Khẩn trương giải quyết dứt điểm việc nợ tiền xử lý rác

Xử lý rác thải sinh hoạt tại Khu xử lý Vĩnh Tân của Công ty CP Môi trường Sonadezi. Ảnh: H.Lộc

Việc này không chỉ nhằm đảm bảo dòng tiền và hoạt động sản xuất, kinh doanh của DN, mà còn tránh nguy cơ gián đoạn dịch vụ thiết yếu.

Doanh nghiệp “gánh nợ” thay địa phương

Công ty CP Môi trường Sonadezi là đơn vị xử lý RTSH cho thành phố Biên Hòa, huyện Vĩnh Cửu và huyện Long Thành. Đến hết tháng 4-2025, tổng số tiền DN chưa được thanh toán đã vượt 112 tỷ đồng, trong đó riêng thành phố Biên Hòa nợ gần 93 tỷ đồng.

Tổng giám đốc Công ty CP Môi trường Sonadezi Lê Xuân Sâm chia sẻ, số nợ trên vượt cả vốn điều lệ của công ty, khiến hoạt động tài chính và duy trì sản xuất, kinh doanh gặp nhiều khó khăn. Đặc biệt, trong bối cảnh chuyển sang mô hình chính quyền 2 cấp, những bất cập trong việc xác nhận khối lượng rác thu gom hàng ngày, phương thức nghiệm thu và thanh quyết toán sẽ càng phức tạp nếu không có hướng xử lý nhanh.

“Chúng tôi kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo các địa phương hỗ trợ, tạo điều kiện để công ty được thanh toán dứt điểm các khoản nợ hiện tại, nhất là trước thời điểm thực hiện chính quyền 2 cấp từ ngày 1-7 tới” - ông Sâm đề xuất.

Hiện toàn tỉnh phát sinh khoảng 2 ngàn tấn rác thải sinh hoạt/ngày. Trong đó, gần 1,8 ngàn tấn được đưa về 4 khu xử lý tập trung. Tại cuộc họp với lãnh đạo tỉnh ngày 29-5, có 3/4 khu xử lý RTSH báo địa phương đang nợ tiền DN.

Công ty CP Dịch vụ Sonadezi cũng đang trong tình trạng tương tự. Ông Trần Anh Dũng, Tổng giám đốc công ty, cho biết cả 8 huyện, thành phố mà đơn vị đang xử lý rác đều nợ, ít thì vài tỷ đồng, nhiều thì hàng chục tỷ đồng. Nguyên nhân chủ yếu là do tỉnh chưa ban hành đơn giá xử lý RTSH năm 2025, dẫn đến chưa thể hoàn tất thủ tục đấu thầu, ký hợp đồng, thanh quyết toán. Giải pháp tình thế hiện nay là hai bên ký hợp đồng nguyên tắc theo đơn giá năm 2024, DN được tạm ứng từ 60-90% chi phí.

“Chúng tôi kiến nghị tỉnh chỉ đạo các sở, ngành hướng dẫn cụ thể để địa phương hoàn thiện hồ sơ và thanh toán công nợ cho DN trước ngày 10-6-2025 để thuận lợi cho việc giao dịch qua kho bạc” - ông Dũng cho biết.

Tại huyện Xuân Lộc, Công ty CP Cù Lao Xanh cũng bị địa phương nợ hơn 800 triệu đồng tiền xử lý RTSH năm 2024 và 2025. Đáng lo ngại hơn, DN đang lưu giữ khoảng 135 ngàn tấn rác tồn đọng từ năm 2018 đến nay nhưng chưa có phương án xử lý.

“Chúng tôi lo nhất là số rác tồn lưu tại Khu xử lý Cù Lao Xanh. Mỗi mùa mưa, lượng rác này như “quả bom nổ chậm”, có thể gây ô nhiễm môi trường bất cứ lúc nào. Công ty rất mong tỉnh có hướng xử lý cụ thể để giảm thiểu rủi ro” - đại diện công ty này chia sẻ.

