Khẳng định bản lĩnh, trình độ làm chủ bầu trời của phi công quân sự

Sự cố bất ngờ và quyết định dũng cảm

Trở về an toàn sau sự cố, Thượng tá Nguyễn Hồng Quân bày tỏ: “Đối với mỗi phi công, chắc chắn không ai muốn nhảy dù vì luôn mong muốn bảo đảm khối tài sản quốc gia. Chúng tôi đã trao đổi rất kỹ và điều khiển máy bay, bay đi bay lại nhiều lần để quyết tâm hạ cánh thành công. Nhưng điều kiện không cho phép, buộc chúng tôi phải nhảy dù”.

Theo Thiếu tướng Nguyễn Phụng Tuấn, Phó tham mưu trưởng Quân chủng Phòng không - Không quân, trên máy bay có 3 càng, 1 càng mũi, 2 càng chính; nếu 1 trong 2 càng chính không ra thì phi công sẽ phải làm động tác thả càng khẩn cấp. Sau khi thả càng khẩn cấp mà càng vẫn không ra được thì bắt buộc phi công phải nhảy dù, ở đây phi công vẫn cố hết sức để tạo quá tải cho một bên càng ra nốt nhưng không được. Trong trường hợp này nắp buồng càng đã ra rồi, phi công vật lộn với máy bay rất nhiều lần, 7 đến 8 lần với khối tải lớn nhưng càng vẫn không ra nên mới quyết định nhảy dù. Đây là một quyết định dũng cảm và chắc chắn. Vì trong trường hợp máy bay còn điều khiển tốt, phi công phải tránh những khu vực đông dân cư, làng mạc để tránh thảm họa cho dân chúng.

Trung tướng Phạm Trường Sơn và đồng chí Phạm Anh Tuấn, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định thăm hỏi phi công Nguyễn Hồng Quân. Ảnh: HẢI PHONG

Điều đó cho thấy quyết định nhảy dù của hai phi công không phải là một quyết định dễ dàng, đồng nghĩa với việc từ bỏ chiếc máy bay, một tài sản quý giá của đất nước. Tuy nhiên, đặt sự an toàn về tính mạng và tránh gây thiệt hại cho người dân, hai phi công đã bình tĩnh tính toán, lựa chọn vị trí nhảy dù an toàn nhất, tránh xa khu dân cư. Hành động của họ không chỉ là sự dũng cảm mà còn là sự thông minh và tính toán kỹ lưỡng.

Đại tá Nguyễn Văn Sơn chia sẻ: “Hướng nhảy dù của chúng tôi vào hướng quy định của sân bay và bằng các kỹ năng sinh tồn theo hướng dẫn, chúng tôi đi bộ hướng về sân bay, hướng 90 độ ra biển, leo lên đến đỉnh núi cao hơn 700 mét, lúc đó có sóng điện thoại và kết nối được với đồng đội và lực lượng cứu hộ”.

Có mặt chỉ huy tại hiện trường, Trung tướng Phạm Trường Sơn, Phó tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam bày tỏ: “Sự cố hai phi công Trung đoàn 940 gặp phải là trường hợp bất trắc, vô cùng phức tạp. Rất là lo và thương anh em. Trong tình huống như vậy, anh em vượt qua bằng nghị lực bản lĩnh và sự đoàn kết”.

Huấn luyện trong mọi điều kiện thời tiết

Đại tá Nguyễn Văn Sơn, sinh năm 1977, tại Quỳnh Phụ, Thái Bình; năm 2002, Nguyễn Văn Sơn tốt nghiệp phi công quân sự tại Học viện Phòng không - Không quân và được điều về làm giảng viên bay tại Trung đoàn 920, Trường Sĩ quan Không quân. Sau đó anh được cử sang Liên bang Nga đào tạo nâng cao tại Học viện Không quân Gagarin. Năm 2014 về nước, anh tiếp tục công tác tại Trung đoàn 920.

Năm 2021, khi đang là Phó trung đoàn trưởng Trung đoàn 910, đã trải qua hơn 2.000 giờ bay trên các loại máy bay khác nhau, anh cùng 11 phi công của Trường Sĩ quan Không quân được Quân chủng Phòng không - Không quân cử sang Liên bang Nga để học chuyển loại lý thuyết máy bay Yak-130. Cũng năm 2021, Bộ Quốc phòng quyết định thành lập Trung đoàn 940, trực thuộc Trường Sĩ quan Không quân với nhiệm vụ tổ chức huấn luyện, đào tạo các khoa mục ứng dụng chiến đấu trên máy bay huấn luyện - chiến đấu Yak-130 cho các đối tượng học viên phi công quân sự theo quy trình đào tạo phi công phản lực. Nguyễn Văn Sơn được bổ nhiệm làm Trung đoàn trưởng Trung đoàn 940.

