Khám phá Wukong – Chatbot AI mà Trung Quốc vừa đưa lên Thiên Cung

AI mang tên Ngộ Không sẽ đồng hành với các phi hành gia tại Thiên Cung

Bổ sung mới nhất trên trạm Thiên Cung là một chatbot AI có chuyên môn về điều hướng và lập kế hoạch chiến thuật. Được đặt tên là Wukong AI theo nhân vật Tôn Ngộ Không (Sun Wukong) trong tiểu thuyết Tây Du Ký của Ngô Thừa Ân, chatbot này được giới thiệu trên trạm vào giữa tháng 7 và đã nhanh chóng hoàn thành nhiệm vụ đầu tiên: Hỗ trợ ba phi hành gia trong một chuyến đi bộ ngoài không gian.

Thông tin về Wukong AI hiện vẫn còn hạn chế. Nhà chức trách Trung Quốc cho biết họ phát triển nó dựa trên một mô hình AI mã nguồn mở trong nước. Theo Tân Hoa Xã, các kỹ sư đã thiết kế hệ thống để đáp ứng yêu cầu của các nhiệm vụ không gian có người lái, đồng thời tập trung vào kho dữ liệu bay vũ trụ.

Ông Zou Pengfei thuộc Trung tâm huấn luyện phi hành gia cho biết với Tân Hoa Xã: “Hệ thống này có thể cung cấp hỗ trợ thông tin nhanh chóng và hiệu quả cho các hoạt động phức tạp cũng như xử lý sự cố của phi hành đoàn, qua đó nâng cao hiệu suất làm việc, hỗ trợ tâm lý trong quỹ đạo và khả năng phối hợp giữa đội ngũ trên trạm và dưới mặt đất”.

Các kỹ thuật viên đã kết nối AI với Thiên Cung vào ngày 15.7. Một tháng sau, nó bắt đầu cung cấp hỗ trợ – đánh dấu lần đầu tiên trạm vũ trụ Trung Quốc sử dụng một mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) trong các nhiệm vụ ngoài không gian. Wukong AI đã đồng hành cùng phi hành đoàn trong một nhiệm vụ kéo dài sáu tiếng rưỡi, gồm lắp đặt thiết bị bảo vệ chống mảnh vỡ không gian và tiến hành kiểm tra định kỳ trạm.

Các phi hành gia hài lòng với Wukong

Các phi hành gia cho biết người bạn đồng hành mới này “cung cấp nội dung rất toàn diện”.

Truyền thông Trung Quốc mô tả Wukong AI như một hệ thống hỏi–đáp cổ điển, được chia thành hai mô-đun, một đặt trên trạm, một đặt dưới mặt đất. Mô-đun dưới mặt đất đảm nhiệm việc phân tích chuyên sâu, trong khi mô-đun đi cùng phi hành đoàn giải quyết những thách thức tức thời. Sự kết hợp này tạo nên một trợ lý tiên tiến, có khả năng thích ứng với từng nhiệm vụ cụ thể.

Wukong không phải là hệ thống AI đầu tiên trong vũ trụ, cũng không phải là chatbot đầu tiên xuất hiện trên trạm vũ trụ.

Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) hiện đã có Astrobee, một robot hỗ trợ phi hành gia trong các công việc thường ngày và CIMON, hệ thống trò chuyện giúp hỗ trợ tâm lý.

Điểm đặc biệt của Wukong AI là nó kết hợp các chức năng của một trợ lý thông minh – vốn phổ biến trên Trái đất – nhưng tập trung hoàn toàn vào điều hướng không gian.

Trạm Thiên Cung chính là hạt nhân trong chiến lược dài hạn của Trung Quốc nhằm củng cố vị thế cường quốc vũ trụ trong 30 năm tới. Hiện tại, trạm phục vụ như một phòng thí nghiệm vi trọng lực cho các thí nghiệm vốn bất khả thi trên Trái đất. Trong tương lai, Trung Quốc dự kiến mở rộng trạm, biến nó thành cơ sở hậu cần và huấn luyện trung gian giữa Mặt Trăng và bề mặt Trái đất.

Còn lý do chọn cái tên Wukong? Tôn Ngộ Không là nhân vật thần thoại xuất hiện trong tiểu thuyết kinh điển Tây du ký. Ở Trung Quốc, Vua khỉ tượng trưng cho sự mưu trí, khả năng thích ứng, sức chịu đựng và khát vọng tri thức. Không những vậy, Tôn Ngộ Không còn đi mây về gió, lên trời xuống đất dễ dàng.

Bùi Tú