Khai thác đặc sản địa phương, nhiều HTX ở Bến Tre mang lại nguồn thu ổn định cho thành viên

Để nhân rộng mô hình HTX hoạt động hiệu quả, thời gian tới, tỉnh Bến Tre tập trung phối hợp với Liên minh HTX tỉnh, các đơn vị liên quan tổ chức các chương trình bồi dưỡng, tập huấn cho cán bộ quản lý các HTX, nhằm nâng cao năng lực về quản lý, sản xuất, kinh doanh, tiếp cận thị trường. Đồng thời, tiếp tục vận dụng các chính sách ưu đãi, đặc biệt chính sách về tín dụng của Trung ương, tỉnh để hỗ trợ các HTX mở rộng quy mô sản xuất, kinh doanh.

Cuộc sống sung túc hơn nhờ khai thác thủy sản

HTX Thủy sản Rạng Đông (xã Thới Thuận, huyện Bình Đại), được Nhà nước cho thuê diện tích 1.500ha, chiều dài bờ biển 16km với 3.497 hộ thành viên và 9.626 nhân khẩu của toàn bộ xã Thới Thuận. Trung bình hàng năm, mỗi nhân khẩu được chia lợi nhuận 1 triệu đồng.

Ngoài được chia lợi nhuận, tất cả những hộ gia đình đều được phát phiếu bắt nghêu thuê cho HTX với số tiền khoảng 10 tỷ đồng/năm. Nhờ vậy, bà con có việc làm với tiền công 180 ngàn đồng/phiếu. Những gia đình neo đơn, người già không bắt nghêu thuê được có thể nhượng lại phiếu bắt nghêu thuê với khoảng 50% tiền công.

Nhờ thiên nhiên ưu đãi nên lượng nghêu sản sinh tại vùng biển Thới Thuận khá lớn. Điều này đã giúp cuộc sống của bà con nơi đây ổn định và ngày một phát triển.

Giám đốc HTX Thủy sản Rạng Đông Nguyễn Quốc Dũng cho biết: “HTX Thủy sản Rạng Đông là HTX đặc thù quản lý, khai thác tài nguyên thiên nhiên là con nghêu tại bãi biển. Mấy năm nay, nhờ thiên nhiên ưu đãi nên lượng nghêu sản sinh tại vùng biển Thới Thuận khá lớn. Trong năm 2024, chỉ riêng bán nghêu giống đạt 80 tấn, mang lại nguồn thu 10 tỷ đồng, nghêu thương phẩm khoảng 42 tỷ đồng nên bà con rất phấn khởi. Toàn bộ tài sản của HTX đều giao cho lực lượng bảo vệ túc trực 24/24 để canh giữ, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ bờ biển.

Ông Mai Văn Trung, thành viên HTX Thủy sản Rạng Đông cho biết: “Hàng năm, mỗi thành viên trong gia đình tôi đều được chia lợi nhuận khoảng 1 triệu đồng/người từ con nghêu. Ngoài ra, gia đình tôi còn được phát phiếu bắt nghêu và mua phiếu bắt thuê từ những gia đình già, neo đơn nên có việc làm quanh năm.

Mỗi phiếu bắt thuê được HTX trả công 180 ngàn đồng, nhẹ nhàng hơn rất nhiều so với việc làm thuê, làm mướn bên ngoài. Mấy năm nay, nguồn thu từ con nghêu rất lớn nên bà con có cuộc sống ổn định. Trong đó, có đóng góp của lực lượng bảo vệ bãi nghêu của HTX luôn canh gác ngày đêm”.

Lực lượng bảo vệ cả HTX có 71 người luôn túc trực cả ngày lẫn đêm để bảo vệ bãi nghêu. Ở đây chẳng có nhà dân, phía trước chòi canh là biển cả bao la, phía sau là rừng phòng hộ, lực lượng bảo vệ sống quanh năm suốt tháng làm bạn với rừng và biển.

Năm nay, HTX được Đảng ủy xã Thới Thuận giao chỉ tiêu khai thác 36 tỷ đồng, đến thời điểm này đã thu hoạch đạt 52 tỷ đồng, vượt rất nhiều so với kế hoạch đề ra nên chia lợi nhuận cho bà con cao hơn so với mọi năm.

“Bỏ túi” bạc tỷ nhờ thay đổi cách làm

Tại Bến Tre còn có HTX Nông nghiệp Tân Phú, huyện Châu Thành được thành lập vào tháng 12/2020, với 80 thành viên ban đầu, vốn điều lệ 60 triệu đồng. Đến nay có 253 thành viên, góp vốn với số tiền trên 500 triệu đồng. Trong năm 2022, HTX đã được hỗ trợ tập huấn và hướng dẫn nông dân sản xuất sầu riêng theo hướng VietGAP. Đặc biệt, trong năm qua HTX đã liên kết nhiều công ty để thu mua nông sản cho các thành viên như: Công ty Huỳnh Mai, Công ty Tây Nam, Công ty TNHH Green Power.

Chị Đặng Thị Dung (ấp Hàm Luông, xã Tân Phú) trồng cây sầu riêng đã hàng chục năm, nhưng thu nhập chỉ tạm đủ sống, bởi sản xuất nhỏ lẻ dẫn đến chi phí đầu tư cao, giá bán thấp. Từ ngày tham gia HTX Nông nghiệp Tân Phú chị Dung được tập huấn về kỹ thuật làm vườn, kỹ thuật trồng và chăm sóc cây sầu riêng, tiếp cận mô hình canh tác theo chuẩn VietGAP… chị về thiết kế lại vườn sầu riêng và áp dụng các giải pháp kỹ thuật do HTX và ngành nông nghiệp hỗ trợ.

