Khảo sát: Phần lớn người Mỹ đang bị ám ảnh bởi mối lo sa thải

Theo báo cáo The Great Stay: 2025 State of the Labor Market từ My Perfect Resume, trong số 1.115 người tham gia khảo sát, có tới 81% lo sợ mình sẽ mất việc trong năm nay. Đáng chú ý, 20% trong số đó cho biết họ cảm thấy “lo lắng hơn nhiều” so với năm 2024 về viễn cảnh thất nghiệp.

Sự bất an này khiến nhiều người ngần ngại nhảy việc, trong bối cảnh 76% dự đoán tình trạng sa thải sẽ gia tăng và 92% đang chuẩn bị tinh thần cho một cuộc suy thoái kinh tế sắp tới. Khoảng 63% tin rằng năm 2025 sẽ có nhiều doanh nghiệp đóng cửa hơn so với năm ngoái.

Những lo lắng này không phải là vô căn cứ. Báo cáo từ công ty Challenger, Gray & Christmas ghi nhận các nhà tuyển dụng Mỹ đã cắt giảm tới 275.240 việc làm chỉ riêng trong tháng 3/2025 - mức cao nhất trong 5 năm trở lại đây kể từ khi đại dịch COVID-19 bùng phát. Trong số đó, 216.215 vị trí bị cắt giảm nằm trong khu vực Chính phủ liên bang.

Hai tháng qua, hơn 280.000 vụ sa thải tại 27 cơ quan đã được quy cho Bộ Hiệu quả Chính phủ - một đơn vị cải tổ do tỷ phú Elon Musk đứng đầu, với mục tiêu thu hẹp quy mô Chính phủ và cắt giảm ngân sách.

Tình trạng này chỉ đứng sau các đợt cắt giảm kỷ lục hồi tháng 4 và 5/2020, thời điểm mà hơn 1 triệu việc làm bị mất chỉ trong vài tuần, theo dữ liệu từ năm 1989 của Challenger.

Ảnh minh họa: GI

Lo sợ bị bỏ lại phía sau

Patrice Williams Lindo, CEO của Career Nomad, khẳng định người lao động chưa hề “kịch tính hóa” nỗi lo của họ, mà đơn giản là đang nhận thức rất rõ ràng.

“Việc sa thải diễn ra âm thầm nhưng đều đặn từ đầu năm đến nay. Mọi thứ trở nên khó đoán: kinh tế bất ổn, thuế quan biến động, tin tức nhiễu loạn. Người lao động quá mệt mỏi vì bị bất ngờ”, bà nói.

Theo bà, nỗi lo không chỉ là mất việc mà còn là sợ bị lãng quên, bị bỏ rơi hoặc phải làm lại từ đầu mà không có tài chính, bảo hiểm, hay sự đảm bảo tối thiểu.

“Ngay cả những người từng đạt thành tích cao cũng chọn ở lại những công việc không còn phù hợp, chỉ vì họ thấy ở đó vẫn an toàn hơn là bước vào một môi trường hoàn toàn không chắc chắn”.

Adriana L. Cowdin, huấn luyện viên điều hành tại Be Bold Executive Coaching, nhận định tình trạng hiện nay tuy không chưa từng có, nhưng lại “bất ổn một cách đặc biệt” vì ngay cả những thể chế vốn được xem là an toàn - như Chính phủ liên bang - cũng không còn là chỗ dựa chắc chắn.

“Tôi từng thấy thị trường việc làm bị ảnh hưởng bởi bong bóng dot-com năm 2000, ngày 11/9, khủng hoảng tài chính 2008 hay COVID-19. Mỗi lần như vậy, khi tính ổn định biến mất, người ta bắt đầu đặt câu hỏi: ‘Nếu tôi không thể tin vào thị trường, chính phủ hay doanh nghiệp lớn, thì tôi còn có thể tin vào đâu?’”, Cowdin nói.

Sam Wright, giám đốc tại công ty công nghệ việc làm Huntr, cũng cho rằng tâm lý lo sợ đến từ tín hiệu tiêu cực xung quanh: “Tỷ lệ thất nghiệp vẫn thấp, nhưng việc các tập đoàn lớn sa thải nhân sự cấp cao gây ra tác động tâm lý mạnh Mỗi lần có tin sa thải trong ngành công nghệ hay truyền thông, lượng người cập nhật hồ sơ xin việc trên nền tảng của chúng tôi tăng đột biến - dù họ làm ở ngành không liên quan”.

Căng thẳng lan rộng và lòng tin sụp đổ

Báo cáo cũng cho thấy hơn một nửa người được hỏi (52%) cho rằng tỷ lệ kiệt sức nơi làm việc sẽ gia tăng trong năm nay. 43% xác định chính sự bất ổn trong công việc là nguyên nhân chính khiến họ mệt mỏi.

Để thích ứng, 61% người lao động nói họ sẽ đầu tư nâng cao kỹ năng trong năm 2025, chủ yếu để tăng cơ hội sống sót trong một thị trường lao động đang mất niềm tin. “Thị trường không sụp đổ, nhưng lòng tin vào nó thì sụp đổ”, bà Lindo nhận định.

Dù vậy, Cowdin cho rằng đây có thể chỉ là giai đoạn bất ổn tạm thời và thị trường sẽ ổn định trở lại vào cuối năm. Bà khuyên người lao động không nên hành động vì sợ hãi, mà hãy chủ động chuẩn bị cho mọi khả năng.

“Làm mới hình ảnh cá nhân, cập nhật LinkedIn, trò chuyện với huấn luyện viên hoặc chuyên gia tâm lý, theo dõi thị trường - kể cả khi đang làm việc từ xa - và giữ tinh thần tỉnh táo. Đừng để nỗi sợ quyết định cuộc đời bạn”, Cowdin nói.

Hoài Phương (theo Newsweek, CNBC)