Khám phá chính sách ngoại giao độc đáo của triều Nguyễn qua triển lãm 3D

Đây là sự kiện do Trung tâm Lưu trữ quốc gia I, Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước tổ chức nhân kỷ niệm Ngày truyền thống ngành Ngoại giao Việt Nam (28/8).

Triển lãm sẽ giới thiệu đến công chúng hàng trăm tài liệu đặc sắc, trong đó có nhiều tài liệu lần đầu được công bố về hoạt động ngoại giao của nước ta trong hơn 50 năm đầu độc lập, tự chủ dưới triều Nguyễn (1802-1858), trước khi thực dân Pháp xâm lược và biến nước ta thành thuộc địa.

Không gian triển lãm 3D

Các tài liệu giới thiệu tại triển lãm Bang giao triều Nguyễn: Giữa làn gió Đông - Tây chủ yếu được lựa chọn từ khối Châu bản triều Nguyễn - Di sản tư liệu thế giới. Đơn cử, đó là các hiện vật, tư liệu như Châu bản năm Gia Long thứ 16 (1817) cho biết tàu đem theo lễ vật của vua Ba Lãng Sa (Pháp) tặng vua nước Việt Nam để tỏ tình hữu hảo. Năm 1825, Bá tước Đại tá hải quân Pháp đến Đà Nẵng xin đặt lãnh sự và thông thương, nhưng vua Minh Mạng đã từ chối. Họa đồ hành trình đi sứ Trung Hoa thời Minh Mạng (1825)…

Với không gian 3D độc đáo, triển lãm sẽ giới thiệu với người xem một không gian lịch sử thông qua hai phần: Đóng cửa Tây và Mở cửa Đông.

Năm 1825, Bá tước Đại tá hải quân Pháp đến Đà Nẵng xin đặt lãnh sự và thông thương, vua Minh Mạng từ chối (Nguồn: “Việt Nam trong quá khứ qua tranh khắc Pháp”)

Phần 1 với chủ đề Đóng cửa Tây. Thông qua Châu bản cho thấy các vua triều Nguyễn từ Gia Long đến Tự Đức trong quan hệ với các nước đã thực hiện nhất quán chính sách "tự thủ", "khép kín". Mặc dù vậy, triều Nguyễn không hoàn toàn tuyệt giao với những gì liên quan đến phương Tây (chủ yếu là Anh, Pháp, Mỹ).

Các vua triều Nguyễn từng gửi phái bộ đi xem xét tình hình phương Tây, mua đồ thiết yếu, súng đạn của phương Tây, học hỏi về khoa học kỹ nghệ... Bên cạnh đó, tàu thuyền phương Tây cũng không ít lần nhận được sự giúp đỡ, đón tiếp của triều Nguyễn. Một số nhà Nho còn dâng điều trần đề nghị giao hảo với phương Tây.

Phái bộ Pháp – Tây Ban Nha (Nguồn: “Việt Nam trong quá khứ qua tranh khắc Pháp”)

Phần 2 với chủ đề Mở cửa Đông. Trong khi thực hiện chính sách "không phương Tây", vua triều Nguyễn lại ưu tiên phát triển mối quan hệ với các nước phương Đông như Cao Miên (Campuchia), Vạn Tượng (Lào), Xiêm La (Thái Lan)… đặc biệt với nước láng giềng Trung Quốc.

Triển lãm kỳ vọng mang đến cho người xem những trải nghiệm, khám phá thú vị, thông tin bổ ích, góc nhìn mới mẻ và hiểu biết sâu sắc hơn về hoạt động ngoại giao của nước ta dưới triều Nguyễn. Tìm hiểu hoạt động ngoại giao của tiền nhân cũng là cách để chúng ta có thể "gạn đục khơi trong", đúc rút ra những giá trị cho cuộc sống đương đại./.

Thương Nguyễn