Trung tướng Phạm Trường Sơn và đồng chí Phạm Anh Tuấn, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định thăm hỏi phi công Nguyễn Văn Sơn.

Trở về nước, anh tiếp tục được các chuyên gia Nga hướng dẫn thực hành bay trên máy bay Yak-130 tại sân bay Phù Cát. Trong quá trình thực hành bay chuyển giao cũng như chỉ huy bay cùng với các chuyên gia, Nguyễn Văn Sơn luôn tranh thủ quan sát và học hỏi họ từ những điều nhỏ nhất. Bên cạnh đó, anh còn nghiêm túc thực hiện các thao tác điều khiển máy bay theo chỉ dẫn của các chuyên gia, đồng thời tích cực học tập, nghiên cứu để nâng cao trình độ kỹ thuật bay, chỉ huy bay cũng như nâng cao năng lực quản lý, điều hành đơn vị. Nhờ sự nỗ lực, chịu khó học hỏi nên chỉ sau 3 tháng thực hành bay, Nguyễn Văn Sơn đã hoàn thành chương trình khoa mục bay ngày, bay đêm, bay biển và cùng với chuyên gia tham gia bay bắn, ném bom, đạn thật diệt mục tiêu trên đất liền, trên biển. Kết quả đạt thành tích xuất sắc, anh được các chuyên gia Nga đánh giá cao về khả năng tiếp thu kỹ thuật lái, bắn đạn thật, ném bom cũng như trình độ chỉ huy bay.

Còn Thượng tá Nguyễn Hồng Quân, sinh năm 1983, tại Thạch Hà, Hà Tĩnh được đào tạo phi công tại Trường Sĩ quan Không quân. Anh đã trải qua nhiều cương vị từ giảng viên phi đội, chính trị viên phi đội, rồi chủ nhiệm bay. Anh có hơn 2.000 giờ bay tích lũy trên các loại máy bay Yak-52, L-39, Mig-21, Su-27 và Yak-130. Trong đó, riêng Yak-130 anh đã có gần 800 giờ bay tích lũy, với bay ứng dụng chiến đấu tất cả các khoa mục, ở các điều kiện khí tượng khác nhau. Thượng tá Nguyễn Hồng Quân cũng có thời gian cùng với Đại tá Nguyễn Văn Sơn tại Liên bang Nga học chuyển loại lý thuyết máy bay Yak-130.

Được biết, chỉ sau 3 tháng tham gia bay thực hành chuyển loại máy bay Yak-130, tất cả các phi công của Trung đoàn 940 đều hoàn thành các khoa mục bay ngày, bay đêm, bay biển với chuyên gia nước bạn, đồng thời tham gia bay bắn đạn thật, ném bom tiêu diệt mục tiêu trên đất liền, trên biển đạt thành tích xuất sắc. Sau 8 tháng, đơn vị đã triển khai đưa khí tài Yak-130 vào huấn luyện đêm và huấn luyện bay biển... Chính nhờ việc huấn luyện chặt chẽ, đầy đủ nên các phi công đã có những kinh nghiệm xử lý, phán đoán tình huống chính xác.

Đại diện Ngân hàng MB Bình Định thăm hỏi hai phi công tại Bệnh viện Quân y 13, Quân khu 5.

Đại tá Lê Văn Uy, Chính ủy Trường Sĩ quan Không quân đánh giá: “Với bản lĩnh, trình độ của 2 phi công cấp 1, với hơn 2.000 giờ bay đã tích lũy được trên 3, 4 loại máy bay, phi công thực hiện các động tác cơ động phức tạp theo đúng sổ tay xử lý bất trắc và tập trung quan sát, lựa chọn hướng bay phù hợp, để không ảnh hưởng đến tính mạng và tài sản của nhân dân. Mặc dù biết mình sẽ nhảy dù xuống nơi địa hình rừng núi hiểm trở, nhưng với tinh thần dũng cảm, ý chí kiên cường của người cán bộ, giảng viên bay, 2 phi công đã nhanh chóng thống nhất và quyết định cùng nhau thực hiện động tác nhảy dù”.

Sự cố máy bay Yak-130 là một thử thách lớn nhưng cũng là cơ hội để thấy được bản lĩnh, sự dũng cảm và tinh thần trách nhiệm của hai phi công Trung đoàn 940. Đây là một bài học về sự chuẩn bị kỹ lưỡng, khả năng ứng biến linh hoạt và tầm quan trọng của việc tuân thủ quy trình. Đối với lực lượng không quân, đây là cơ hội để đánh giá lại hệ thống huấn luyện, bảo dưỡng máy bay và công tác tìm kiếm cứu hộ.

MAI ĐÔNG - DUY HIỂN