Khai thác tiềm năng, thế mạnh để phát triển kinh tế gò đồi

Nông dân xã Hải Phú chăm sóc vườn cam được trồng ở vùng đồi K4 - Ảnh: H.T

Câu chuyện làm giàu từ rừng của anh Cáp Quốc Hà, ở xã Hải Chánh, huyện Hải Lăng là một minh chứng rõnét cho sự kiên trì, bền bỉ gieo mầm, phủ xanh vùng gò đồi quê hương, trở thành một trong 100 nông dân tiêu biểu của cả nước được bình chọn là “Nông dân Việt Nam xuất sắc 2022”. Quê gốc ở Quảng Trị nhưng anh Hà sinh ra và lớn lên tại tỉnh Kiên Giang.

Năm 1992 anh Hà theo gia đình về thôn Trà Lộc, xã Hải Xuân, huyện Hải Lăng để lập nghiệp. Khi chính quyền có chủ trương cấp đất trồng rừng, gia đình anh đã xung phong đi khai hoang tại đồi Bướm Bạc, xã Hải Chánh. Anh Hà cho biết, thời điểm anh bắt tay vào trồng rừng, đường sá vô cùng trắc trở, việc vận chuyển cây giống, phân bón chủ yếu bằng thuyền hoặc gùi cõng, cùng với đó là thời tiết nắng nóng, mưa rét ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của cây trồng.

Vừa làm, vừa học hỏi, cùng với sự hướng dẫn, hỗ trợ tích cực từ chính quyền địa phương, dần dần những khoảnh rừng bạch đàn, keo lai cũng vượt lên sỏi đá, phát triển xanh tốt. Với diện tích 30 ha ban đầu, đến nay, anh đã có trong tay 200 ha rừng tràm với doanh thu mỗi năm hàng tỉ đồng.

Nhẩm tính về hiệu quả kinh tế từ những cánh rừng keo lai của mình, anh Hà chia sẻ, trung bình mỗi ha keo lai đến chu kỳ khai thác (sau 5-7 năm trồng) sẽ cho khoảng 180 tấn gỗ nguyên liệu. Trừ chi phí trồng, chăm sóc, khai thác, vận chuyển, anh thu lãi khoảng 70 triệu đồng. Cứ thu hoạch theo kiểu cuốn chiếu, với khoảng 20 ha rừng khai thác mỗi năm, bình quân anh thu lãi ròng khoảng 1,3-1,4 tỉ đồng.

Ngoài ra, năm 2015, anh còn cải tạo khu đất rừng gần 1 ha và đầu tư hơn 1,2 tỉ đồng để trồng 1.200 gốc tiêu. Vườn tiêu của anh có hệ thống phun sương, mái che, dây cột giằng chống bão chắc chắn, chỉ sử dụng phân bón hữu cơ, mỗi năm cho năng suất từ 3 đến 5 tấn, mang lại thu nhập khá cao.

Nông dân Hải Lăng trồng rừng phủ xanh đất trống, đồi trọc - Ảnh: H.T

Chủ tịch UBND xã Hải Chánh Bùi Văn Sinh cho biết: “Những năm qua, xã Hải Chánh đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ nhằm khai thác hiệu quả tiềm năng, lợi thế vùng gò đồi; đẩy mạnh tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp theo đề án của tỉnh, kế hoạch của huyện và của xã.

Trong đó, chú trọng phát triển các loại cây, con có lợi thế cạnh tranh gắn với vùng quy hoạch tập trung và sản xuất gắn với thị trường tiêu thụ sản phẩm; đẩy mạnh ứng dụng khoa học - kỹ thuật trong sản xuất nông nghiệp, chú trọng nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm hàng hóa. Tính đến cuối năm 2024, thu nhập bình quân đầu người trên địa bàn xã đạt 73,06 triệu đồng/người; giá trị sản xuất trên đơn vị diện tích là 90,9 triệu đồng/ha; tỉ lệ hộ nghèo giảm còn 4,16%”.

Ngoài ra, xã Hải Chánh cùng với người dân đã tập trung khôi phục diện tích trồng chè 57 ha, có chính sách khuyến khích, hỗ trợ phát triển cây chè thành cây trồng thế mạnh ở vùng gò đồi gắn với việc xây dựng thương hiệu, quảng bá sản phẩm chè Hải Chánh; đồng thời chú trọng phát triển diện tích cây hồ tiêu hơn 9 ha; giữ vững diện tích cây cao su 34 ha; phát triển diện tích cây ăn quả lên 18 ha.

Đặc biệt, xác định thế mạnh về phát triển kinh tế gò đồi chính là trồng rừng, xã Hải Chánh thực hiện tốt công tác bảo vệ, chăm sóc và phát triển rừng; chỉ đạo đầu tư thâm canh, sử dụng giống cây có chất lượng để tăng năng suất, sản lượng; vận động người dân trồng rừng gỗ lớn, đảm bảo tỉ lệ độ che phủ rừng đạt 58,4%. Hiện nay, toàn xã có hơn 3.000 ha rừng trồng, trong đó có 143 hộ tham gia trồng rừng có chứng chỉ FSC với tổng diện tích 823 ha. Đối với lĩnh vực chăn nuôi, toàn xã hiện có khoảng 300 con trâu, 261 con bò; đàn lợn gần 1.000 con, đàn gia cầm 28.500 con... mang lại nguồn thu nhập cao cho người dân.

