B, xã Quảng Tâm, huyện Tuy Đức sống cạnh công trình cấp nước cho biết, công trình hoạt động người dân rất hào hứng.

Vì từ chỗ không có nước sinh hoạt phải đi lấy từ ao hồ về dùng nay nước được dẫn vào nhà. Nhưng hào hứng bao nhiêu thì người dân lại thất vọng bấy nhiêu.

Một số gia đình trông ngóng nhưng nước không thể tới, không hiểu vì sao? Sau thời gian đưa vào sử dụng, công trình hư hỏng, bỏ hoang tới nay.

Nhiều hộ dân ở Đắk Nông dù ở sát công trình nước sạch tập trung nhưng phải đầu tư giếng khoan để chủ động nước sinh hoạt

Ông Điểu Vinh, Trưởng bon Bu Nơ B, xã Quảng Tâm, huyện Tuy Đức cho biết, sau nhiều năm công trình cấp nước không hoạt động, người dân đã chủ động nguồn nước bằng việc khoan giếng, đào giếng.

Người dân trong bon mong muốn di dời hoặc phá bỏ vì công trình hư hỏng nhiều. Bồn nước ở trên cao nguy cơ gây ảnh hưởng cho các hộ dân ở dưới nếu không chủ động xử lý.

Tỉnh Đắk Nông có 262 công trình cấp nước tập trung, trong số này có 188 công trình ngừng hoạt động, các công trình này sau khi xây dựng xong đều không thể cung cấp nước cho người dân hoặc hoạt động trong một thời gian ngắn rồi bị bỏ hoang.

Nguồn nước sạch cho người dân vùng dân tộc thiểu số là rất cần thiết

Thực trạng trên khiến cho tình trạng khát nước sạch của người dân không những không được đáp ứng mà nay hệ lụy để lại là sự thất thoát, lãng phí tài sản của Nhà nước khi các công trình bị bỏ không và những máy móc, đường ống nước của các công trình này hiện nay đã bị hư hại hoàn toàn.

Theo số liệu rà soát của Sở NN-PTNT, Đắk Nông hiện có 133 công trình cấp nước tập trung ngừng hoạt động, không có nhu cầu sử dụng nước hoặc đã có công trình cấp nước sạch khác bao phủ đề nghị thanh lý. Các công trình này đã xuống cấp, gỉ sét... nguy cơ mất an toàn cao.

Thực tiễn cho thấy hàng loạt các công trình không hoạt động, không phát huy hiệu quả khiến người dân "khát" ngay bên cạnh công trình nước sạch tập trung. Sống bên cạnh công trình cấp nước nhưng nhiều hộ dân đã và đang phải loay hoay đi tìm nguồn nước sinh hoạt cho gia đình mình.

Hưng Nguyên