Để sầu riêng bán được giá cao (từ 90.000-130.000 đồng/kg), chị Dung cùng các chị em trong HTX xử lý trái vụ (từ tháng Chín đến tháng Hai). Với năng suất khoảng 20 tấn/ha, mỗi ha sầu riêng cho thu về bạc tỷ.

Chị Nguyễn Thị Nghĩa (ngụ cùng xã Tân Phú) bộc bạch: “Bà con xứ này trồng cây ăn trái từ lâu, nhưng hạn chế là tình trạng mạnh ai nấy làm, thiếu liên kết nên hiệu quả chưa cao. Từ khi tham gia HTX, mọi người đã thay đổi suy nghĩ, cách làm, thay đổi tư duy từ sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp, dựa vào các ứng dụng khoa học kỹ thuật để sản xuất sạch, đáp ứng nhu cầu xuất khẩu. Chính những thay đổi này đã giúp vườn sầu riêng 10 công của gia đình tôi đạt năng suất cao, bán giá tốt, thu nhập mỗi năm khoảng 1 tỷ đồng, có điều kiện lo cho con cái ăn học tới nơi tới chốn”.

HTX Nông nghiệp Tân Phú tiếp cận mô hình canh tác VietGAP.

Nếu như trước đây mỗi khi sầu riêng bị bệnh nứt thân, xì mủ… bà con chỉ biết chạy ra các cửa hàng mua phân thuốc về phun xịt đại trà, nên khá tốn kém. Tham gia HTX, được tập huấn thường xuyên nên bà con nắm vững kỹ thuật, lúc nào cần phun thuốc mới phun, và phải chọn phun loại nào thuốc nào cho hiệu quả mà không ảnh hưởng đến chất lượng trái. Ngoài ra, bà con còn được hướng dẫn không thu hoạch trái non. Phải để trái già tự nhiên trên cây nhằm đảm bảo độ ngọt, độ béo thì sầu riêng mới ngon, xuất khẩu đạt tiêu chuẩn.

Còn chị Nguyễn Thị Diễm - thành viên HTX Nông nghiệp Tân Phú cho biết, vụ sầu riêng năm 2024, gia đình chị canh tác 20 công, thu hoạch khoảng 24 tấn, bán giá từ 90.000-130.000 đồng/kg, thu về khoảng 2,5 tỉ đồng. Đạt được kết quả này, ngoài sự nỗ lực của gia đình còn có sự hỗ trợ của hội phụ nữ xã và HTX.

"Chính từ các buổi sinh hoạt, tập huấn… đã giúp cho chị em chúng tôi thêm kiến thức, nắm bắt được nhu cầu thị trường để thay đổi sản xuất cho phù hợp. Đặc biệt, sự chia sẻ, động viên thường xuyên của HTX đã tiếp thêm động lực để từng thành viên phấn đấu vươn lên”, chị nói.

Phát triển KTTT là xu thế tất yếu

Tỉnh Bến Tre phấn đấu giai đoạn 2020 - 2025, tỷ lệ hộ nghèo mỗi năm giảm từ giảm từ 1 - 1,5%/năm. Phấn đấu tỷ lệ hộ nghèo còn dưới 2,5% năm 2025. Để đạt mục tiêu này, tỉnh Bến Tre xác định KTTT HTX là thành phần kinh tế quan trọng; phát triển KTTT là xu thế tất yếu trong bối cảnh hội nhập kinh tế hiện nay, phù hợp với kinh tế thị trường. Trong thời gian qua các cấp ủy đảng, chính quyền từ Trung ương đến địa phương đã quan tâm, nỗ lực lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện đạt một số kết quả nhất định.

Đến cuối năm 2024 tỉnh Bến Tre thành lập mới 106 tổ hợp tác (THT), 17 HTX trên các lĩnh vực; lũy kế toàn tỉnh có 1 Liên hiệp HTX, 205 HTX và 1.215 THT. Các HTX giải quyết việc làm thường xuyên cho thành viên và người lao động, thu nhập bình quân của thành viên, người lao động ổn định, dao động từ 5 đến 7 triệu đồng/người/tháng.

Bộ máy quản lý HTX là 916 người, có trình độ cao đẳng, đại học trở lên là 255 người, chiếm tỷ lệ 27,83%, đạt 85% kế hoạch năm; sơ cấp, trung cấp là 388 người, chiếm tỷ lệ 42,36%, đạt 97% kế hoạch năm.

Hiện nay, UBND tỉnh đang tiếp tục triển khai Kế hoạch thực hiện giai đoạn 2 hoàn thiện mô hình thí điểm, nhân rộng mô hình HTX kiểu mới giai đoạn 2021-2025 trên địa bàn tỉnh Bến Tre. Các sở, ngành cũng đang thực hiện các chính sách về đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực, xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường, ứng dụng khoa học, kỹ thuật và công nghệ mới, tiếp cận vốn…

Bên canh những HTX hoạt động hiệu quả, vẫn còn nhiều HTX khó khăn hiện nay là quy mô nhỏ, vướng tiếp cận các chính sách, nhất là về vốn, nguồn nhân lực, cơ sở vật chất, nhà xưởng. Số lượng HTX ngừng hoạt động kéo dài và giải thể khá cao, với 19 HTX ngừng hoạt động trên 24 tháng…

Liên minh HTX tỉnh Bến Tre cho biết trong thời gian tới sẽ tiếp tục hỗ trợ HTX tiếp cận tốt các chính sách, hỗ trợ HTX chuyển đổi số, kết nối giao thương, đất đai, vốn…

Hoàng Hà