Một vườn tiêu được trồng theo hướng hữu cơ tại xã Hải Chánh, huyện Hải Lăng - Ảnh: H.T

Tại xã Hải Lâm, xác định kinh tế vùng gò đồi đóng vai trò quan trọng nên địa phương đã xây dựng kế hoạch chuyển đổi kinh tế vườn đồi, phát triển các loại cây trồng, vật nuôi có giá trị kinh tế cao; ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất để tạo chuyển biến mới trong phát triển nông nghiệp theo hướng nâng cao chất lượng, giá trị. Tập trung phát triển và hình thành vùng kinh tế trọng điểm về lâm nghiệp, vườn đồi, hình thành các vùng chuyên canh cây ăn quả, cây tiêu, cây chè ở vùng Nà Tiên, Thượng Nguyên, Trường Phước, Tân Phước.

Đến nay, diện tích rừng sản xuất trên địa bàn toàn xã là 3.080,3 ha, tăng 86,8%; sản lượng: 540.000 m3, tăng 60% so với năm 2021. Ngoài ra, các ngành nghề phục vụ, hỗ trợ sản xuất nông nghiệp ở vùng gò đồi ngày càng phát triển như: Dịch vụ khai thác gỗ lâm nghiệp, các điểm thu mua hàng nông sản, cơ sở cơ khí, mộc... đã góp phần nâng cao thu nhập cho người dân.

Phó Chủ tịch UBND xã Hải Lâm Hoàng Hoa Thám cho biết: “Nhìn chung, các mô hình kinh tế vùng gò đồi ở xã Hải Lâm đã tạo sự chuyển biến tích cực về chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, tăng giá trị thu nhập trên một đơn vị diện tích, xây dựng nông nghiệp phát triển theo hướng đa dạng, bền vững, cải thiện và từng bước nâng cao đời sống người dân; góp phần thực hiện có hiệu quả chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM trên địa bàn.

Thời gian tới, xã tiếp tục triển khai thực hiện các chương trình, đề án phát triển kinh tế vùng gò đồi một cách có hiệu quả. Trong đó sẽ tranh thủ chính sách đầu tư phát triển của tỉnh, huyện và các chính sách khác để hỗ trợ người dân nâng cao hiệu quả kinh tế của các trang trại, gia trại. Tiếp tục phối hợp với Công ty TNHH Nguyên liệu giấy Quảng Trị và đơn vị tư vấn Chứng chỉ rừng, Trung tâm hỗ trợ phát triển rừng của tỉnh triển khai tập huấn kiến thức về quản lý rừng bền vững theo tiêu chuẩn FSC/FM với 130 hộ trồng rừng và mở rộng thêm từ 30-50 hộ tham gia quản lý rừng bền vững”.

Trên cơ sở các nghị quyết, chính sách hỗ trợ cây, con giống, hỗ trợ ứng dụng khoa học công nghệ, tiêu thụ sản phẩm nông sản, xây dựng thương hiệu của tỉnh, huyện đã giúp nông dân các xã vùng gò đồi huyện Hải Lăng phát triển kinh tế vùng, hướng đến làm giàu từ vườn rừng, vườn đồi.

Đặc biệt, các xã đã tập trung khai thác hiệu quả tiềm năng, lợi thế để sản xuất các sản phẩm chủ lực đặc trưng, có hiệu quả kinh tế cao như cây cam với trên 97,8 ha, trong đó có một trang trại trồng cây ăn quả có múi tại xã Hải Trường đã được chứng nhận sản phẩm hữu cơ phù hợp với các yêu cầu của nông nghiệp hữu cơ Việt Nam; một số hộ đang tiếp tục áp dụng phương thức canh tác trồng cam theo hướng hữu cơ, thâm canh, sử dụng hệ thống tưới tiết kiệm nước.

Mặt khác, huyện duy trì cây tiêu ổn định tại các xã vùng gò đồi với tổng diện tích 45 ha. Tập trung khuyến khích, phát triển rừng trồng gỗ lớn, rừng chứng chỉ FSC với tổng diện tích trên 3.500 ha giúp nâng cao mức thu nhập của người dân gấp nhiều lần so với trồng rừng truyền thống. Ngoài ra, huyện còn tích cực chỉ đạo triển khai kế hoạch tái canh đàn lợn, phát triển chăn nuôi an toàn sinh học, chăn nuôi tập trung, công nghệ cao tại các xã vùng gò đồi.

Hỗ trợ phát triển mới các mô hình trang trại chăn nuôi lợn công nghệ cao quy mô trên 100 lợn thịt và mô hình chăn nuôi lợn trang trại trên 50 con tại các xã Hải Thượng, Hải Phú. Đồng thời thu hút các dự án đầu tư trang trại chăn nuôi lợn công nghệ cao tại các xã Hải Chánh, Hải Lâm.

Với sự hỗ trợ tích cực của các cấp, các ngành, cũng như sự năng động, nhạy bén của mỗi một người dân, kinh tế vùng gò đồi của huyện Hải Lăng đang thực sự góp phần quan trọng trong quá trình chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị cây trồng, vật nuôi một cách bền vững, giúp người dân nơi đây phát triển kinh tế, vươn lên làm giàu trên mảnh đất quê hương.

Hà Trang