Khám phá loài thỏ quý hiếm bậc nhất thế giới tại Động Châu - Khe Nước Trong

Theo ông Hà Vũ Cao, Trưởng Phòng Khoa học – Hợp tác quốc tế, Ban Quản lý Khu dự trữ thiên nhiên Động Châu – Khe Nước Trong (Quảng Bình), khu vực này sở hữu hệ sinh thái đa dạng với nhiều loài động, thực vật quý hiếm. Đặc biệt, đây là nơi sinh sống của một trong những loài thỏ quý hiếm nhất thế giới.

Cá thể thỏ vằn hoang dã quý hiếm được ghi nhận bằng bẫy ảnh trong lâm phần Khu dự trữ thiên nhiên Động Châu – Khe Nước Trong.

Ông Cao cho biết, thỏ vằn Trường Sơn (Nesolagus timminsi) là loài đặc hữu của Việt Nam, khu vực phân bố của loài này nằm phía Bắc và Trung của dãy Trường Sơn và biên giới Lào. Các nhà bảo tồn động vật hoang dã đánh giá loài thỏ này là một trong những loài thú cổ hiếm có và ít được biết đến nhất trên thế giới.

Thỏ vằn Trường Sơn có ngoại hình khá giống với loài thỏ vằn Sumatra (danh pháp khoa học là Nesolagus netscheri). Cả hai đều là loài thú cổ còn sót lại của thế giới. Đặc điểm khác biệt của loài thỏ này với loài thỏ khác là chúng có lông màu xám với nhiều sọc màu đen hoặc nâu sẫm trên đầu, thân tựa hổ vằn.

Chiều dài cơ thể của thỏ trưởng thành dao động từ 35 cm đến 40 cm, nặng khoảng 5 kg. Chúng có tập tính hoạt động về đêm và nghỉ ngơi vào ban ngày trong các hang do các loài động vật khác đào. Theo dữ liệu Sách đỏ của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN), thỏ vằn Trường Sơn là loài động vật cực kỳ quý hiếm ở cấp độ Nguy cấp.

Đặc điểm khác biệt của loài thỏ này với loài thỏ khác là chúng có lông màu xám với nhiều sọc màu đen hoặc nâu sẫm trên đầu, thân tựa hổ vằn.

Thỏ vằn Trường Sơn lần đầu tiên được phát hiện vào năm 1995, nhưng đến nay các nhà khoa học vẫn chưa hiểu đầy đủ về môi trường sống, chế độ ăn, sinh sản, kẻ thù tự nhiên cũng như vai trò của loài trong hệ sinh thái. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng quần thể loài này đã suy giảm nghiêm trọng do ảnh hưởng của nạn săn bắt bằng bẫy dây phanh.

Tuy nhiên, một tín hiệu đáng mừng đã xuất hiện vào năm 2022 khi các nhà khoa học, trong quá trình giám sát động vật hoang dã bằng bẫy ảnh, đã phát hiện một số cá thể thỏ vằn Trường Sơn hoang dã tại Khu dự trữ thiên nhiên Động Châu – Khe Nước Trong. Các cá thể này, được cho là ở độ tuổi trưởng thành, xuất hiện vào ban đêm – thời gian loài này thường hoạt động để tìm kiếm thức ăn.

Ban Quản lý Khu dự trữ thiên nhiên Động Châu – Khe Nước Trong đẩy mạnh việc thực hiện các hoạt động bảo vệ rừng tạo môi trường sống và phát triển của thỏ vằn và các loài động, thực vật. Trong ảnh là cá thể mèo rừng được bẫy ảnh ghi lại.

"Việc ghi nhận sự sinh trưởng và phát triển của loài thỏ quý hiếm trong lâm phần là niềm vui lớn đối với chúng tôi – những người làm công tác bảo vệ và phát triển hệ sinh thái rừng. Phát hiện này có ý nghĩa đặc biệt trong việc bảo tồn loài thỏ vằn đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng.

Từ năm 2020 đến nay, đơn vị đã tháo gỡ hàng trăm tuyến bẫy, thu gom hàng chục nghìn bẫy các loại và giải cứu nhiều động vật hoang dã, bao gồm 1 cá thể thỏ vằn. Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục thực hiện các hoạt động bảo vệ rừng, tạo môi trường sống an toàn để thỏ vằn và các loài động, thực vật khác có cơ hội phát triển", ông Hà Vũ Cao chia sẻ.

Thanh Hải - Hùng Trần