Theo các DN môi trường, thông thường mỗi năm tỉnh sẽ ban hành đơn giá dịch vụ thu gom, vận chuyển, xử lý RTSH để làm cơ sở cho địa phương tổ chức đấu thầu, ký hợp đồng vào đầu năm sau. Tuy nhiên, năm nay, do chưa có định mức kinh tế kỹ thuật làm cơ sở lập đơn giá, dẫn đến sự chậm trễ trong hồ sơ thủ tục, thanh quyết toán. Trong bối cảnh sắp kết thúc chức năng, nhiệm vụ của đơn vị hành chính cấp huyện, việc thanh quyết toán sẽ trở nên khó khăn hơn.

Phải nhanh chóng có định mức kinh tế kỹ thuật

Để sớm có định mức kinh tế kỹ thuật hoạt động thu gom, vận chuyển, xử lý RTSH, từ tháng 1-2025, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 328/QĐ-UBND, trong đó giao 5 DN có chức năng xử lý RTSH lập phương án giá gửi Sở Nông nghiệp và môi trường thẩm định. Tuy nhiên, đến nay chỉ duy nhất Công ty CP Dịch vụ Sonadezi hoàn tất việc lập phương án, khiến sở chưa đủ cơ sở thẩm định và trình UBND tỉnh xem xét ban hành.

Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và môi trường Trần Trọng Toàn cho biết, ngày 28-4 vừa qua, UBND tỉnh đã có Văn bản số 5051/UBND-KTNS chấp thuận chủ trương cho sở thuê đơn vị tư vấn xây dựng định mức kinh tế kỹ thuật.

“Sở đang thực hiện nhiệm vụ này để tham mưu UBND tỉnh ban hành định mức và đơn giá cụ thể, phục vụ công tác ký hợp đồng và thanh toán chi phí dịch vụ” - ông Toàn nói.

Địa phương có số nợ tiền xử lý RTSH lớn nhất, Phó chủ tịch UBND thành phố Biên Hòa Vũ Quốc Thái cho biết, công nợ năm 2021 chưa có đủ cơ sở pháp lý để thanh toán, nợ năm 2024 đang được xử lý theo chủ trương đã có, còn tiền nợ năm 2025 đang làm thủ tục thanh toán. Ông Thái cũng kiến nghị tỉnh sớm ban hành định mức kinh tế kỹ thuật để làm căn cứ cho UBND cấp xã mới (từ ngày 1-7) có thể ký kết hợp đồng xử lý RTSH với các DN.

Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thị Hoàng đánh giá, Sở Nông nghiệp và môi trường còn chậm trễ trong xây dựng định mức kinh tế kỹ thuật dù đã có hướng dẫn của Trung ương và chỉ đạo từ tỉnh. DN nhà nước đã vì trách nhiệm xã hội mà duy trì dịch vụ xử lý RTSH, nhưng lại bị nợ đọng kéo dài. Sở phải khẩn trương lấy ý kiến các sở, ngành để trong tháng 6 này trình UBND tỉnh ban hành định mức, làm cơ sở xây dựng đơn giá cho các địa phương ký hợp đồng, thanh toán đúng quy định.

Lãnh đạo tỉnh yêu cầu UBND các huyện, thành phố phải thanh quyết toán toàn bộ công nợ cho DN từ tháng 6-2025 trở về trước. Chủ tịch UBND cấp huyện sẽ chịu trách nhiệm nếu để xảy ra chậm trễ.

Khi cấp xã mới đi vào hoạt động, nếu chưa có đơn giá chính thức để đấu thầu, các địa phương có thể tạm ký hợp đồng nguyên tắc với đơn vị có đủ năng lực nhằm đảm bảo dịch vụ thiết yếu môi trường không bị gián đoạn, hạn chế tồn rác mỗi ngày một nhiều, còn tiền nợ thì tiếp tục gia tăng.

Hoàng Lộc